Người bệnh có biểu hiện sợ lạnh, chân tay lạnh, lưng gối mỏi yếu, răng lung lay, di tinh, hoạt tinh, liệt dương, tiểu tiện nhiều lần, suyễn, tai ù, đi ngoài phân lỏng về buổi sáng, mạch trầm trì nhược. Phép chữa là ôn bổ thận dương (mệnh môn).
Tư bổ thận suy là một quá trình diễn biến chậm chạp nên phải kiên trì; biện pháp tốt nhất là điều tiết qua ăn uống. Xin giới thiệu một số món ăn thuốc tốt cho người bệnh:
1. Đậu đũa hầm nhừ: Đậu đũa 50 - 100g hầm nhừ, cho chút muối ăn khi đói có tác dụng bổ thận cố tinh. Dùng cho trường hợp di tinh di niệu.
2. Hải sâm hầm thịt dê: Hải sâm 30g, thịt dê 150g. Hải sâm ngâm nước cho mềm; cả hai thứ đều thái lát thêm gia vị, nấu súp, lẩu. Dùng cho người thận hư, liệt dương di tinh, tiểu dắt, người cao tuổi suy nhược, lạnh tay chân.
3. Thịt bò hầm thỏ ty tử, bổ cốt chỉ, hồi hương: Thịt bò 200g thái lát, thỏ ty tử 15g, bổ cốt chỉ 15g, tiểu hồi 8g. Ba vị thuốc này bỏ trong túi vải xô để sẵn; thịt bò thêm nước nấu sôi, cho túi dược liệu vào, đun nhỏ lửa cho chín nhừ, vớt bỏ túi bã thuốc, thêm chút rượu ngọt (hoặc rượu và đường trắng), gừng tươi, tương dầu xào om lên là được. Dùng cho người thận dương hư, hư hàn, lạnh tay chân, ăn kém, đầy bụng, di tinh tảo tiết, liệt dương...
4. Hải sâm xào đảng sâm, kỷ tử: Hải sâm 200g, đảng sâm 16g, kỷ tử 12g, hành 15g, gừng tươi 10g, tỏi 5g và gia vị (xì đầu, muối, bột ngọt, rượu, dấm, ớt, tiêu, đường trắng). Đảng sâm, kỷ tử sắc hãm lấy nước; hải sâm nhúng với nước sôi, cắt khúc, rửa sạch; xào tái to lửa với gừng, hành, ớt, tiêu, sau đó cho nước cốt đảng sâm kỷ tử và các gia vị khác; om cho đến khi nước xào đậm đặc, cho bột ngọt trộn đều. Dùng cho người mất sức, suy nhược, đầu váng mắt hoa, đau lưng mỏi gối, tiểu tiện nhiều lần, nam giới di tinh liệt dương hư nhược.
5. Súp lươn thịt lợn: Thịt lợn nạc 100g, lươn 200g. Thịt lợn thái lát, lươn tuốt sạch nhớt, bỏ ruột, chặt khúc, thêm gia vị, hầm nhừ hoặc hầm cách thuỷ. Chia ăn 2 lần trong 5 ngày. Dùng cho người thận hư đau mỏi thắt lưng, đau nhức hai chân, đầu gối.
6. Cá chạch nấu canh chua: Cá chạch 200g, thỏ ty tử 20g, xà sàng tử 8g. Cá làm sạch; dược liệu cho vào túi vải; nấu chín. Ăn trong bữa thường ngày. Tác dụng tráng dương, kiện thể, thích hợp cho người liệt dương.
7. Canh tôm cá trạch: Cá trạch 200g, tôm tươi đã bóc vỏ 100g, thêm gia vị nước lượng thích hợp. Đun to lửa cho chín, đun nhỏ lửa cho nhừ. Ăn vào bữa tối. Dùng cho nam giới di tinh liệt dương.
8. Rượu củ mài nhung hươu: Lộc nhung 15g (thái nhỏ), sơn dược 30g (thái lát) rượu trắng 200ml. Ngâm trong 7 ngày. Dùng trong 8 - 10 ngày. Dùng cho người liệt dương di tinh tảo tiết, tiểu nhiều khó chủ động.
