Bảo hiểm y tế (BHYT) là một chính sách an sinh xã hội ưu việt và vô cùng quan trọng của Đảng và Nhà nước ta, mang ý nghĩa nhân văn, nhân đạo, đóng vai trò bảo vệ sức khỏe người dân, giảm gánh nặng kinh tế khi ốm đau, bệnh tật.
Tuy nhiên, hiện nay, việc mở rộng đối tượng tham gia bảo hiểm y tế vẫn còn nhiều hạn chế, đặc biệt là đối với các nhóm đối tượng dễ bị tổn thương như người lao động tự do, người thất nghiệp, người có thu nhập thấp...
Mua thẻ BHYT giúp bảo vệ sức khỏe người dân, giảm gánh nặng kinh tế khi ốm đau, bệnh tật.
Thực trạng và những bất cập
Theo các quy định hiện hành, các nhóm đối tượng tham gia bảo hiểm y tế được chia thành các nhóm chính sau:
- Nhóm do người lao động và người sử dụng lao động đóng: Bao gồm người lao động làm việc theo hợp đồng lao động, người làm việc theo hợp đồng dân sự có trả lương, học viên, sinh viên thực tập tại các cơ sở sản xuất, kinh doanh.
- Nhóm do tổ chức bảo hiểm xã hội đóng: Bao gồm các đối tượng như: Người hưởng lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội; người có công với cách mạng; người tham gia bảo hiểm thất nghiệp.
- Nhóm do ngân sách nhà nước đóng: Bao gồm các đối tượng như: Cán bộ, công chức, viên chức nhà nước; người có chức vụ, quyền hạn trong các cơ quan nhà nước; quân nhân, công an nhân dân.
- Nhóm được ngân sách nhà nước hỗ trợ mức đóng: Bao gồm các đối tượng như: học sinh, sinh viên; người thuộc hộ gia đình làm nông nghiệp, lâm nghiệp, ngư nghiệp và diêm nghiệp; thân nhân của người lao động mà người lao động có trách nhiệm nuôi dưỡng và sống trong cùng hộ gia đình.
Việc bổ sung đối tượng bắt buộc tham gia BHYT tăng tiếp cận và sử dụng dịch vụ y tế, dẫn đến cải thiện tình trạng sức khỏe.
Hiện nay, tỷ lệ bao phủ BHYT gia tăng nhanh chóng. Nếu như năm 2009 là 58% dân số, tới năm 2023 tỷ lệ bao phủ đã đạt 93,35% dân số, tương ứng với 93,307 triệu người tham gia BHYT. Việc phát triển bền vững và vận động tỷ lệ 8% số dân còn lại tham gia BHYT đang là vấn đề mà toàn xã hội cần phải vào cuộc để đảm bảo hệ thống an sinh xã hội của quốc gia trong chăm sóc sức khỏe người dân....
Tuy nhiên, hiện nay những đối tượng yếu thế trong xã hội như người lao động tự do, người thất nghiệp, người có thu nhập thấp… chưa được bảo vệ đầy đủ bằng tham gia BHYT. Những người này khi gặp phải vấn đề sức khỏe dễ dẫn tới tình trạng nghèo hóa hoặc không được điều trị do không có tài chính.
Từ đó dẫn đến những gánh nặng kinh tế như khi ốm đau, bệnh tật, những người này phải tự chi trả toàn bộ chi phí khám chữa bệnh, gây áp lực lớn về tài chính. Những đối tượng này còn phải đối mặt với nguy cơ bệnh tật gia tăng: Việc không được bảo hiểm y tế khiến nhiều người ngại đi khám bệnh, dẫn đến tình trạng bệnh trở nặng, gây ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng.
Dự thảo Luật Bảo hiểm y tế sửa đổi đã đề xuất bổ sung nhóm tự đóng BHYT bao gồm:
- Người sinh sống, làm việc, người được nuôi dưỡng, chăm sóc trong các tổ chức, cơ sở từ thiện, tôn giáo.
- Người Việt Nam không có giấy tờ tuỳ thân, người nước ngoài sinh sống tại Việt Nam mà không thuộc các đối tượng đã được quy định, người lao động trong thời gian nghỉ không hưởng lương hoặc tạm hoãn hợp đồng lao động tự đóng hoặc tham gia theo hình thức hộ gia đình.
Những lợi ích khi mở rộng đối tượng tham gia bảo hiểm y tế
Bà Trần Thị Trang - Vụ trưởng Vụ BHYT cho biết việc quy định bổ sung đối tượng tham gia giúp duy trì, ổn định và tăng đối tượng tham gia BHYT từ đó tăng nguồn thu cho quỹ BHYT, đồng thời tăng nguồn kinh phí khám chữa bệnh BHYT cho cơ sở khám chữa bệnh. Bên cạnh đó, việc bổ sung đối tượng bắt buộc tham gia BHYT cũng là để tăng tiếp cận và sử dụng dịch vụ y tế, dẫn đến cải thiện tình trạng sức khỏe, tăng sức lao động và với chất lượng sức khỏe được nâng cao sẽ góp phần nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, tạo thêm nhiều thu nhập cho bản thân và xã hội.
Người tham gia bảo hiểm y tế sẽ có những lợi ích:
- Bảo vệ sức khỏe cho mọi người: Mọi người dân đều có cơ hội được tiếp cận với dịch vụ y tế chất lượng cao, đảm bảo quyền được chăm sóc sức khỏe.
- Giảm gánh nặng kinh tế: Giảm bớt chi phí khám chữa bệnh cho người dân, đặc biệt là những người có thu nhập thấp.
- Nâng cao chất lượng cuộc sống: Khi được BHYT, người dân sẽ yên tâm hơn khi làm việc và sinh hoạt, từ đó nâng cao chất lượng cuộc sống.
- Phòng ngừa và kiểm soát dịch bệnh: Việc mở rộng BHYT giúp tăng cường công tác khám chữa bệnh ban đầu, phát hiện và điều trị sớm các bệnh, góp phần phòng ngừa và kiểm soát dịch bệnh.
