Trao đổi về công tác đấu thầu, mua sắm thuốc, hóa chất, trang thiết bị, vật tư y tế phục vụ cho khám chữa bệnh, TS Dương Đức Hùng cho rằng, không riêng gì ngành y tế mà nhiều ngành khác cũng gặp khó khăn trong việc mua sắm đầu tư công. Ngành y cũng giống nhiều ngành khác đang nỗ lực giải quyết những khó khăn này.
Bệnh nhân đến BV Việt Đức tăng 200%
Theo TS Dương Đức Hùng, sau dịch COVID-19, số bệnh nhân đến khám, phẫu thuật ở BV Việt Đức tăng lên khoảng 200% so với thời gian dịch COVID-19, trong khi quy định về mua sắm đấu thầu chỉ được vượt 130%.
"Trong điều kiện không ít mặt hàng thuốc, vật tư y tế, trang thiết bị từ các nhà cung ứng bị gián đoạn do bị đứt gãy nguồn cung, cùng đó nhiều vật tư, dụng cụ phẫu thuật của chuyên ngành ngoại khoa chỉ có 1-2 nhà cung ứng đã tạo ra không ít áp lực và ảnh hưởng đến công tác lập kế hoạch của bệnh viện" - ông Hùng nói.
Tuy nhiên lãnh đạo BV Việt Đức cho biết, Bệnh viện đã phân loại rõ những trường hợp cấp cứu phải tuyệt đối ưu tiên. Ngay khi về nhận nhiệm vụ Giám đốc BV Việt Đức, ông đã họp Ban Giám đốc, cán bộ chủ chốt của bệnh viện về công tác đấu thầu, mua sắm.
Theo đó, những gì thuộc về quy định của pháp luật liên quan đến mua sắm, đấu thầu thì phải tuân thủ. Những nội dung thuộc quy định của Bệnh viện, Ban Lãnh đạo thống nhất cần phải rà soát, nếu những nội dung nào có thể rút ngắn để đẩy nhanh tiến độ mua sắm, phải rút ngắn ngay.
Trên thực tế, thời gian qua nhiều quy định trong quy trình đấu thầu, mua sắm của Bệnh viện đã được rút ngắn. Cùng đó, Ban Giám đốc giao các nhóm chuyên môn cụ thể như nhóm dược, nhóm vật tư có khoảng thời gian nhất định để thực hiện các công đoạn của việc đấu thầu, mua sắm.
"Đến ngày báo cáo tiến độ, nhóm nào không đạt được phải giải trình, nếu không hợp lý trưởng nhóm đó phải chịu trách nhiệm" - ông Hùng nói và cho biết thêm, việc làm này của Bệnh viện đã phát huy trách nhiệm các nhóm chuyên môn được giao nhiệm vụ về đấu thầu, mua sắm.
Song song đó, Bệnh viện yêu cầu các khoa, phòng, trung tâm phải báo cáo số liệu, đề xuất cụ thể. Ví dụ một số vật tư chỉ còn khoảng 3 ngày là hết, đơn vị phải gửi báo cáo về bộ phận vật tư, sau đó Ban Giám đốc hội ý, họp Hội đồng Khoa học để bàn thảo, nhận định việc thiếu này là thực sự cấp thiết, có ảnh hưởng đến cấp cứu, chữa trị bệnh nhân nặng, hồi sức hay không...
"Khi tập thể thống nhất việc này là cấp thiết và quyết định hình thức mua sắm theo tình huống khẩn cấp, Bệnh viện sẽ giao bộ phận chuyên môn tiến hành mua sắm để sớm có vật tư theo quy định" - TS Hùng chia sẻ.
Nỗ lực cả tập thể để đủ thuốc, hóa chất xét nghiệm
Theo ông Hùng, ngay từ đầu năm, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Lãnh đạo Bộ Y tế đặc biệt là Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan đã rất quyết liệt để tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc trong mua sắm, đấu thầu thuốc, vật tư, trang thiết bị y tế.
Trước câu hỏi vậy có tâm lý e dè trong đấu thầu, mua sắm không, Giám đốc BV Việt Đức thẳng thắn cho rằng, tâm lý e dè trong đấu thầu, mua sắm là có, tuy nhiên không phải vì ngại mà không mua. Ngại càng phải làm chặt chẽ và đẩy nhanh đấu thầu mua sắm phục vụ nhiệm vụ chuyên môn.
