Bộ Quốc phòng Nga xác nhận sự cố này, thông báo rằng trong 4 thành viên phi hành đoàn, 1 người đã thiệt mạng, 3 người còn lại may mắn sống sót, dù một người bị thương nhẹ. Điều đáng chú ý là vụ tai nạn xảy ra tại một khu vực xa xôi, cách xa bất kỳ chiến tuyến nào, đặt ra nghi vấn về tình trạng kỹ thuật của đội máy bay quân sự Nga.
Máy bay ném bom chiến lược Tu-22M3 của Nga.
Các báo cáo ban đầu cho rằng nguyên nhân có thể là do trục trặc kỹ thuật. Đây không phải lần đầu tiên một chiếc Tu-22M3 gặp nạn tại Irkutsk. Tháng 8/2024, một vụ rơi tương tự đã xảy ra, khiến 1 phi công thiệt mạng.
Tu-22M3, được NATO định danh là "Backfire", là một trong những máy bay ném bom chiến lược chủ lực của Nga. Được thiết kế từ cuối thập niên 1970 để đối phó với hải quân phương Tây trong Chiến tranh Lạnh, nó có thể đạt tốc độ trên Mach 2 (khoảng 2.400 km/h) và mang theo 24.000 kg vũ khí, bao gồm cả tên lửa chống hạm Kh-22 và Kh-32.
Dù sở hữu năng lực tấn công mạnh mẽ, nhưng những năm gần đây, máy bay này liên tục gặp sự cố. Kể từ khi Nga tiến hành chiến dịch quân sự ở Ukraine, Tu-22M3 đã được triển khai trong nhiều nhiệm vụ tấn công bằng tên lửa hành trình. Tháng 4/2024, Ukraine tuyên bố bắn hạ một chiếc Tu-22M3 bằng tên lửa phòng không, một tổn thất chưa từng có đối với Moscow.
Việc mất thêm một chiếc Tu-22M3 càng làm trầm trọng hơn tình trạng hao mòn của hạm đội máy bay ném bom Nga. Theo Viện Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế, Nga chỉ còn khoảng 60 chiếc Tu-22M3 hoạt động vào năm 2024, con số này có thể đã giảm sau các vụ tai nạn gần đây.
Tình trạng cũ kỹ của các máy bay này phản ánh những khó khăn trong duy trì và bảo dưỡng. Được thiết kế với công nghệ từ thời Chiến tranh Lạnh, Tu-22M3 đòi hỏi một hệ thống hậu cần phức tạp, trong khi các lệnh trừng phạt của phương Tây đã hạn chế nghiêm trọng khả năng tiếp cận linh kiện thay thế của Nga. Nếu không có người kế nhiệm thích hợp, Moscow có thể sớm đối mặt với tình trạng suy giảm nghiêm trọng năng lực không quân chiến lược.
Nga từng có kế hoạch hiện đại hóa Tu-22M3 thành phiên bản Tu-22M3M với hệ thống điện tử tiên tiến, nhưng số lượng nâng cấp vẫn rất hạn chế. Trong khi Mỹ đã có kế hoạch thay thế B-1B Lancer bằng B-21 Raider, Nga chưa có phương án thay thế thực sự cho Tu-22M3 ngoài Tu-160 Blackjack, một máy bay hiện đại hơn nhưng số lượng cực kỳ hạn chế.
