Một nguyên nhân sâu xa có thể là thủ phạm khiến trào ngược khó trị và dễ tái phát

Trào ngược dạ dày thực quản là gì?

Trào ngược dạ dày thực quản (Gastroesophageal Reflux Disease - GERD) là tình trạng axit và các chất chứa trong dạ dày trào ngược lên thực quản gây khó chịu, tổn thương và có thể để lại biến chứng.

Hiện tượng này xảy ra khi cơ thắt thực quản dưới (một chiếc van nằm giữa thực quản và dạ dày) vốn đóng mở theo sinh lý để đưa thức ăn xuống dạ dày thì nay bị mở ra bất thường hoặc suy yếu gây nên trào ngược.

Cơ thắt thực quản dưới mở ra gây trào ngược dạ dày thực quản.

Nguyên nhân sâu xa gây trào ngược dạ dày thực quản

Những nguyên nhân thông thường hay được kể đến bao gồm: căng thẳng – stress, thói quen ăn uống, hút thuốc lá, thừa cân – béo phì, tiêu hóa kém… gây ứ đọng thức ăn tại dạ dày.

Nhưng vì sao những điều trên gây ra trào ngược?

Mỗi yếu tố này sẽ tác động theo một cách khác nhau, nhưng cuối cùng đều khiến cơ thắt thực quản dưới bị mở ra hoặc yếu đi và dẫn tới trào ngược. Chẳng hạn, hút thuốc làm thực quản bị tiếp xúc với nhiều chất độc, lâu dần làm tổn thương và suy yếu cơ thắt thực quản. Đầy bụng khó tiêu sẽ làm dạ dày phình lên, gây áp lực lên cơ thắt thực quản khiến nó mở ra. Đây là nguyên nhân sâu xa gây nên căn bệnh khó chịu của bạn.

Cơ thắt thực quản dưới mở ra (do suy yếu, do rối loạn…) là nguyên nhân sâu xa của trào ngược.

Như vậy, nếu chỉ dùng thuốc giảm tiết acid hay chống đầy hơi khó tiêu, có thể chưa xử lý hết các yếu tố khiến cơ thắt thực quản suy yếu, dẫn tới điều trị mãi không hiệu quả. Nhiều người bệnh than phiền rằng, họ đã tích cực cải thiện thói quen sinh hoạt nhưng bệnh vẫn tái phát. Trong trường hợp này, có thể có thắt thực quản dưới đã bị suy yếu, do bẩm sinh, hoặc trào ngược diễn ra trong thời gian dài.

Làm sao để điều trị trào ngược dạ dày hiệu quả hơn?

Nguyên tắc “tấn công – phòng ngự”

Để cải thiện trào ngược một cách tốt nhất và hạn chế tái phát, cần kết hợp 2 hướng:

Một mặt, loại bỏ các yếu tố tấn công như thuốc lá, đồ ăn gây hại, rượu, căng thẳng…

Mặt khác, tăng cường sức mạnh cho cơ thắt thực quản dưới – chiếc van chống trào ngược của bạn.

Loại bỏ yếu tố tấn công tăng cường cơ thắt thực quản dưới để cải thiện hiệu quả điều trị trào ngược.

Điều trị bằng tây y

Ngoài nhóm thuốc phổ biến thường được chỉ định cho bệnh trào ngược là nhóm giảm tiết acid (PPIs) và trung hòa acid, còn 1 nhóm thuốc khác là prokinetic. Các thuốc này sẽ tăng cường chức năng cơ thắt thực quản dưới và tăng cường nhu động tiêu hóa. Mặc dù rất hữu ích, nhưng các bác sĩ chỉ sử dụng đến nhóm thuốc này trong các trường hợp trào ngược khó trị hoặc triệu chứng nặng, vì những tác dụng phụ khá nguy hiểm của nó trên tim mạch.

Thông thường, ở đơn thuốc đầu tiên, bác sĩ sẽ chỉ sử dụng nhóm trung hòa và giảm acid. Nếu bạn đã điều trị bằng thuốc giảm acid nhưng không hiệu quả, hãy tiếp tục trao đổi với bác sĩ về nhóm Prokinetic để nhận được lời khuyên chính xác.

Tác dụng của thảo dược

Nhiều thảo dược cũng có tác dụng prokinetic tương tự tân dược. Theo một nghiên cứu của Won-Sik Shim (Hàn Quốc) đăng trên Tạp chí khoa học Ethnopharmacology, dịch chiết Chỉ thực (Citrus trifoliata L) có tác dụng “prokinetic” – Hỗ trợ tăng cường trương lực cơ thắt dưới thực quản và tăng nhu động đường tiêu hóa, bởi vậy có thể hỗ trợ cải thiện trào ngược hiệu quả. Có thể đây là lí do khiến chỉ thực được “ưu ái” sử dụng rất nhiều trong các công thức chữa trào ngược dạ dày tại Hàn Quốc.

Chỉ thực là quả non phơi khô của cây chấp, có tác dụng hỗ trợ tăng cường chức năng cơ thắt thực quản dưới.

Tại nước ta, chưa có nhiều nghiên cứu về tác dụng trên cơ thắt thực quản của thảo dược. Các sản phẩm từ thảo dược, kể cả thuốc hay thực phẩm chức năng thường chỉ tập trung vào tác dụng hỗ trợ tăng cường tiêu hóa, hỗ trợ giảm khó tiêu, bảo vệ niêm mạc, chống viêm, an thần…

Tuy nhiên, bạn đọc có thể tham khảo sản phẩm Hỗn dịch trào ngược dạ dày Anvitra, là sản phẩm hiếm hoi sử dụng Chỉ thực và 7 thành phần khác, hỗ trợ rất tốt cho người bị trào ngược dạ dày thực quản. Website: Anvitra.vn

Tài liệu tham khảo:
https://www.tampabayrefluxcenter.com/acid-reflux-gerd-blog/understanding-the-lower-esophageal-sphincter-and-why-it-weakens
https://www.healthline.com/health/gerd/prokinetics
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/20736054/
https://www.worldgastroenterology.org/guidelines/global-guidelines/gastroesophageal-reflux-disease