Thanh tra Bộ Tài chính vừa thông báo kết quả thanh tra giá sữa tại Công ty TNHH Nestlé Việt Nam, Công ty TNHH Mead Johnson Nutrition Việt Nam và Công ty TNHH Phân phối Tiên Tiến, nhà phân phối duy nhất các sản phẩm sữa của Mead Johnson Nutrition Việt Nam.
Kết quả thanh tra tại Công ty TNHH Nestlé Việt Nam năm 2008 cho thấy, chi phí bán hàng của doanh nghiệp (DN) chiếm 61,1% trên tổng chi phí; chi phí quảng cáo, tiếp thị chiếm 38%. 9 tháng đầu năm 2009, Công ty TNHH Nestlé Việt Nam đã chủ động giảm chi phí bán hàng xuống mức 59,2% và chi phí quảng cáo tiếp thị xuống 27%.
Tại Công ty TNHH Mead Johnson Nutrition Việt Nam, năm 2008 chi phí bán hàng chiếm tới 77,53% trên tổng chi phí; 6 tháng đầu năm 2009, chi phí này giảm xuống mức 66,45%. Chi phí dành cho quảng cáo của DN năm 2008 ở mức 53,46% và 6 tháng đầu năm 2009 giảm xuống mức 36,22%.
Kết quả thanh tra cho thấy, chi phí bán hàng, quảng cáo của DN này luôn ở mức cao; nhóm chi phí thuộc mức khống chế (10%) đã vượt quá quy định (năm 2008 vượt 19 lần và 6 tháng đầu năm 2009 vượt 10 lần). Nếu DN thực hiện cắt giảm chi phí quảng cáo, tiếp thị và phối hợp với nhà phân phối quản lý giá bán sữa người tiêu dùng sẽ được mua sữa nhập khẩu với mức giá thấp hơn.
Kết quả thanh tra tại Công ty TNHH Phân phối Tiên Tiến tương tự với hai DN nêu trên. 6 tháng đầu năm 2008, chi phí bán hàng của DN này chiếm 62,65% tổng chi phí. Chi phí quảng cáo và tiếp thị chiếm 21,21%. 6 tháng đầu năm 2009, chi phí bán hàng của DN này đã tăng lên 85,08% và chiếm 20,83% trên giá bán. Trong đó chi phí cho quảng cáo, tiếp thị chiếm tới 42,75% trên tổng chi phí.
Muốn biết đâu là những chiêu thức đẩy giá lên cao của các DN thì hãy xem cách bán hàng do các DN thực hiện. Cụ thể với Nestlé VN, DN này bán sản phẩm cho gần 100 nhà phân phối trên toàn quốc. Giá bán của Cty cho nhà phân phối thường tăng khoảng 2 lần so với giá nhập khẩu, cụ thể dao động từ 1,7 đến 3,2 lần. Cụ thể hơn, DN này không quy định cụ thể về giá bán lẻ mà chỉ khuyến nghị đối với các cửa hàng về giá bán lẻ. Điều đáng nói hơn là ngay cả khi giá mua hàng không tăng, thậm chí nhiều lúc giảm; song DN này vẫn giữ nguyên giá bán, thậm chí lại còn tăng giá để có thể “kiếm ăn” được nhiều hơn từ thị trường VN. Ví dụ như 6 tháng đầu năm 2009, giá nhiều mặt hàng giảm từ hơn 3eur/ thùng đến gần 18eur/thùng; thế nhưng giá bán ra của DN này lại hầu như không thay đổi. Phải đợi khi có khuyến nghị của thanh tra và chính quyền địa phương thì DN này mới giảm giá.
Với Mead Johnson Nutrition VN, DN này cũng thực hiện phương thức là: Không bán lẻ trực tiếp cho NTD, không chịu trách nhiệm về giá bán sản phẩm của mình đến NTD. Việc bán hàng và giá bán trên thị trường đến NTD hoàn toàn do nhà phân phối độc lập thực hiện. Cụ thể, giá bán đến nhà phân phối được DN xác định: Lấy giá gốc cộng thêm 40% - 45% lãi gộp. Đặc biệt, DN chỉ thông báo giá cho nhà phân phối, không khuyến cáo, công bố giá bán trên thị trường cho người tiêu dùng biết.
Thanh tra Bộ Tài chính kết luận, mặc dù giá vốn của DN này có xu hướng giảm song giá bán trên thị trường vẫn không giảm do tăng chi phí tiếp thị, quảng cáo và các loại chi phí khác. Thanh tra Bộ Tài chính kiến nghị, DN cần công khai giá bán của từng sản phẩm sữa đến người tiêu dùng; tiết giảm hợp lý chi phí quảng cáo, tiếp thị và giảm giá bán hợp lý theo đúng quy định của Bộ Tài chính.
Phạm Minh- Quang Hưng