Làm gì để điều chỉnh mức sinh phù hợp với từng vùng, đối tượng?
BSCKII Nguyễn Quang Bằng, Phó Chi cục trưởng phụ trách Chi cục DS-KHHGĐ tỉnh Lạng Sơn cho biết, mức sinh của tỉnh Lạng Sơn không ổn định trong 10 năm qua (TFR năm từ 2010 là 1,84; 2011 là 1,88; 2012 là 2,11; năm 2013 là 1,86 và bắt đầu gia tăng từ 2014 từ 2,26; 2015 là 2,38; 2016 là 2,34; 2017 là 2,25; 2018 là 2,22; 2019 là 2,13; năm 2020 là 2,19).
Như vậy nếu chủ quan và tự mãn với kết quả đạt được thì mức sinh sẽ nguy cơ tăng trở lại vì tâm lý sinh thêm con để dòng họ và gia đình có sức mạnh hơn so với các gia đình và dòng họ khác vẫn còn sâu đậm trong ý thức của rất nhiều thế hệ đồng bào các dân tộc trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn.
Hội LHPN xã Vân Thủy, huyện Chi Lăng, tỉnh Lạng Sơn tổ chức sinh hoạt mô hình “Nhóm cha mẹ có con từ 0 - 8 tuổi”Ảnh: Website Hội LHPN tỉnh Lạng Sơn
Việc điều chỉnh mức sinh phù hợp với từng vùng, đối tượng đang được triển khai tại Lạng Sơn theo quan điểm là lấy cấp xã là đơn vị tính xem trong 3 năm hoặc 5 năm liên tục để theo dõi tình trạng sinh con thứ 3 trở lên (chứ không thể tính cụ thể được từ cấp huyện, cấp xã không thể công bố khi kết thúc năm kế hoạch về tổng tỷ suất sinh) nên trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn sẽ quy chiếu tỷ lệ sinh con thứ 3 trở lên để xem xét xã/phường/thị trấn nào có tỷ lệ sinh cao, trung bình, thấp.
Với các xã thuộc nhóm 1 thì mục tiêu thực hiện là "Mỗi cặp vợ chồng chỉ có 2 con để nuôi dạy cho tốt", nhóm 2 là "Mỗi cặp vợ chồng nên dừng lại ở 2 con để nuôi dạy cho tốt", nhóm 3 là "Mỗi cặp vợ chồng nên có 2 con để nuôi dạy cho tốt" và nhóm 4 là "Mỗi cặp vợ chồng nên sinh đủ hai con và nuôi dạy cho tốt".
Đâu là yếu tố quyết định?
Theo BSCKII Nguyễn Quang Bằng, để thực hiện bền vững kết quả đạt mức sinh thay thế thì yếu tố quyết định là tăng cường tư vấn, vận động chuyển ý thức hệ dòng họ, gia đình cần chuyển từ số lượng sang chất lượng của trẻ em sinh ra có đầy đủ thể lực, trí tuệ, tinh thần đáp ứng phù hợp với thời đại đổi mới hiện nay của tỉnh.
Yếu tố quyết định thành công theo tôi, trước hết là tư vấn, tuyên truyền, vận động thuyết phục người dân tự giác chấp nhận quy mô gia đình có đủ hai con để đảm bảo cuộc sống gia đình và sự phát triển chung của xã hội; coi trọng việc bình đẳng giới sao cho việc thờ cúng tổ tiên, thừa kế tài sản thì con trai và con gái như nhau, chú trọng phát huy tốt vai trò và quyền năng của nữ giới trong gia đình cũng như ngoài xã hội.
Tiếp đó là đáp ứng đầy đủ và đa dạng hóa các phương tiện tránh thai ngày càng có chất lượng theo hướng cấp xã có tỷ lệ sinh con thứ 3 trên 10%, người dân thuộc đối tượng ưu tiên được cấp miễn phí; các đối tượng còn lại theo hình thức xã hội hóa theo phân khúc thị trường, đảm bảo đáp ứng được nguồn cung phương tiện tránh thai ngày càng đa dạng hóa.
Một yếu tố nữa rất quan trọng là có hình thức khen thưởng thỏa đáng cho cộng đồng dân cư không có người sinh con thứ 3 trở lên và cộng tác viên thuộc những cộng đồng này.
Vấn đề điều chỉnh mức sinh giữa các vùng, đối tượng mang tính xã hội rất cao do vậy trách nhiệm của người đứng đầu cấp xã quyết định đến sự thành, bại của chương trình nên việc cung cấp thông tin, đào tạo tập huấn và trách nhiệm cho đồng chí Bí thư cấp xã phải được quan tâm cụ thể. Đặc biệt là không giao khoán nhiệm vụ mà phải thường xuyên cung cấp thông tin và kiểm tra giám sát hỗ trợ của Ban chỉ đạo công tác Dân số- Kế hoạch hoá gia đình cấp trên...
BSCKII Nguyễn Quang Bằng cho biết, công tác tuyên truyền vận động thực hiện 6 nhiệm vụ mà Nghị quyết TW21-Khóa XII đề ra là vừa làm tốt công tác truyền thông đại chúng vừa thực hiện thật chuyên nghiệp công tác truyền thông, tư vấn trực tiếp; coi trọng công tác tư vấn nhóm nhỏ và tại hộ gia đình do đội ngũ cộng tác viên dân số kiêm nhân viên y tế thôn bản được đào tạo, tập huấn hàng năm đảm nhận, Lạng Sơn luôn đề cao vai trò truyền thông trực tiếp và luôn duy trì ổn định đội ngũ cộng tác viên dân số.
Bên cạnh đó Chi cục Dân số đã thành lập nhóm zalo, facebook của tất cả cán bộ chuyên trách Dân số tuyến xã kết nối với Chi cục Dân số; cán bộ chuyên trách thiết lập nhóm với cộng tác viên để chuyển tải những thông điệp, nội dung công tác truyền thông, tư vấn về công tác dân số trong tình hình mới. Tất cả các bài báo, chuyên mục truyền hình, nội dung tuyên truyền từ Tổng cục Dân số và các tỉnh bạn được chuyển tải kịp thời tới các nhóm trên mạng xã hội.
