Tôi 35 tuổi, sáng ngủ dậy soi gương thấy miệng bị méo, mắt không nhắm kín, tôi đi khám được chẩn đoán liệt thần kinh VII ngoại biên và điều trị bằng châm cứu đã 2 tuần, bệnh có đỡ. Xin hỏi bệnh này do đâu?
Nguyễn Văn Tuyên (Thanh Hóa)
Liệt dây thần kinh ngoại biên số VII (gọi liệt mặt ngoại biên) là do hiện tượng mất hoặc giảm vận động nửa mặt của những cơ ở mặt do dây thần kinh VII chi phối. Mặt người bệnh bị kéo lệch gây méo mồm, mắt không nhắm được, do đó bệnh này còn được gọi là khẩu nhãn oa tà. Căn bệnh này khá phổ biến, một số trường hợp có tính chất gia đình. Có hai nguyên nhân chính là nguyên phát và thứ phát. Nguyên nhân nguyên phát là do mạch máu nuôi dây thần kinh bị co thắt gây thiếu máu cục bộ, phù nề và chẹn dây thần kinh trong ống Fallope. Hiện tượng này thường tiến triển nghiêm trọng đặc biệt vào mùa lạnh (có tới hơn 80% các trường hợp bị liệt dây thần kinh ngoại biên số VII là do lạnh (mùa hè cũng có thể gặp do dùng máy điều hòa quá lạnh... Một nguyên nhân nữa là do virut. Khi bị viêm họng do lạnh khiến các virut ở vùng tai, mũi, họng hoạt động mạnh. Chúng làm tổn thương dây thần kinh số VII ngoại biên. Ngoài ra do các bệnh như Lupus ban đỏ, một số tổn thương ở não như tổn thương cầu não, cầu tiểu não, ở nền sọ và trong xương đá,... đều có nguy cơ dẫn tới tình trạng liệt dây thần kinh ngoại biên số VII.
Về điều trị: Tùy nguyên nhân gây liệt mà việc điều trị sẽ phục hồi nhanh hay chậm. Nếu liệt mặt do lạnh điều trị bằng phương pháp châm cứu, điện châm, chiếu tia hồng ngoại... đem lại hiệu quả rất tốt, nếu điều trị kịp thời đúng phương pháp bệnh sẽ khỏi trong vòng 2-4 tuần. Còn nếu do nguyên nhân khác thì việc điều trị sẽ khó khăn hơn.
BS. Kim Oanh
