Từ đầu tháng 5/2014 đến nay, nắng nóng kéo dài đã làm hàng trăm ha mì (sắn) của người dân huyện Krông Pa (Gia Lai) bị chết. Tuy những ngày vừa qua tại một số nơi trên địa bàn các xã đã xuất hiện mưa nhưng lượng mưa chưa đủ giải cơn khát cứu cây mì. Mỗi năm, nông dân ở các xã Ia Mlah, xã Đất Bằng chấp nhận bỏ số vốn lớn để đầu tư sản xuất nông nghiệp nhằm cải thiện cuộc sống gia đình. Tuy nhiên, với cách đầu tư thiếu chủ động, phó mặc nguồn nước tưới thiên nhiên đã khiến nhiều gia đình lâm cảnh khó khăn...
Nhiều diện tích trồng mì đã bị chết tại Krông pa.
Chúng tôi có mặt tại rẫy mì của ông Kpă Pret ở buôn Ơi Đăk-xã Ia Mlah, nhìn những hom mì mọc rải rác trên diện tích gần 2ha của gia đình ông, chúng tôi cảm thấy xót xa thay gia đình. Ông cho biết: “Thấy cơn mưa to đầu tháng 5, gia đình bắt tay vào trồng ngay, nhưng trồng xong từ đó đến nay, trời nắng gắt không có trận mưa nào đủ nước, nên cây mì không thể lên được. Gia đình muốn trồng lại nhưng gặp rất nhiều khó khăn trong việc mua giống vì gia đình không có tiền mà có tiền cũng chẳng kiếm đâu ra giống để mua”. Gia đình ông Kpă Pret là một trong những gia đình có diện tích mì bị thiệt hại nặng do thời tiết nắng nóng kèm theo không có mưa trong thời gian qua. Theo ông Ama Linh, Phó Chủ tịch UBND xã Ia Mlah thì toàn xã có hàng chục gia đình trồng mì rơi vào tình cảnh mì bị chết, diện tích lên đến hàng chục ha. Hiện một số hộ gia đình còn để nguyên cây giống chưa dám trồng vì sợ thời tiết không thuận lợi. Thậm chí, một số hộ gia đình phải cày đi cày lại đến 2-3 lần rồi chờ mưa xuống để trồng tiếp đợt mì đã chết khô trước đó.
Tại xã Đất Bằng, đi dọc tuyến đường liên xã chúng tôi đều thấy nhiều diện tích mì bị chết hoặc chỉ mọc thưa thớt. Theo kế hoạch sản xuất vụ mùa 2014 của xã Đất Bằng thì toàn xã gieo trồng trên 600ha mì, diện tích chủ yếu tập trung ở các buôn Ama Leo; Ama Hinh và Ama Nhe B. “Tính đến thời điểm này toàn xã có khoảng trên 80% diện tích bị chết hoàn hoàn, tương đương khoảng gần 480ha. Trước tình hình thiệt hại của bà con nông dân trên địa bàn xã, Đảng ủy đã họp đề ra giải pháp khắc phục trước mắt với số diện tích mỳ bị chết như kêu gọi bà con nhân dân mua giống tiếp tục trồng hoặc chuyển đổi số diện tích mì bị chết sang trồng cây bắp lai chứ không thể để các diện tích đất trống được!” - ông Kpă Lim, Bí thư Đảng ủy xã Đất Bằng cho biết. Hiện tại xã Đất Bằng, mì giống đang lên cơn sốt đặc biệt là một số giống mì mới. Ngay khi mua được giống mì rồi, người nông dân vẫn tiếp tục lo vì hom giống mì sau khi trồng cần một thời gian để lên mầm. Trong thời gian chưa lên mầm mà liên tục xảy ra nắng hạn như hiện giờ thì cây mì sẽ hỏng. Trao đổi với chúng tôi, ông Nguyễn Văn Thơ - Chủ tịch Hội Nông dân xã cho biết: “Việc mua giống mì đảm bảo chất lượng, đúng chủng loại bà con phải tìm hiểu kỹ càng, nếu không mua giống mì kém chất lượng thì tiền mất tật mang là điều khó tránh khỏi!”.
Mỗi năm, nông dân ở các xã Ia Mlah, xã Đất Bằng chấp nhận bỏ số vốn lớn để đầu tư sản xuất nông nghiệp nhằm cải thiện cuộc sống gia đình. Tuy nhiên, với cách đầu tư thiếu chủ động, phó mặc nguồn nước tưới thiên nhiên như hiện nay thì chắc chắn, phát triển nông nghiệp không phải là mục tiêu nâng cao chất lượng cuộc sống cho bà con, đặc biệt là hộ dân nghèo. Vì vậy, cấp ủy, chính quyền địa phương cần chủ động bố trí cây trồng phù hợp, để không còn mất mùa do thời tiết như hiện nay.
Gia Ly - Djuang H’yên