"Trong thực hiện đấu thầu, mua sắm tại BV Việt Đức, cả Ban Giám đốc, các phòng ban liên quan đều phải vào cuộc. Việc xây dựng hồ sơ, tiêu chí kỹ thuật là trí tuệ tập thể, là cả Hội đồng Khoa học của Bệnh viện quyết định. Trong quá triển khai, nếu khâu nào còn vướng mắc, băn khoăn, chúng tôi đều phải kết nối để nhờ chuyên gia tư vấn, giải đáp thêm" - TS Hùng cho biết.
Về việc bệnh viện có thiếu thuốc, vật tư y tế hay không, lãnh đạo BV Việt Đức cho biết, có thời điểm bệnh viện thiếu cục bộ một số chủng loại. Tuy nhiên, tình trạng thiếu thuốc, vật tư y tế đều có nguyên nhân khách quan và chủ quan.
Về chủ quan, đó là các văn bản chính sách từ khi ban hành đến khi thực hiện thường có độ trễ. Tuy nhiên những thay đổi từ đầu năm về chính sách đấu thầu, mua sắm, giờ đã đơm hoa, có kết quả. Không chỉ BV Việt Đức mà nhiều bệnh viện khác đã và đang làm thầu, mua sắm, lắp đặt.
Về khách quan, lấy ví dụ thực tế tại chính đơn vị mình, ông Hùng cho biết, có nhiều gói mua sắm vật tư trúng thầu sau quá trình thương thảo, Bệnh viện nhận được giấy của các hãng xin lùi thời giao hàng vì nguồn cung từ nước ngoài gián đoạn.
"Điều này chúng ta phải chấp nhận. Ngay tuần vừa rồi, Bệnh viện được giấy của 3 hãng trúng thầu xin chậm thời gian giao hàng và cho biết không chắc chắn được thờ gian giao cụ thể. Với tình huống này, chúng tôi phải cân nhắc hình thức mua sắm khác trong trường hợp đặc biệt, tìm mặt hàng thay thế để đảm bảo công tác khám chữa bệnh"- ông Hùng nói và cho biết hiện tại BV Việt Đức tương đối đủ thuốc, hóa chất xét nghiệm phục vụ khám chữa bệnh.
Với đầu thầu thuốc, Giám đốc BV Việt Đức thông tin thêm: "Chúng tôi vận dụng cơ chế đặc thù. Đơn cử ví dụ với thuốc paracetamol trên thị trường hiện có muôn hình vạn trạng, khi đấu thầu mua sắm nếu không có hàng, Bệnh viện vận dụng có thể mua thay thế cùng hoạt chất. Riêng thuốc thải ghép dùng nhóm đối tượng dễ bị tổn thương sau ghép tạng theo dõi tại BV Việt Đức. Đây là chỗ chúng tôi lo nhất nhưng rất may mắn thuốc cho nhóm người bệnh đặc thù này vẫn đảm bảo".
Theo TS Hùng, trong bối cảnh hiện nay các bệnh viện chỉ mong làm đúng, không ai muốn làm sai, cái lo nhất là mình không biết mình làm chưa đúng bởi các lãnh đạo bệnh viện đều xuất phát từ người làm chuyên môn đi lên, về công tác mua sắm, đấu thầu có học thế nào thì vẫn là nghiệp dư trong khi các tình huống thầu là muôn hình vạn trạng, đòi hỏi trình độ chuyên môn cao...
Chính vì thế qua thực tiễn triển khai đấu thầu mua sắm thời gian qua, các đơn vị liên quan của BV Việt Đức đã tập hợp mọi khúc mắc, tuần tới bệnh viện này mời chuyên gia cao cấp về đấu thầu đến để chia sẻ, giải đáp, trao đổi.
Cho rằng ngành y tế là ngành cung cấp dịch vụ có điều kiện, tính chất đặc thù rất cao, để mua được máy móc, thuốc, vật tư cần các quy định mua sắm có tính chất đặc thù cho một nghề nghiệp đặc thù.
"Chúng ta đang áp dụng hình thức mua sắm thông thường cho vật tư, hóa chất có tính chất đặc thù thì kiểu gì cũng có bất cập. Ví dụ có những máy, vật tư cả thế giới chỉ có 1 hãng, cả Việt Nam cũng chỉ có 1 nhà phân phối. Do đó, cần để việc mua sắm trong y tế là đặc thù chứ không thể mua sắm theo hàng hóa thông thường" - TS Dương Đức Hùng bày tỏ.
TS Hùng cho biết luôn mong muốn mua sắm, đầu thầu thành công để có thuốc, vật tư phục vụ cho người bệnh. Đây là mong muốn của tất cả các nhà quản lý bệnh viện: "Chúng tôi cũng không sung sướng gì nếu không đảm bảo thuốc, vật tư cho người bệnh".