Tại cuộc họp báo mới đây của BHXH Việt Nam, ông Mai Đức Thắng - Phó trưởng Ban thu - BHXH Việt Nam cho hay, để khắc phục tình trạng trốn tránh nghĩa vụ đóng BHXH cho người lao động bằng hình thức chỉ ký kết Hợp đồng lao động có thời hạn dưới 3 tháng đối với công việc có tính chất thường xuyên trên 12 tháng, Luật BHXH năm 2014 đã quy định mở rộng đối tượng tham gia BHXH bắt buộc gồm: Người làm việc theo Hợp đồng lao động không xác định thời hạn, Hợp đồng lao động xác định thời hạn, Hợp đồng lao động theo mùa vụ hoặc theo một công việc nhất định có thời hạn từ đủ 3 tháng đến dưới 12 tháng, kể cả Hợp đồng lao động được ký kết giữa người sử dụng lao động với người đại diện theo pháp luật của người dưới 15 tuổi theo quy định của pháp luật về lao động và người làm việc theo Hợp đồng lao động có thời hạn từ đủ 1 tháng đến dưới 3 tháng.
Theo đó, kể từ ngày 1/1/2018, người làm việc theo Hợp đồng lao động có thời hạn từ đủ 1 tháng đến dưới 3 tháng sẽ được tham gia BHXH bắt buộc. Trường hợp người lao động sau khi kết thúc hợp đồng lao động có thời hạn kể trên, doanh nghiệp sử dụng lao động có thể tiến hành ký kết Hợp đồng lao động mới vẫn là hợp đồng xác định thời hạn nhưng cũng chỉ được ký thêm 1 lần, sau đó nếu người lao động vẫn tiếp tục làm việc thì phải ký kết Hợp đồng lao động không xác định thời hạn.
Triển khai thực hiện quy định của Luật BHXH năm 2014, theo đó, từ 1/1/2018, người lao động có hợp đồng lao động từ 1-3 tháng phải đóng BHXH bắt buộc. “Đây là cách nhằm khắc phục tình trạng nhiều doanh nghiệp lách luật, trốn đóng BHXH tồn tại nhiều năm qua”, ông Thắng nói.
Theo ông Thắng, trước đây, Luật BHXH quy định hợp đồng lao động có thời hạn trên 3 tháng phải đóng BHXH. Do đó, nhiều doanh nghiệp khi ký hợp đồng lao động với người lao động làm việc trên 3 tháng đã lách luật bằng cách chỉ ký thời hạn 2 tháng 8 ngày hoặc 2 tháng 29 ngày.
Ngay khi Luật BHXH năm 2014 có hiệu lực, BHXH Việt Nam yêu cầu BHXH các địa phương gửi văn bản thông báo tới các doanh nghiệp, đơn vị về việc đóng BHXH cho lao động từ 1-3 tháng. Tới nay, đã có trên 8.000 người lao động tham gia. Cũng theo ông Mai Đức Thắng, ước lượng của BHXH Việt Nam sẽ có khoảng 2 triệu người lao động trong nhóm hợp đồng lao động từ 1-3 tháng. Tuy nhiên, số liệu chính thức sẽ được công bố sau. Việc đăng ký tới cơ quan BHXH về số lao động và thời hạn hợp đồng của người lao động do doanh nghiệp chủ động thực hiện. Cơ quan BHXH chủ yếu thực hiện vai trò kiểm tra và đôn đốc.
Tuy nhiên, ông Thắng cũng thừa nhận khả năng khai báo của các doanh nghiệp còn hạn chế bởi tình trạng trốn đóng BHXH do yếu tố lợi nhuận nên nhiều doanh nghiệp vẫn chưa tự giác đóng đúng và đủ. Để khắc phục thực tế này, BHXH Việt Nam sẽ tăng cường công tác thanh tra giám sát hoạt động của các doanh nghiệp.
Về nợ đóng BHXH, ông Thắng cho biết, tính đến tháng 5/2018, số nợ BHXH cần thu còn 4,7% số phải thu, giảm 1% so với cùng kỳ năm trước. Tổng số nợ BHXH là khoảng 10.450 tỷ đồng.
