Ngày 17/10, Bệnh viện Nhi đồng Thành phố (TPHCM) cho biết, các bác sĩ tại đây vừa cứu sống một bệnh nhi nữ 11 tuổi trong tình trạng viêm cơ tim tối cấp, sốc tim nặng và có dị tật bẩm sinh mạch vành cực hiếm – một nguyên nhân hàng đầu gây đột tử ở trẻ em và vận động viên.
BS.CKII Nguyễn Minh Tiến – Phó Giám đốc Bệnh viện Nhi đồng Thành phố cho biết, bệnh nhi là T.T.A. (11 tuổi, ngụ xã Thạnh Lộc, An Giang).
Được biết, trước nhập viện vài ngày bệnh nhi vẫn khỏe mạnh. Trong một lần chạy thể dục buổi sáng, bé mới chạy được khoảng 300 m thì than mệt được đưa về nhà nghỉ ngơi. Tuy nhiên, tình trạng mệt mỏi tăng dần, kèm lơ mơ, tím tái và sốt khiến gia đình đưa trẻ đi khám tại bệnh viện địa phương.
Bệnh nhi 11 tuổi bị viêm cơ tim tối cấp, sốc tim, viêm phổi và phù phổi. Ảnh: BVCC.
Tại đây, bác sĩ ghi nhận tình trạng bệnh nhi nguy kịch: Lơ mơ, SpO₂ chỉ 84%, mạch không bắt được, huyết áp không đo được. Bé được đặt nội khí quản, thở máy và dùng thuốc vận mạch Adrenaline, Noradrenaline, Dobutamin cùng kháng sinh. Trong quá trình hồi sức, trẻ ngưng tim một lần và được ép tim thành công sau 1 phút.
Kết quả xét nghiệm cho thấy men tim tăng cao, lactate máu ở mức nguy hiểm (13,2 mmol/L), X-quang phổi cho thấy phù phổi cấp, siêu âm tim ghi nhận tim trái giãn, EF chỉ còn 33%. Sau 4 ngày điều trị nhưng không cải thiện, bệnh nhi được chuyển lên Bệnh viện Nhi đồng Thành phố.
Khi tiếp nhận, các bác sĩ xác định bệnh nhi bị viêm cơ tim tối cấp, sốc tim, viêm phổi và phù phổi. Bé tiếp tục được hỗ trợ thở máy, dùng nhiều loại thuốc vận mạch và điều chỉnh điện giải. Ê-kíp chuyên môn đã hội chẩn để xem xét chỉ định ECMO – kỹ thuật tuần hoàn ngoài cơ thể – nhằm cứu sống bệnh nhi.
Sau gần hai tuần điều trị tích cực, tình trạng của trẻ cải thiện rõ, bệnh nhi được cai dần thuốc vận mạch, phổi cải thiện, cai máy thở thành công. Tuy nhiên, sau khi rút nội khí quản, bệnh nhi bất ngờ tím tái, khó thở và phù phổi cấp tái phát.
Hình ảnh bất thường động mạch vành trái xuất phát từ xoang vành phải, đi xuyên thành động mạch chủ. Ảnh: BVCC.
Các bác sĩ quyết định thực hiện thêm các cận lâm sàng chuyên sâu (siêu âm tim, chụp CTA và DSA) và phát hiện bất thường bẩm sinh cực hiếm, động mạch vành trái xuất phát sai vị trí từ xoang vành phải và đi xuyên qua thành động mạch chủ – một dạng dị tật nguy hiểm có thể gây đột tử đột ngột.
Trước tình huống nguy kịch, ê-kíp phẫu thuật tim đã quyết định mổ tái tạo mạch vành cho bệnh nhi. Trong ca mổ, các bác sĩ cắt ngang động mạch chủ lên, ghi nhận động mạch vành trái xuất phát bất thường và đi xuyên qua thành động mạch chủ, mở rộng đường thoát ra của động mạch vành trái, tái tạo lại cấu trúc mạch và khâu phục hồi động mạch chủ.
Sau khi khởi động lại tim, bệnh nhi xuất hiện rung thất nhưng đã được sốc điện thành công, tim co bóp trở lại mạnh mẽ. Ca phẫu thuật kết thúc thuận lợi, tim co bóp tốt, lưu thông máu qua động mạch vành trái ổn định.
Một tuần sau phẫu thuật, bệnh nhi hoàn toàn hồi phục, rút hết các ống dẫn lưu, cai máy thở, tỉnh táo, không cần thuốc vận mạch và tự thở khí trời.
BS.CKII Nguyễn Minh Tiến – Phó Giám đốc Bệnh viện Nhi đồng Thành phố cảnh báo, trường hợp của T.T.A. là trường hợp hiếm gặp trong tim mạch nhi. Dị dạng động mạch vành xuất phát bất thường từ xoang đối bên của động mạch chủ (AAOCA: Anomalous aortic origin of a coronary artery) là bất thường hiếm gặp (khoảng 0,1% dân số). Dạng động mạch vành trái xuất phát từ xoang vành phải (AAOLCA anomalous aortic origin of the left coronary artery) đặc biệt bất thường này rất nguy hiểm vì nguy cơ đột tử do tim (SCD sudden cardiac death) ở trẻ và vận động viên.
"Trên y văn thế giới chỉ ghi nhận khoảng 12 trường hợp trẻ mắc dị dạng này. Phát hiện sớm và xử trí kịp thời là yếu tố sống còn. Nếu không, nguy cơ đột tử đột ngột là rất cao, nhất là ở trẻ có biểu hiện mệt bất thường hoặc ngất khi vận động", bác sĩ Tiến nhấn mạnh.
Các chuyên gia khuyến cáo, nếu trẻ xuất hiện các dấu hiệu mệt bất thường khi gắng sức, ngất xỉu, khó thở, đau ngực dù chỉ thoáng qua phụ huynh cần đưa trẻ đi khám tại các cơ sở y tế có chuyên khoa tim mạch để được siêu âm tim và kiểm tra mạch vành sớm. Việc phát hiện và can thiệp kịp thời có thể cứu sống trẻ và ngăn chặn nguy cơ đột tử.
