Bầu sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng tuyệt vời cho bé. Tuy nhiên khi cho con bú, nhiều bà mẹ lại gặp phải tình trạng viêm, tắc tuyến sữa hay áp-xe vú. Viêm tắc tuyến sữa là quá trình bế tắc, ứ đọng sữa và tạo mủ cấp tính, hay gặp ở bà mẹ cho con bú nhất ở những bà mẹ sinh con đầu lòng.
Biểu hiện viêm tắc tuyến sữa gồm: bầu vú đau nhức, căng cứng rắn chắc, sốt, sợ lạnh, người mệt mỏi, uể oải, ngủ ít, ăn uống giảm sút, tia sữa bị tắc, đau ngày càng tăng. Nếu không điều trị kịp thời có thể dẫn đến áp-xe tuyến vú. Tuy nhiên Đông y có một số món ăn thuốc giúp chữa trị những khó chịu này rất hiệu quả, dưới đây xin giới thiệu để các bà mẹ tham khảo và áp dụng khi cần thiết.
Canh bồ công anh, thịt thăn: lá bồ công anh 120g, thịt thăn lợn 100g, hành hoa, gia vị vừa đủ. Thịt thăn lợn băm nhỏ, hành hoa rửa sạch cắt ngắn, lá bồ công anh rửa sạch thái nhỏ. Phi hành thơm, cho bồ công anh vào xào trước cho chín, nêm gia vị, thêm nước vào đun sôi, cho thịt vào đun tiếp, sôi lại một lát là được. Ăn cùng với cơm trong ngày. Nên ăn 10 ngày liền. Công dụng: lá bồ công anh chống viêm, tiêu độc, thông nhữ. Thịt thăn bổ tỳ khí, tăng sức đề kháng, tăng sinh lực. Hành hoa thông đạt dương khí, giải cảm tiêu phù, chống viêm.
Cháo thịt vịt, đinh lăng: thịt vịt để cả xương 300g, lá đinh lăng 100g, sài hồ 15g, tạo tẻ ngon 80g, gia vị vừa đủ. Lá đinh lăng và sài hồ cho vào ấm, đổ nước vừa đủ, sắc kỹ rồi lọc lấy nước bỏ bã. Gạo tẻ vo sạch, thịt vịt chặt miếng to. Cho gạo tẻ, thịt vịt, nước thuốc vào nồi nấu thành cháo, khi chín cho rau thơm, ăn nóng. Công dụng: lá đinh lăng chống viêm thanh nhiệt, thông nhũ, tăng tiết sữa. Sài hồ thanh nhiệt tiêu viêm, hóa ứ, thông kinh hoạt lạc. Thịt vịt bổ âm, tăng tiết sữa.
 Thịt vịt nấu lá đinh lăng thanh nhiệt, thông nhũ, tăng tiết sữa rất tốt cho bà mẹ bị tắc tia sữa. |
Cháo chân giò, xuyên sơn giáp: móng chân giò 2 cái (chỉ lấy móng và phần xương liền kề với móng), gạo tẻ ngon 100g, xuyên sơn giáp 2g, gia vị vừa đủ. Móng chân giò thui vàng làm sạch, chặt miếng. Gạo tẻ vo sạch. Cho gạo và móng giò vào nồi, đổ nước vừa đủ hầm thành cháo. Xuyên sơn giáp nướng phồng, cho vào nồi cháo, sôi thêm một lát là được, nêm gia vị, rau thơm. Ăn nóng, chia 2 lần sáng và chiều. Công dụng: móng giò bổ âm chống viêm, thông nhũ. Xuyên sơn giáp chống viêm, nhuyễn kiên, tiêu tích tụ. Các vị hợp lại tác dụng chống viêm thanh nhiệt, nhuyễn kiên thông nhũ, hóa ứ... Bài này dùng rất tốt cho bà mẹ bị viêm tắc tuyến sữa, áp-xe vú.
 Cháo móng giò lợn, xuyên sơn giáp rất tốt cho bà mẹ bị viêm tắc tuyến sữa, áp-xe vú. |
Lương y Trịnh Văn Sỹ