Trong y học cổ truyền, vô sinh ở phụ nữ thuộc phạm vi các chứng như “bất dựng”, “toàn vô tử”, “đoạn tự”... Vấn đề quan trọng vẫn là tìm ra nguyên nhân để có biện pháp chữa trị đặc hiệu, kết hợp với ăn uống khoa học, sinh hoạt hợp lý, kiên trì tập luyện và động phòng đúng lúc. Dưới đây, xin giới thiệu một số món ăn bài thuốc có tác dụng hỗ trợ trị liệu để bạn đọc tham khảo.
Trường hợp vô sinh do thận dương hư biểu hiện: sợ lạnh, tay chân lạnh, đau lưng mỏi gối, nhu cầu tình dục thấp, gầy yếu, kinh nguyệt chậm, lượng ít, sắc nhạt hoặc kinh nguyệt ít có hay bế kinh, tiểu tiện trong, đại tiện lỏng loãng: thịt dê 100g, nhục thung dung 15g, hành củ 3 củ, gừng tươi 3 lát, gạo tẻ 100g. Thịt dê rửa sạch, băm nhỏ; nhục thung dung, hành củ và gừng thái vụn, tất cả đem ninh với gạo tẻ thành cháo, gia vị vừa đủ, chia ăn 2 lần trong ngày, 15 ngày là một liệu trình.
Hoặc dùng bài: gạo tẻ 100g vo sạch nấu thành cháo loãng, khi được lấy cao ban long 20g, thái vụn bỏ vào cùng gừng tươi thái chỉ 6g và gia vị vừa đủ, đun sôi vài dạo là được, chia 2 lần trong ngày ăn nóng, 20 ngày là một liệu trình.
Trường hợp vô sinh do thận hư nói chung có kèm theo đau eo lưng, tai ù, suy giảm trí nhớ, rối loạn kinh nguyệt: thịt dê 150-200g rửa sạch thái lát mỏng; tôm nõn 30g rửa sạch; tỏi, hành và gia vị vừa đủ. Cho tôm nõn vào nồi nấu chín với một lượng nước thích hợp, sau đó bỏ thịt dê vào đun sôi vài dạo là được, chế đủ gia vị, dùng làm canh ăn nóng.
Hoặc dùng bài: hải sâm 30g, thận lợn 60g rửa sạch, thái mỏng, hồ đào nhục 15g, ba thứ đem nấu chín, chế đủ gia vị ăn liên tục trong vài tuần.
Nhục thung dung, vị thuốc hỗ trợ trị hiếm muộn.
Trường hợp hiếm muộn do tỳ thận hư suy biểu hiện bằng các chứng trạng như đầy bụng, chán ăn, đau lưng mỏi gối, lượng kinh nguyệt ít, sắc nhạt, đại tiện lỏng nát: gạo nếp 500g ngâm nước 1 đêm, để ráo, rang chín, nghiền thành bột mịn; hoài sơn 60g sao vàng, tán bột, 2 thứ trộn đều với nhau, đựng trong lọ kín, dùng dần. Mỗi ngày lấy chừng 50g bột, thêm một lượng đường vừa đủ và một chút hạt tiêu bột, hòa với nước ấm, uống vào sáng sớm khi bụng đói.
Hoặc dùng bài: núm bí ngô lượng vừa đủ, sấy khô, nghiền thành bột mịn, đựng trong lọ kín, dùng dần. Mỗi lần lấy 10g chiêu uống với một chút rượu vang, mỗi ngày 3 lần, uống liền 5-6 ngày trước kỳ kinh nguyệt.
Trường hợp phụ nữ vô sinh do thận hư, lãnh cung: đậu đen 60g đãi sạch, thịt chó 500g rửa sạch, thái quân cờ, 2 thứ đem hầm nhừ, chế thêm gia vị, ăn nóng, mỗi tuần 2-3 lần. Công dụng: ôn bổ tỳ thận, những người nhiệt thịnh không nên dùng.
Trường hợp vô sinh thể can uất khí trệ với các biểu hiện như: tinh thần căng thẳng, dễ cáu giận, hay tức ngực sườn, kinh nguyệt không đều, trước kỳ kinh vú trướng tức, hành kinh đau bụng nhiều, lượng ít sắc tối, có máu cục, thường bị viêm nhiễm phần phụ: gai bồ kết 30g đem sắc kỹ trong 20 phút rồi lấy nước bỏ bã, cho 50g gạo tẻ vào nấu thành cháo, ăn trong ngày, dùng liên tục, kỳ kinh nguyệt thì ngừng.
Trường hợp phụ nữ hiếm muộn do can thận hư: thục địa 60g, kỷ tử 60g, trầm hương 6g, các vị thái vụn đem ngâm với 1.000ml rượu gạo ngon, bịt kín miệng, đặt ở nơi tối, mỗi ngày lắc đều 1 lần, sau chừng 15 ngày thì dùng được, mỗi ngày uống 2-3 lần, mỗi lần 1 chén nhỏ. Trong kỳ kinh và sau kỳ rụng trứng không nên dùng.