Theo báo cáo của các ngành chức năng, tính đến năm 2022 trên địa bàn tỉnh Hà Tĩnh có 872 người nghiện ma túy có hồ sơ kiểm soát. Tuy nhiên, đó chính là phần nổi của tảng băng chìm, tệ nạn ma túy vẫn đang là mối đe dọa cho cộng đồng.
Người nghiện ma túy đến điều trị methadone.
Xác định được hiệu quả của việc điều trị methadone, năm 2013 Hà Tĩnh triển khai chương trình điều trị methadone cho người nghiện ma túy, đến nay đã đem lại hiệu quả lớn, giúp người nghiện giảm sử dụng ma tuý, giảm lây nhiễm HIV, giảm tử vong do tiêm chích quá liều và các hành vi tội phạm, cải thiện chất lượng cuộc sống, mối quan hệ của người nghiện với gia đình và cộng đồng. Tính đến nay đã có 4 cơ sở điều trị methadone tại TP Hà Tĩnh, thị xã Hồng Lĩnh, huyện Hương Sơn và Kỳ Anh. Tổng số bệnh nhân đang tham gia điều trị là 188 người và tỷ lệ bệnh nhân sử dụng ma túy giảm xuống.
Ông N.C.A ( 54 tuổi, ở TP Hà Tĩnh) đã sử dụng ma túy 25 năm. Trước khi được điều trị bằng methadone, sức khỏe của ông giảm sút nghiêm trọng, không có việc làm, mỗi ngày ông mất khoảng 500.000 - 700.000 đồng tiền sử dụng heroin. Cũng vì thế nên đồ đạc trong nhà cứ lần lượt ra đi, tình cảm gia đình rạn nứt, con cái bị bạn bè xa lánh.
Quyết tâm làm lại cuộc đời, từ năm 2000 đến năm 2012 ông xin đi cai nghiện ở khắp nơi nhưng đều bất thành. Hy vọng được thắp lên khi năm 2013 tỉnh Hà Tĩnh triển khai chương trình methadone, ông đã đăng ký tham gia và chỉ sau điều trị 2 ngày đã cắt được ma túy, sức khỏe ngày càng ổn định và tham gia lao động sản xuất giúp đỡ gia đình.
"Thời gian sử dụng heroin, tôi như người mất nhân tính, lúc cơn thèm lên như con thú. Khi tỉnh nghĩ thấy thương vợ con nhưng không có cách nào để cai được. Từ khi sử dụng methedone con người tôi thay đổi hoàn toàn, sức khỏe hiện tại rất tốt, có thể giúp vợ con làm kinh tế", ông A. cho hay.
Cán bộ y tế tại cơ sở điều trị methadone cấp phát và theo dõi bệnh nhân uống thuốc.
Bên cạnh việc giảm được gánh nặng về kinh tế, các bệnh nhân cũng cải thiện được rất nhiều về sức khỏe, hơn 80% bệnh nhân tăng cân trong quá trình điều trị, tâm lý và quan hệ cộng đồng cải thiện đáng kể. Anh T.T.N. (ở huyện Kỳ Anh) đã không ít lần được gia đình, bạn bè động viên đi cai nghiện tại các trung tâm nhưng chỉ được một thời gian ngắn sau cai nghiện, anh lại "ngựa quen đường cũ". Kinh tế kiệt quệ, chán nản, bất lực khiến anh nhiều lần muốn buông xuôi. Khi được gia đình đưa đến cơ sở, anh đã được khám, tư vấn và hướng dẫn điều trị. Giờ thay vì mỗi ngày đi tìm chỗ mua heroin, tiêm chích, anh đã đến uống methadone đúng giờ tại cơ sở.
Cơ sở điều trị thay thế nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc methadone đã mang lại kết quả khả quan, giúp bệnh nhân giảm cảm giác thèm ma túy, giảm tần suất sử dụng các chất dạng thuốc phiện và giảm các hành vi có nguy cơ lây nhiễm HIV…
Chương trình đã đáp ứng được phần nào nguyện vọng của người nghiện ma túy, gia đình và xã hội. Người nghiện dần hồi phục sức khỏe, thay đổi hành vi, lối sống, phục hồi nhân cách. Gia đình và xã hội đều tích cực hỗ trợ con em mình điều trị để ổn định cuộc sống, có cơ hội tái hòa nhập cộng đồng, góp phần kiềm chế sự gia tăng của đại dịch HIV/AIDS.
Bác sĩ quản lý Cơ sở điều trị methadone huyện Hương Sơn kiểm tra sức khỏe cho bệnh nhân.
Trao đổi với chúng tôi, bác sĩ Nguyễn Sỹ Long - Trưởng Khoa Phòng, chống HIV, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Hà Tĩnh cho biết, phương pháp điều trị các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc methadone giúp cho người nghiện điều trị thành công và tìm lại cho mình con đường mới.
Phương pháp này hướng đến việc phục hồi sức khỏe người nghiện dần dần và lâu dài, giảm sử dụng ma túy bất hợp pháp; giảm lây nhiễm HIV, viêm gan B, C; giảm tử vong do tiêm chích quá liều; giảm các hành vi tội phạm.
Hiệu quả kinh tế đã được nhiều nước nghiên cứu và đưa ra kết luận, chỉ với với 1USD chi cho chương trình methadone sẽ tiết kiệm được 7USD chi cho các vấn đề khác phát sinh như các vấn đề về pháp luật, y tế. Trong thời gian điều trị, bệnh nhân đến các cơ sở điều trị uống thuốc hàng ngày dưới sự giám sát của cán bộ y tế, được sống cùng gia đình, được quan tâm, chăm sóc nên sớm hòa nhập cộng đồng.
"Chương trình điều trị methadone được triển khai đã giúp cho người nghiện ma túy sớm hòa nhập cộng đồng, mang lại hạnh phúc cho gia đình và sự bình yên cho xã hội. Mong rằng cơ sở điều trị methadone sẽ được nhân rộng ra nhiều điểm trên toàn tỉnh để giúp cho người nghiện ma túy thuận lợi hơn trong việc điều trị", bác sĩ Nguyễn Sỹ Long.
Methadone là chất thay thế được sử dụng trong điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện ở Việt Nam từ năm 2008. Methadone được sử dụng hoàn toàn qua đường uống, làm giảm thèm muốn và khóa tác động của heroin từ từ nên được coi là giải pháp an toàn cho sức khỏe của người nghiện, giúp điều trị hiệu quả, đồng thời giảm nguy cơ lây nhiễm HIV, viêm gan B, C.
