Mổ thay khớp háng hai bên cùng lúc cho bệnh nhân viêm dính khớp

01-11-2018 12:36 | Camera bệnh viện
google news

SKĐS - Nữ bệnh nhân U60 bị viêm cột sống dính khớp đã nhiều năm, cột sống cổ và lưng của bệnh nhân đều bị dính liền như cây tre khiến cho bệnh nhân không thể cúi hay ngửa lưng hoặc cổ. Trong những năm gần đây, hai khớp háng của bệnh nhân cũng bị dính cứng khiến cho việc đi lại sinh hoạt hết sức khó khăn, không thể nhúc nhích khớp háng, chỉ nằm không đi được.

Niềm vui của bệnh nhân

Chúng tôi đã quyết định phẫu thuật thay khớp háng hai bên cùng một lúc để giúp bệnh nhân có thể tự đi đứng được. Những khó khăn trong cuộc mổ này bao gồm vấn đề gây tê và gây mê. Cột sống của bệnh nhân đã bị dính cứng nên việc gây tê tủy sống không thể thực hiện được. Các đồng nghiệp tai mũi họng phải đặt 1 ống nội khí quản để có thể gây mê nội khí quản.

Vấn đề thứ hai là kỹ thuật mổ. Vì khớp háng của bệnh nhân đã bị dính liềnvà các cấu trúc giải phẫu của khớp háng không còn bình thường nên phải xác định thật chính xác vị trí của ổ cối và chỏm xương đùi để đặt 1 khớp háng nhân tạo vào đúng vị trí của khớp háng bệnh nhân. Sau 2 giờ mổ liên tục, hai khớp háng của bệnh nhân đã được thay thế bằng hai khớp háng nhân tạo chuyển động kép nhằm tăng khả năng chống trật khớp cho bệnh nhân sau mổ.

3 ngày sau mổ, niềm vui đã đến với bệnh nhân và gia đình bè bạn khi bà đã tự đi lại trên đôi chân của mình, đã tự mình làm những việc sinh hoạt hàng ngày như vệ sinh cá nhân và đi lại. Bệnh nhân mặc dù đã có thể đi lại bằng các khớp háng nhân tạo nhưng bác sĩ vẫn phải tiếp tục điều trị nội khoa cho bệnh nhân để hạn chế các biến chứng của bệnh.

Mổ thay khớp háng hai bên cùng lúc cho bệnh nhân viêm dính khớpHai khớp háng bệnh nhân bị dính liền chặt không cử động được

Mổ thay khớp háng hai bên cùng lúc cho bệnh nhân viêm dính khớpCT-Scan dựng hình 3D cho thấy hai khớp háng đã dính cứng chặt

Bệnh viêm cột sống dính khớp

Bệnh sinh:

Đây là một bệnh toàn thân, kết hợp của di truyền và các yếu tố môi trường. Có liên quan tới yếu tố gen HLA-B27, gặp ở trên 90% các trường hợp. Cơ chế bệnh sinh là tự miễn hay kháng viêm. Không gặp các kháng thể của yếu tố thấp khớp. Gặp ở 0,1 - 1,8% dân số. Thường gặp bắt đầu ở người lớn trước 18 tuổi, gặp ở nam nhiều hơn nữ với tỉ lệ là 3:1.

Triệu chứng:

Bệnh có đặc điểm của một rối loạn hệ thống được đặc trưng bởi viêm cột sống và viêm các khớp lớn dọc trục cơ thể của chân tay như các khớp vai, háng, gối, cổ chân. Đau lưng nhiều vào ban đêm và cột sống bị cứng, lâu ngày có thể dẫn tới gù. Hai khớp háng khi bị dính cứng sẽ làm cho bệnh nhân bị hạn chế rất nhiều trong các sinh hoạt hàng ngày. Bệnh có thể đi kèm các bệnh của các cơ quan khác như viêm mống mắt, các bệnh hệ tim mạch (viêm động mạch chủ, hở van động mạch chủ, rối loạn đường dẫn truyền của tim), xơ hóa phổi, viêm tiền liệt tuyến… Khi làm các xét nghiệm thấy tốc độ máu lắng tăng cao, CRP (C-reactive creatinine) tăng cao biểu hiện tình trạng viêm. Khi chụp X-quang thường cho thấy có tình trạng viêm khớp cùng chậu.

Chẩn đoán:

Theo tiêu chuẩn New York, bao gồm bệnh nhân có viêm khớp cùng - chậu trên phim X-quang và một trong số các biểu hiện sau:

- Hạn chế cử động của cột sống trên cả hai mặt phẳng đứng ngang và đứng dọc.

- Hạn chế sự giãn nở của lồng ngực.

- Tiền sử đau lưng do viêm. Đau lưng do viêm được phân biệt với đau lưng không do viêm ở chỗ đau lưng do viêm xảy ra ở tuổi nhỏ hơn 40, khởi phát từ từ, cứng vào buổi sáng, cải thiện khi hoạt động và kéo dài hơn 3 tháng trước khi cần phải đi khám bệnh.

Chụp cắt lớp và chụp cộng hưởng từ sẽ cho thấy các biến đổi trên cột sống và khớp cùng - chậu sớm hơn so với X-quang thường quy. Khi bệnh tiến triển lâu (thường hơn 10 năm) X-quang thường quy sẽ cho thấy hình ảnh dính cột sống, cột sống sẽ có hình cây tre do đó bệnh này cũng có tên như vậy - “bamboo spine”.

Mổ thay khớp háng hai bên cùng lúc cho bệnh nhân viêm dính khớpX-quang sau mổ thay hai khớp háng cùng một lúc

Mổ thay khớp háng hai bên cùng lúc cho bệnh nhân viêm dính khớp Bệnh nhân đã tự đi lại được sau mổ

Điều trị:

Mục tiêu nhằm làm giảm các triệu chứng và dự phòng bệnh xấu thêm bằng: thuốc, các bài tập, phẫu thuật. Thuốc gồm nhóm kháng viêm - không steroid (với liều thấp nhất có thể giảm đau được), các steroids. Các thuốc khác có thể dùng để làm chậm lại diễn tiến bệnh bao gồm sulfasalazine, methotrexate.

Nhóm các thuốc sinh học ức chế interleukine hiện nay được xem là có thể làm chậm lại quá trình diễn tiến của bệnh.Nhóm thuốc này khi được dùng sớm có thể giúp bệnh nhân tránh được các biến chứng dính cột sống hay dính khớp háng. Một tin vui cho bệnh nhân là các thuốc này đã được bảo hiểm y tế chi trả 1 phần nên sẽ làm giảm gánh nặng cho các bệnh nhân không may mắc phải căn bệnh này. Các bài tập vật lý trị liệu sẽ hỗ trợ cho việc điều trị bằng cách giữ cho lực cơ tốt, giúp các khớp và cột sống bớt cứng tránh bị tàn phế.


TS.BS. TĂNG HÀ NAM ANH
Ý kiến của bạn