Triệu chứng của bệnh quai bị ở trẻ
Bệnh quai bị là một bệnh truyền nhiễm cấp tính do virus quai bị (thuộc nhóm Paramyxovirus) gây ra. Bệnh đặc trưng bởi sưng đau tuyến nước bọt, ngoài ra còn có thể viêm tuyến sinh dục, viêm màng não, viêm tụy và một số cơ quan khác.
Trẻ mắc quai bị có thời gian ủ bệnh là 17 - 28 ngày. Đa số sẽ thấy khó chịu 1 - 2 ngày trước khi các triệu chứng xuất hiện. Trẻ có biểu hiện bị sốt cao (39 – 40 độ C) trong 3 – 4 ngày, chảy nước bọt và má sưng to (có thể sưng một bên mặt rồi lan sang bên kia hoặc sưng hai bên cùng một lúc) gây đau khi nuốt nước bọt. Sau đó trẻ bị khô miệng vì các tuyến nước bọt đã ngừng hoạt động. Bệnh thường tự khỏi sau 1 tuần đến 10 ngày. Sau đó bệnh nhân được miễn dịch suốt đời.
Bệnh quai bị chỉ xuất hiện ở người, thường gặp ở trẻ em dưới 15 tuổi, nhất là trẻ từ 6 – 10 tuổi. Bệnh thường phát vào mùa đông xuân, khi thời tiết bắt đầu chuyển lạnh, xuất hiện ở những nơi đông người như nhà trẻ, trường học, ký túc xá, khu tập thể.
Bệnh có thể lây cho người tiếp xúc ở một tuần trước đó khi tuyến mang tai chưa sưng và kéo dài 2 tuần sau khi thấy sưng tuyến mang tai, thời gian lây mạnh nhất vào khoảng 2 ngày trước khi viêm tuyến mang tai.
Biến chứng của bệnh quai bị
Quai bị là bệnh lành tính, có thể tự khỏi và những người đã mắc quai bị thì sẽ có đáp ứng miễn dịch vĩnh viễn, nghĩa là không mắc lại quai bị trong suốt cuộc đời. Tuy nhiên, quai bị cũng có thể gây ra một số biến chứng nghiêm trọng, trong đó có thể kể đến nguy cơ vô sinh do viêm tuyến sinh dục.
Biến chứng quai bị ở trẻ nam trong độ tuổi dậy thì có nguy cơ bị teo tinh hoàn (khoảng 5% trường hợp) dẫn đến vô sinh sau này nếu như không được điều trị đúng và kịp thời. Biến chứng quai bị ở trẻ gái là khoảng 7% viêm buồng trứng và hiếm khi vô sinh.
Ngoài ra, cũng có thể gặp một số biến chứng khác như tổn thương thần kinh, viêm cơ tim, viêm tuyến giáp, viêm tuyến lệ, viêm thần kinh thị giác, viêm phế quản, viêm phổi, rối loạn chức năng gan, xuất huyết do giảm tiểu cầu…
Quai bị là một bệnh truyền nhiễm cấp tính gây ra bởi virus quai bị. Ảnh minh hoạ.
Cần làm gì khi trẻ bị quai bị?
Việc điều trị quai bị hiện nay chỉ điều trị triệu chứng. Tức là khi có sốt thì chúng ta dùng hạ sốt. Ngoài ra có thể tăng cường sức đề kháng như là vitamin C, ăn những thức ăn lỏng, nguội và chườm tại vị trí đau.
Bên cạnh đó người bệnh cần được chăm sóc hợp lý như: Nghỉ ngơi, nằm khi có sốt cao, có thể chườm ấm vùng tuyến mang tai bị sưng để giảm đau, nếu sốt cao có thể lau mát để hạ sốt. Đối với nam giới nên mặc quần lót nâng tinh hoàn, điều này sẽ giúp giảm căng và giảm đau nhức cho người bệnh. Chăm sóc kỹ răng miệng để tránh bội nhiễm và tăng cảm giác ăn ngon miệng hơn, tắm rửa sạch hàng ngày. Bệnh nhân nên được ăn thức ăn lỏng, mềm, tránh những đồ ăn quá nóng, cay, chua nhiều gia vị. Gia đình nên tránh tiếp xúc với người bệnh, khi tiếp xúc cần mang khẩu trang, rửa tay sạch sẽ.
Để phòng ngừa bệnh quai bị nên tiêm vaccine phòng bệnh cho trẻ. Đặc biệt là trẻ trên 12 tháng có lịch tiêm vaccine sởi – quai bị – rubella.
Ngoài ra, để phòng tránh bệnh cho bản thân và con em mình, chúng ta cần lưu ý một số biện pháp như sau:
- Tuyên truyền mở rộng về việc nâng cao ý thức vệ sinh môi trường sống, vệ sinh khu vực nhà ở, nhà trẻ, trường học, khu vực ký túc xá, khu vực đông dân cư… với tiêu chí mở thông thoáng khí ở môi trường ở, khu vực ở và làm việc cần nhiều ánh sáng, sạch sẽ và hạn chế bụi bẩn.
- Với trẻ lớn và thanh niên cần xây dựng thói quen rửa thay thường xuyên với xà phòng.
- Chú trọng vệ sinh cá nhân để ngăn ngừa các bệnh truyền nhiễm.
- Khi trẻ bị mắc bệnh cần được cách ly và điều trị tại nhà hoặc cơ sở y tế theo chỉ định của bác sĩ để tránh lây nhiễm cho người xung quanh, khử khuẩn khu vực có trẻ bị nhiễm bệnh.
- Cần đưa trẻ đến ngay cơ sở y tế gần nhất để được thăm khám và điều trị khi có biểu hiện bệnh, đặc biệt những trường hợp nghi ngờ có biến chứng thì không được chần chừ, mà cần đến ngay bệnh viện để được xử trí kịp thời.
