Một số thuốc trị HIV có thể gây tăng cân

Nếu bạn bị thiếu cân khi được chẩn đoán nhiễm HIV, thì tăng vài kg cân nặng sẽ không thành vấn đề, và còn giúp bạn đạt được trọng lượng khỏe mạnh, giúp cơ thể có sức khỏe để chống lại HIV và các bệnh nhiễm trùng khác. Các bác sĩ thường gọi việc tăng cân này là "sự trở lại của sức khỏe".

Tuy nhiên, nếu bạn có cân nặng bình thường hoặc thừa cân, thì tăng cân có thể dẫn đến các vấn đề sức khỏe liên quan. Tăng quá nhiều cân có thể dẫn đến các vấn đề sức khỏe như bệnh tim mạch và đái tháo đường. Nếu bạn bị nhiễm HIV, bạn càng có nguy cơ mắc các bệnh này cao hơn.

Như vậy, tăng cân là một yếu tố quan trọng cần xem xét khi lựa chọn thuốc điều trị HIV, đặc biệt ở những người bị thừa cân khi bắt đầu điều trị. Bác sĩ có chuyển sang một loại thuốc ít gây tăng cân hơn. Ngoài ra, trong quá trình điều trị người nhiễm HIV cần ăn kiêng và tập thể dục để giúp duy trì cân nặng khỏe mạnh và tránh các biến chứng liên quan đến thừa cân.

Tăng cân là một tác dụng phụ của thuốc trị HIV.

1. Tại sao thuốc trị HIV gây tăng cân?

Tăng cân là một tác dụng phụ phổ biến của liệu pháp kháng virus (ARV). Khoảng 1 trong 5 người có cân nặng khỏe mạnh khi được chẩn đoán nhiễm HIV trở nên thừa cân trong vòng 3 năm, sau khi sử dụng các loại thuốc này.

Các nhà khoa học không chắc tại sao thuốc điều trị HIV lại gây tăng cân. Tuy nhiên, khi bạn bị nhiễm HIV, cơ thể liên tục đốt cháy calo để chống lại nhiễm trùng và ARV giúp ngăn bạn khỏi bị nhiễm trùng.

Điều trị HIV cũng giúp bạn giữ được cảm giác ngon miệng và giúp cơ thể hấp thụ nhiều chất dinh dưỡng hơn từ thực phẩm.

Lối sống của người nhiễm HIV cũng ảnh hưởng đến cân nặng. Ví dụ, chế độ ăn nhiều calo, nhiều chất béo và tập thể dục quá ít có thể khiến bạn tăng cân nhiều hơn trong khi đang điều trị.

2. Thuốc trị HIV nào gây tăng cân?

Một số loại thuốc điều trị HIV có nhiều khả năng gây tăng cân hơn những loại khác.

Các loại thuốc cũ hơn như thuốc ức chế men sao chép ngược nucleoside (NRTI) và thuốc ức chế men sao chép không nucleoside (NNRTI) thường không liên quan đến tăng cân.

Những loại thuốc này bao gồm:

• Abacavir (Ziagen)
• Doravirine (Pifeltro)
• Efavirenz (Sustiva)
• Emtricitabin (Emtriva)
• Etravirine (Trí tuệ)
• Lamivudine (Epivir)
• Nevirapine (Viramune, Viramune XR)
• Rilpivirine (Edurant)
• Zidovudine (Retrovir)

Tenofovir alafenamide (một loại NRTI), dường như gây tăng cân. Đây là một trong những loại thuốc có trong viên thuốc kết hợp biktarvy (chứa 3 loại hoạt chất là bictegravir, emtricitabine và tenofovir alafenamide).

Thuốc ức chế protease như atazanavir (reyataz), darunavir (prezista) và tipranavir (aptivus) có thể gây tăng cân.

Một nhóm thuốc điều trị HIV mới hơn được gọi là thuốc ức chế chuyển chuỗi integrase (INSTI), là những loại có khả năng khiến bạn tăng cân nhất.

Những loại thuốc này bao gồm:

• Bictegravir (có trong biktarvy)
• Cabotegravir (vocabria)
• Dolutegravir (tivicay)
• Elvitegravir (có trong stribild và genvoya)
• Raltegravir (isentress, isentress HD)...

Bạn tăng bao nhiêu cân trong quá trình điều trị tùy thuộc vào loại thuốc cụ thể mà bạn dùng. Trong một nghiên cứu, những người dùng tenofovir alafenamide trong 2 năm đã tăng trung bình 4 kg. Những người dùng ziagen tăng trung bình 3 kg và những người dùng retrovir tăng ít hơn 0,5kg trong cùng một khoảng thời gian.

3. Ứng phó thế nào với tăng cân khi điều trị HIV?

INSTI có nhiều khả năng gây tăng cân nhất và chúng thường là loại thuốc đầu tiên mà bác sĩ kê đơn. Thuốc điều trị HIV rất quan trọng để giúp bạn khỏe mạnh, nhưng nếu bạn bắt đầu thừa cân do thuốc, có thể chuyển sang một loại thuốc ít có khả năng khiến bạn tăng cân nhiều hơn.

Dinh dưỡng và tập thể dục cũng rất quan trọng để kiểm soát cân nặng và giữ cho bạn khỏe mạnh.

Một chế độ ăn uống cân bằng cung cấp cho cơ thể năng lượng cần thiết để chống lại HIV và các bệnh nhiễm trùng khác. Bác sĩ và chuyên gia dinh dưỡng có thể giúp bạn tìm ra kế hoạch ăn uống phù hợp với mình.

Bạn cũng cần tập thể dục để ngăn ngừa tăng cân và giữ cho cơ bắp khỏe mạnh. Có thể tham gia bất kỳ chương trình tập luyện nào mình thích, cho dù đó là đi bộ, đạp xe, khiêu vũ hay chơi thể thao…

Mời độc giả xem thêm video: