Điều đó đã nói lên rõ ràng rằng vi khuẩn, virus chính là những tác nhân liên quan lớn nhất đến sức khỏe con người trên toàn thế giới. Khác với vi khuẩn khi xâm nhập cơ thể thường sinh ra những ổ viêm có mủ, virus không sinh mủ và rất khó chẩn đoán. Các thuốc kháng sinh không có tác dụng lên các virus. Hiện đã có một số thuốc chống virus được đưa vào điều trị, song tác dụng cũng rất hạn chế. Để chống lại virus, biện pháp hàng đầu là sản xuất vắc-xin phòng bệnh.
Những bệnh nguy hiểm do virus gây ra thường gặp
Sởi, quai bị, Rubella: Sởi là một bệnh truyền nhiễm cấp tính do virus gây ra với các triệu chứng sốt, phát ban, chảy nước mũi, ho, mắt đỏ. Sởi dễ dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng và đôi khi gây tử vong, bao gồm viêm não ở trẻ em và viêm phổi ở người lớn. Quai bị là một loại bệnh truyền nhiễm, có thể xảy ra ở bất kỳ lứa tuổi nào. Trong đó trẻ em 5 - 8 tuổi dễ bị nhất, người lớn ít mắc. Bệnh này gây nhiều biến chứng nguy hiểm, nặng nhất là vô sinh. Bệnh Rubella có thể gặp ở mọi lứa tuổi và không phân biệt giới tính nhưng nguy hiểm nhất khi gặp ở phụ nữ đang mang thai, đặc biệt là thai kỳ ở giai đoạn 3 tháng đầu. Dị tật gặp ở thai nhi sau khi sinh (hội chứng Rubella bẩm sinh) có thể là điếc, tim bẩm sinh, đục thủy tinh thể, bệnh đầu nhỏ (chậm phát triển), bại não hoặc các dị dạng về xương, tổn thương các xương dài, mù mắt...
Có nhiều loại virus gây viêm gan.
Bệnh dại: Dại là một bệnh nhiễm virus dại ở hệ thần kinh trung ương. Bệnh chủ yếu truyền qua nước bọt động vật bị nhiễm bệnh. Hiếm hoi truyền qua bụi chứa phân dơi có virus. Động vật mắc bệnh có thể truyền virus 5-7 ngày trước khi có triệu chứng lâm sàng và kéo dài cho đến chết. Virus chủ yếu truyền qua vết cắn, cào. Hiếm có trường hợp truyền qua trung gian đồ vật. Virus không thể xuyên qua da lành. Virus dại thuộc nhóm rhabdovirus, giống lyssavirus. Ra ngoài cơ thể động vật, virus rất dễ chết và bị tiêu diệt dễ dàng bởi xà phòng, ether, các dẫn xuất amoniac hóa trị 4.
Bệnh viêm đường hô hấp cấp, bệnh cúm: Do rất nhiều loại virus gây ra. Bệnh rất nguy hiểm, có thể lây lan rất nhanh. Hội chứng viêm đường hô hấp cấp tính do virus thường xảy ra vào mùa đông - xuân và do nhiều loại virus khác nhau gây nên, trong đó virus cúm chỉ là một trong số những tác nhân gây bệnh. Nguyên nhân mắc bệnh cúm là do virus cúm (Influenza virus) thuộc nhóm Orthomyxoviridae và được chia thành 3 type A, B và C. Virus cúm A có khả năng gây nhiễm ở các loài động vật có vú (như lợn và ngựa), các loài chim và gia cầm. Trong đó, virus cúm B và C chỉ gây bệnh ở người.
Bệnh viêm đường hô hấp cấp do chủng mới của virus Corona gây ra được xếp vào danh sách bệnh truyền nhiễm nhóm A, là bệnh truyền nhiễm nguy hiểm. Bệnh lây truyền từ người sang người. Tùy thuộc vào mức độ lây lan của chủng virus, việc ho, hắt hơi hay bắt tay có thể khiến người xung quanh bị phơi nhiễm.
Bệnh viêm não: Viêm não (encephalitis), một tình trạng viêm của nhu mô não, biểu hiện bằng sự rối loạn chức năng thần kinh - tâm thần khu trú hoặc lan tỏa.
Đường xâm nhập thay đổi tùy theo từng loại virus gây bệnh. Có nhiều virus có thể lây truyền từ người sang người. Một số trường hợp viêm não lại do sự tái hoạt động của virus trong cơ thể như Herpes Simplex virus (HPV).
Bệnh AIDS do HIV gây ra: Căn bệnh thế kỷ đã giết chết nhiều người và đe dọa nhiều cộng đồng. Lây lan chủ yếu qua đường tình dục không an toàn, đường máu khi sử dụng chung bơm kim tiêm, tiêm chích ma túy..., lây truyền từ mẹ sang con. Hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải (AIDS) là một hội chứng bệnh lý do virus gây suy giảm miễn dịch (HIV) gây ra, làm cho cơ thể mất sức đề kháng với các vi sinh vật gây bệnh.
Bệnh viêm gan do virus: Cho đến nay đã xác định được các loại virus được đặt tên virus viêm gan A, B, C, D, E. Ngoài ra còn một vài loại đang xác định thêm tính gây bệnh và dung mạo lâm sàng trước khi có danh pháp quốc tế xác định tên virus (như virus viêm gan F, TT). Đặc điểm lâm sàng có nhiều điểm giống nhau nhưng một số đặc điểm dịch tễ học, miễn dịch học, biện pháp phòng ngừa có khác nhau ít nhiều. Bệnh tiến triển từ từ qua nhiều giai đoạn dẫn đến viêm gan mạn tính, xơ gan... Phòng bệnh bằng cách ăn uống vệ sinh, không dùng chung bơm kim tiêm, tìm kháng nguyên HbsAg ( ) khi thử máu...