Vào những ngày nắng nóng, có ba tác nhân thường gây bệnh ở da: ánh nắng, không khí nóng ẩm, vệ sinh cá nhân kém, Các bệnh thường gặp trong điều kiện này đa phần dễ nhận biết và cũng dễ phòng ngừa.
Sạm da
Tia cực tím từ mặt trời chiếu xuống trái đất, tác động vào lớp sừng, thượng bì, da và mỡ dưới da; gây ra đỏ da, cháy nắng, sạm da và ung thư da. Phơi dưới nắng quá nhiều sẽ sạm da, lâu ngày sẽ tổn thương da. Sạm da xuất hiện sau khi da bị phơi nắng khiến da trở nên nâu nhưng sẽ hết khi không còn phơi nắng. Cháy nắng thì xảy ra qua nhiều giai đoạn. Cụ thể sau khi tiếp xúc với ánh nắng lâu sẽ xuất hiện đỏ da trong vài phút rồi phai đi, sau đó xuất hiện trở lại và kéo dài nhiều ngày. Các tia nắng làm tổn hại mạch máu gây ra phù và bóng nước. Khoảng 1 tuần sau sẽ có hiện tượng tróc vảy da (lột da). Phơi nắng quá lâu và dài ngày cũng được biết đến là nguyên nhân gây lão hóa da và ung thư da. Để phòng ngừa cháy nắng, hãy hạn chế phơi nắng trong khoảng từ 10 - 14 giờ; đội nón, khẩu trang, áo quần dài tay khi ra nắng; lưu ý cháy nắng vẫn xảy ra ngay cả trong ngày không nắng gắt (mây không làm giảm tia cực tím) và cả khi dưới nước; thêm nữa, cát phản chiếu những tia nắng từ mặt trời sẽ làm tăng nguy cơ cháy nắng. Cũng đừng quên môi cũng bị cháy nắng nên cần được bảo vệ.
Nấm chân
Chân bị ẩm nóng khi mang giày kín không thay vớ thường xuyên sẽ là điều kiện thuận lợi kích thích phát triển nấm. Bệnh thường gặp ở nam nhiều hơn nữ. Có 3 thể thường gặp là tróc vảy khô, mụn nước, viêm kẽ (thường gặp ở các kẽ ngón, đặc biệt kẽ ngón 4 và 5). Các thể trên có thể tạo ra mụn mủ, bóng mủ, sưng tấy bàn chân hoặc nổi hạch háng và sốt.
Nấm bẹn
Thường xuất hiện khi cơ thể thường xuyên đổ mồ hôi hay mặc đồ ẩm ướt. Nam bị nhiều hơn nữ. Sang thương thường ở nếp gấp hai bên đùi với các đốm tròn, rìa có mụn nước, vùng trung tâm ít mụn nước hơn, ngứa nhiều hơn khi ẩm ướt. Từ một bên bẹn, nấm sẽ lan sang bên kia và lên mông, thắt lưng...
Nấm thân
Xuất hiện ở mọi độ tuổi. Biểu hiện là những sang thương có kích thước, độ nặng và độ sâu tùy thuộc vào cơ địa mỗi người và chủng nấm khác nhau. Hồng ban giới hạn rõ hình tròn, bầu dục có mụn nước ở rìa, ngứa nhiều khi ra nắng hoặc ra mồ hôi. Để giảm nguy cơ bị nấm thì phải thay đổi quần áo hàng ngày; tránh mặc đồ ẩm; lau khô cơ thể sau khi tắm, nếu cần thì quạt khô vùng da nách và bẹn; thay vớ mỗi ngày và nên mang vớ có chất liệu cotton, tránh vớ len tổng hợp; mang giày dép bằng da, tránh giày dép bằng plastic, mang cỡ vừa vặn, tránh mang quá chặt; không tắm giặt chung, mặc chung quần áo với người bị nấm; ủi mặt trái quần áo người bệnh để tránh tái phát; tránh đi chân không; diệt nấm ở giày bằng hơi formol.
Lang ben
Yếu tố thuận lợi gây bệnh là độ ẩm ở bề mặt da tăng, tiết chất bã nhiều vào ngày nắng nóng. Tuổi mắc bệnh chủ yếu là ở người trẻ và trung niên. Sang thương ở vùng da không phơi ra ánh sáng thì có màu cà phê sữa hoặc vàng nhạt, nâu, đỏ, đen. Hình thể và kích thước có thể nhỏ lấm tấm hoặc là mảng lớn có bờ quanh co như bản đồ. Bình thường thì lang ben ít ngứa nhưng khi ra nắng đổ mồ hôi nhiều thì ngứa râm ran như kim châm. Đây là bệnh điều trị hết thì dễ nhưng hết hẳn rất khó. Khi đã được điều trị lành rồi, nếu không bôi thuốc dự phòng mỗi tháng vài ngày, quần áo không được giặt luộc, ủi nóng thì khả năng tái phát rất cao.
Chốc
Thường xảy ra ở trẻ em với thương tổn là các mụn nước, bóng nước có quầng viêm đỏ xung quanh và sau thành mụn mủ rồi bể và khô, đóng mài. Để phòng bệnh này, cần vệ sinh thân thể trẻ hàng ngày, ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng và các sinh tố cần thiết.
Viêm nang lông
Thương tổn là những mụn mủ, sẩn hay sẩn - mụn mủ, chung quanh có quầng viêm đỏ và xuất hiện ở các vùng có lông. Bệnh thường ngứa và hay tái phát. Để phòng ngừa thì cần giữ vệ sinh, tránh chấn thương da, ăn đầy đủ rau xanh, trái cây, tránh ăn chất béo, chất ngọt.
BS. TRẦN LAN ANH