Hôm 13/6, Cao ủy EU phụ trách nhập cư ông Avramopoulos đã chỉ trích Séc, Hungary và Ba Lan phớt lờ nhiều lần kêu gọi của EU về việc tiếp nhận người di cư theo hạn ngạch phân bổ giữa các nước thành viên trong khối. Ông nhấn mạnh cả ba nước này đều không có hành động cần thiết để thực hiện những cam kết với Hy Lạp, Italia và nhiều nước thành viên khác. Ủy viên Avramopoulos cho biết đây là lý do EU đưa ra quyết định trừng phạt Hungary, Ba Lan và Séc.
Thủ tướng Séc Bohuslav Sobotka ngay lập tức lên tiếng phản đối quyết định của EU. Trong một tuyên bố mới nhất, Thủ tướng Séc Bohuslav Sobotka chỉ trích việc EU ép buộc các nước thành viên tuân thủ hạn ngạch về người nhập cư, cho đây là hành động làm suy giảm niềm tin của người dân vào năng lực của EU cũng như đẩy lui các nỗ lực hợp tác và giải pháp cho cuộc khủng hoảng di cư.
Cao ủy EU phụ trách nhập cư ông Avramopoulos khẳng định EU sẽ trừng phạt Hungary, Ba Lan và Séc
Trước đó, người đứng đầu Bộ Nội vụ Séc cho rằng hạn ngạch phân bổ của EU là phi thực tế, và Chính phủ Séc đưa ra quyết định trên do tình hình an ninh xấu đi. Ông Chovanec nhấn mạnh cơ chế hạn ngạch một lần sẽ kết thúc vào tháng 9 tới và CH Séc sẽ không thực hiện nữa. Với tuyên bố trên, Séc có thể sẽ bị phạt tới hàng chục triệu Euro từ tòa án EU do không đáp ứng hạn ngạch tiếp nhận người tị nạn.
Theo số liệu của Ủy ban châu Âu (EC), từ tháng 9/2015 EU đã tiếp nhận 13.500 người tị nạn. Trong khi đó, kế hoạch của EU đề ra là trong vòng hai năm sẽ hoàn tất việc phân bổ 160.000 người tị nạn tới các nước thành viên. Theo hạn ngạch phân bổ từ EU, đến tháng 9/2017 Séc phải tiếp nhận khoảng 2.600 người, nhưng đến nay Séc mới chỉ chấp nhận 12 người di cư từ Hy Lạp.
Cách đây 2 năm, khi Liên minh Châu Âu công bố áp dụng hạn hạn ngạch vào tháng 9/2015, nhiều nước Trung và Đông Âu, trong đó có Cộng hòa Séc, Hungary, Ba Lan và Slovakia đã lên tiếng phản đối. Hungary và Slovakia thậm chí đã kiện EU ra tòa án Công lý châu Âu, tuy nhiên tới nay vụ kiện trên vẫn chưa có kết quả.
Mâu thuẫn chực chờ
Các quốc gia Trung và Đông Âu “lắc đầu từ chối” không tiếp nhận người tỵ nạn là bởi họ cho rằng việc áp đặt hạn ngạch lên các quốc gia thành viên có chủ quyền là phi lý và không thể chấp nhận được. Đó còn chưa kể tới việc Trung và Đông Âu còn là những nước nghèo khó ở châu Âu. Song, lý do quan trọng hơn, đó là những lo ngại mới về nguy cơ an ninh tiềm ẩn. Một loạt các cuộc tấn công khủng bố đẫm máu tại một số nước Tây Âu thời gian gần đây, trong đó có các vụ tấn công ở Anh, Đức làm dấy lên những lo ngại về các cuộc khủng bố tương tự tại các quốc gia Trung và Đông Âu. Thậm chí, Thủ tướng Ba Lan Beata Szydlo không ngần ngại tuyên bố các cuộc tấn công khủng bố gần đây có liên quan trực tiếp tới dòng người di cư vào châu Âu hiện nay.
Câu hỏi đặt ra hiện nay là “cái lắc đầu” của Hungary, Ba Lan và Sécvà lệnh trừng phạt của EU sẽ dẫn tới những hệ quả nào?
Trên thực tế, điều mà người ta nhìn thấy là những gia tăng căng thẳng và chia rẽ mới trong nội bộ EU. Hãng tin Anh Reuters dẫn lời Thứ trưởng ngoại giao Ba Lan Konrad Szymanski cho rằng Ủy ban châu Âu đang tạo thêm căng thẳng chính trị không cần đồng thời khẳng định sẵn sàng bảo vệ quan điểm của Balan trước tòa. Thủ tướng Cộng hòa Séc Bohuslap Sobotka nhận định quyết định của Ủy ban châu Âu chỉ làm suy giảm lòng tin của người dân vào EU. Thủ tướng Hungary Viktor Orban, thẳng thắn tuyên bố Hungary sẽ không chịu khuất phục trước những đe dọa của Brussels.
Hungary lập hàng rào biên giới chặn người nhập cư
Nhiều người dân Hungary, Ba Lan và Séc cũng đã lên tiếng phản đối việc tiếp nhận người di cư. Các cuộc thăm dò dư luận gần đây cho thấy 2/3 người dân Séc, và gần 60% người dân Ba Lan phản đối việc tiếp nhận người di cư. Trong một động thái mới nhất, Warsaw dự kiến sẽ tiến hành cuộc trưng cầu dân ý về vấn đề này vào năm 2019. Còn tại Hungary, 98% trong tổng số hơn 3,3 triệu người dân tham gia cuộc trưng cầu dân ý năm ngoái đã nói không với hạn ngạch người tị nạn.
Chính vì thế, giới phân tích cho rằng việc EU ra lệnh trừng phạt Hungary, Ba Lan và Séc sẽ khiến tình hình thêm căng thẳng. Bởi EU không muốn có tiền lệ phán kháng các chính sách của EU. Tuy nhiên, nếu các quốc gia Hungary, Ba Lan và Séc tiếp tục bất tuân lệnh thì sẽ khiến EU “khó sẽ càng thêm khó”. EU vốn đang phải gồng mình xử lý hậu quả của việc Anh rời khỏi khối, nay gánh thêm những thách thức trên, sẽ không phải là điều vui vẻ gì.
