Ngành Y là một ngành nhạy cảm, chỉ sai một ly là đi một dặm. Người bệnh được giúp đỡ nhưng cũng có thể bị tổn thương bởi thầy thuốc và ngược lại, bệnh nhân cũng có lúc không thông cảm do không hiểu tính chất công việc của thầy thuốc.
Nhân viên y tế luôn phải tiếp xúc với những vấn đề tế nhị nhất của con người, lúc con người bộc lộ sâu sắc sự yếu ớt và bất lực của mình. Bạn có cảm giác gì khi thấy một vị giám đốc oai phong, ngày ngày hét ra lửa, đang ngồi co ro như một đứa trẻ cần che chở, bộ mặt răn rúm vì sợ hãi khi biết mình bị ung thư? Bạn cảm thấy thế nào khi phải chăm sóc, băng bó cho một người đầy mùi xú uế vì đã bài tiết trong lúc hôn mê? Bạn nghĩ gì khi phải chịu đựng một người cửa quyền vào cấp cứu trong lúc say đòi gặp ông này bà nọ, đòi đuổi việc bạn vì bạn không trả lời những câu hỏi vớ vẩn của ông ta? Bạn cảm thấy thế nào khi phải vục tay vào một vết thương sâu hoắm hoặc một cặp mắt bị trái nổ nát bét không còn chút hy vọng nào? Bạn đã bao giờ thấy người ta xếp lại từng mảnh da bị cày xới bởi kính xe hơi vỡ trên mặt một người phụ nữ trẻ chưa?
Sau một đêm trực, không còn là mình nữa. Nhìn vào gương thấy đầu tóc bù xù, mặt mày phờ phạc. Thèm một giấc ngủ hơn bữa cơm sơn hào hải vị. Cơm bệnh nhân thế nào thì cơm nhân viên trực thế ấy. Dân y tế tương đối xuề xòa cũng nhờ ăn, ngủ, lăn lộn với đau, khổ của bệnh nhân. Thử hỏi một người không có ít nhiều lương tâm có thể tồn tại bao lâu với nghề? Bác sĩ còn làm thêm phòng mạch, còn điều dưỡng, hộ lý đa số chỉ sống nhờ lương lậu, “lậu” đây là một ít tiền dịch vụ, tháng lương phụ bệnh viện cho thêm tùy hỉ, không thắc mắc tiền ấy ở đâu ra, ít hay nhiều, có là quý rồi.
Ảnh minh họa: trungcapytehanoi.edu.vn
Nếu bạn vượt qua được hầu hết những thử thách ấy mà không nhăn nhó, hoặc tốt hơn vẫn tươi cười, bạn sẽ được gọi là “từ mẫu”, còn nếu không thì coi chừng, bạn sẽ là người vô lương tâm.
Niềm vui của thầy thuốc là nét mặt mãn nguyện của bệnh nhân khi ra viện. Có những bệnh nhân vào viện với thị lực chỉ đếm ngón tay, sau khi điều trị nhìn thêm được 2 - 3 hàng trên bảng thị lực đã sung sướng rồi. Bệnh nhân hớn hở cám ơn, bác sĩ lại ngậm ngùi vì biết căn bệnh sẽ tái phát dẫn đến mù lòa. Trái lại, có người sau mổ đục thủy tinh thể ra viện thị lực 7 - 8/10 vẫn trách móc, kêu ca. Niềm vui không trọn vẹn, đành phải tự an ủi: mình đã cố gắng hết sức nhưng không phải lúc nào cũng đáp ứng được yêu cầu của bệnh nhân. Bác sĩ không phải thánh, cũng đầy giới hạn nên có lúc gây tai biến cho bệnh nhân, đành phải nghe những lời trách móc, tệ hơn là dọa dẫm, nhục mạ của thân nhân dù trong lòng rối bời không ai chia sẻ.
Ảnh minh họa: VOV
Ngành Y là thế đó. Chắc các bạn sẽ bảo chúng tôi bênh vực ngành Y quá. Nhưng chỉ bêu xấu ngành Y phỏng có ích gì? Trong mỗi con người, ai chẳng có những “con sâu”. Chỉ cần tưởng rằng mình đang ban ơn cho bệnh nhân mà quên mất mình đang phục vụ, như vậy “con sâu” trong bạn đã trỗi dậy rồi. Nếu nhân viên y tế luôn khiêm tốn tự hoàn thiện nhân cách của mình và biết quan tâm hơn đến tâm lý trị liệu, không để mình lệ thuộc vào kỹ thuật đơn thuần thì thật lý tưởng. Về phía bệnh nhân, thiết tưởng cũng nên tìm hiểu về bệnh tật của mình và cách điều trị để dám nói “không” với những đề nghị không chính đáng của bác sĩ. Có như vậy mới có sự cảm thông giữa thầy thuốc - bệnh nhân và ngăn chặn bớt những tiêu cực.
Cảm thông lẫn nhau - đó là điều mong ước của năm mới vậy.
PGS.TS. NGUYỄN HOÀI NAM
