Mùa đông - xuân đề phòng các biến chứng nguy hiểm của bệnh sởi

Người lớn chủ quan với bệnh sởi dễ gặp nhiều biến chứng

SKĐS - So với trẻ em, tỉ lệ mắc bệnh sởi ở người lớn thấp hơn nên thường có tâm lý chủ quan, không đi khám và điều trị kịp thời. Điều này dẫn đến việc bệnh có thể tiến triển và gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm, nhất là những người chưa được tiêm phòng hoặc có hệ miễn dịch yếu.

Bệnh lây qua đường hô hấp, thường lây 4 ngày trước khi vết ban đỏ xuất hiện. Khi bệnh nhân ho, hắt xì, hay nói chuyện, những giọt nước nhỏ xíu có chứa virus sẽ bắn ra không khí và người khác có thể hít vào hoặc những giọt này có thể rơi xuống một nơi nào đó như mặt bàn, điện thoại…

Sởi là một bệnh truyền nhiễm cấp tính với các triệu chứng sốt, phát ban, chảy nước mũi, ho, mắt đỏ... bệnh thường gặp ở trẻ em và người lớn nếu không có miễn dịch phòng bệnh, có thể gây thành dịch. Bệnh sởi tuy ít gây tử vong nhưng có thể gây nhiều biến chứng.

Các biến chứng của bệnh sởi

Viêm phế quản: Thường do bội nhiễm, xuất hiện vào cuối thời kì mọc ban. Biểu hiện sốt lại, ho nhiều, nghe phổi có ran phế quản, bạch cầu tăng, trên phim X quang nhìn rõ hình ảnh phế quản bị viêm, thấy có nốt mờ rải rác 2 phổi. Biến chứng này rất nguy hiểm và thường là nguyên nhân gây tử vong trong bệnh sởi, nhất là ở trẻ nhỏ.

Viêm thanh quản: Biến chứng viêm thanh quản có thể gặp ở các giai đoạn của bệnh sởi. Biến chứng ở giai đoạn sớm, là do virus sởi: xuất hiện ở giai đoạn khởi phát, giai đoạn đầu của mọc ban, biến chứng viêm có thể mất theo nốt ban, bệnh nhân có cơn khó thở do co thắt thanh quản. Diễn biến thường nặng: sốt cao vọt lên, ho ông ổng, khàn tiếng, khó thở, tím tái.

Viêm não - màng não - tủy cấp: Là biến chứng nguy hiểm gây tử vong và di chứng cao, thường gặp ở trẻ lớn (tuổi đi học), xuất hiện vào tuần đầu của ban (ngày 3- 5 của ban). Triệu chứng bệnh khởi phát đột ngột, người bệnh sốt cao vọt, có thể co giật, rối loạn ý thức như: hôn mê, liệt nửa người hoặc một bên chi, liệt dây thần kinh số III, VII. Ngoài ra bệnh nhân hay gặp hội chứng tháp - ngoại tháp, tiểu não, tiền đình…

Biến chứng viêm tủy biểu hiện dưới dạng liệt hai chi dưới, rối loạn cơ vòng.

Viêm màng não: Một dạng biến chứng thần kinh khác của bệnh sởi là viêm màng não kiểu thanh dịch và viêm màng não mủ sau viêm tai do bội nhiễm.

Viêm niêm mạc miệng: Biến chứng này xảy ra vào giai đoạn đầu của bệnh sởi, thường tự mất cùng ban sởi. Nếu biến chứng xuất hiện ở giai đoạn muộn của bệnh sởi thì căn nguyên chính là bội nhiễm, chủ yếu gặp ở người có điều kiện vệ sinh kém, dẫn đến tình trạng viêm hoại tử trong miệng, sốt, viêm loét môi.

Viêm dạ dày ruột gây tiêu chảy cấp hoặc kéo dài: Biến chứng này có thể gặp ở giai đoạn các triệu chứng sởi khởi phát hoặc sau khi cắt sốt và giảm dần ban sởi. Tiêu chảy kéo dài dễ dẫn đến mất nước với các tình trạng: trũng mắt, miệng khô, tiểu ít,... Người bệnh không được bù nước đúng cách, kịp thời có thể bị sốc, suy thận, tử vong. Diễn tiến nặng thường gặp ở trẻ dưới 5 tuổi bị tiêu chảy do sởi, nhất là trẻ suy dinh dưỡng.

Chăm sóc khi trẻ mắc bệnh sởi

• Các triệu chứng về hô hấp thường liên quan tới ho nhiều và xuất tiết nhiều đờm dãi. Vì vậy, trẻ cần được thông thoáng đường thở bằng các biện pháp như: cho trẻ nằm cách ly, trẻ nên được vệ sinh mũi miệng thường xuyên bằng nước muối sinh lý nếu trẻ xuất tiết ít, vỗ rung long đờm khi tăng tiết và thực hiện các hướng dẫn hỗ trợ khác khi trẻ nằm trong bệnh viện như hút đờm rãi, thở oxy hay khí dung.
• Tăng cường dinh dưỡng đầy đủ. Uống nhiều nước hoa quả, ăn lỏng, đủ chất dinh dưỡng, không nên kiêng khem quá mức.
• Tích cực vệ sinh răng miệng, vệ sinh cá nhân cho trẻ tránh nhiễm trùng cơ hội.
• Trẻ mắc bệnh hoặc nghi mắc bệnh sởi phải được cách ly, nghỉ học và không đến nơi tập trung đông người để tránh lây lan trong cộng đồng.
• Đeo khẩu trang khi tiếp xúc với người bệnh và người nghi bị bệnh.
• Rửa tay bằng xà phòng sau khi tiếp xúc với người bệnh và người nghi bị bệnh.
• Che miệng khi ho, hắt hơi.
• Tẩy trùng sàn nhà, đồ chơi trẻ em, dụng cụ, vật dụng của người bệnh bằng dung dịch cloramin B.
• Chăm sóc ngoài da phòng nguy cơ nhiễm trùng: Nên tắm rửa cho trẻ bằng nước sôi để nguội nước sạch, lau khô bằng khăn bông.
• Thực hiện đầy đủ các hướng dẫn của cán bộ y tế khi đưa trẻ đi tiêm chủng để phòng bệnh.

Xem thêm video được quan tâm