Phá tan rừng để tìm cây kiểng
Đóng vai người đi tìm mua cây kiểng, để xâm nhập vào nhóm người đi đào và người buôn bán cây kiểng ở xã Tam Lãnh, huyện Phú Ninh, dọc bìa rừng xã Tam Lãnh, huyện Phú Ninh chúng tôi đã chứng kiến cảnh xuất hiện cây kiểng bán cho khách la liệt hai bên đường với đủ loại, kích cỡ và với đủ giá, từ 3 triệu đến cả trăm triệu đồng cũng có.
Tại quán cafe Bông Miêu ở thôn 10 xã Tam Lãnh, chủ vườn tên B. là dân buôn bán cây kiểng sành điệu, loại kiểng gì cũng có, nhất là si, sanh và lộc vừng, sơn tế..., tôi dặm hỏi mua gốc lộc vừng thì chủ vườn nói cái giá trên trời không quên kèm câu quảng cáo: cây này tôi mới đào về, nhưng anh là người thứ 5 hỏi mua rồi đó, nếu anh xem được thì tôi bán cho, cây đó giá 10 chai (10 triệu - PV). Cây lộc vừng đó giá 10 chai là mềm đó anh ơi!
Khi chúng tôi đặt vấn đề muốn mua với số lượng nhiều, thì chủ vườn nói ngay: “Số lượng bao nhiêu không thành vấn đề, loại nào cũng có, nói chung là hàng đẹp khỏi chê, nếu không vừa ý cây nào thì anh có thể trả lại cây đó. Nếu anh mua số lượng lớn bọn em sẽ giảm giá nhưng phải đặt cọc trước làm tin...”. Rời vườn kiểng đó, tôi và anh bạn chạy đến nơi khác, trước khi đi ông chủ vườn kiểng không quên cho địa chỉ rồi bảo: “Có gì ông anh liên lạc cho em theo số điện thoại này nhé, không ở đâu hàng đẹp bằng vườn em đâu”.
 Một cây sanh cổ thụ được các tay thợ săn lùng trong rừng mang về chờ ngày bán. |
Đưa “kiểng” rừng về phố
Thời gian gần đây, khi giá kiểng đại thụ vùn vụt tăng chóng mặt làm cho nhiều người dân ở các nơi đổ về rừng Quảng Nam đào bới, lùng sục tìm cây. Dân săn kiểng thường tìm đến những cánh rừng nằm sát các ngọn núi cao và những nơi khó vào, vì theo họ nơi này nổi tiếng với nhiều loại cây kiểng quý hiếm và thế đẹp.
Chúng tôi ngược về lại TP. Tam Kỳ, ở các cung đường trong nội thành Tam Kỳ có rất nhiều vườn trồng đến hàng chục cây kiểng đại thụ. Chúng hầu hết được mang về từ rừng sâu và mua lại của những tay thợ săn kiểng chuyên nghiệp. Ông Ngô Đ. Một người dân chơi kiểng thâm niên ở Tam Kỳ cho biết: “Hiện nay, những loại cây như sanh, si, sung, đa đỏ.... dân chơi rất ưa chuộng. Vườn tui có cây được trả đến hơn 100 triệu đồng mà tui chưa bán, chờ giá lên mới bán”.
Còn anh B., chuyên săn kiểng ở thôn 10, xã Tam Lãnh, huyện Phú Ninh cho biết: Thường mỗi chuyến săn kiểng kéo dài gần một tuần, ăn ngủ luôn trong rừng cho đến lúc tập hợp đủ cây mới đưa ra đường và chuyển về nhà nuôi cho sống. Anh B. còn bộc bạch: “Hồi trước thu nhập cao nhưng làm ăn càng lúc càng khó. Bây giờ muốn có được cây có thế đẹp phải đi vào sâu trong dãy núi cao, phía ngoài này dân lùng nhiều nên hết cây rồi...”.
Hậu quả của việc khai thác rừng vô tội vạ này là một đoạn dọc bờ suối Thác Trắng, địa phận Tam Lãnh, Phú Ninh dày đặc những hố sâu lồi lõm, nham nhở, đó là dấu vết của dân lùng cây kiểng để lại.
Đem sự việc trên, chúng tôi đã trao đổi với ông Bùi Quang Minh - Chủ tịch UBND xã Tam Lãnh, ông Minh lo lắng nói: “Hiện rừng núi của xã Tam Lãnh rất nhiều cây cảnh, trước sự việc sợ người dân trong xã và các nơi khác về khai thác, nên chúng tôi lúc nào cũng đưa việc bảo vệ những cây kiểng cổ thụ lên hàng đầu, nhưng trong thời gian gần đây có một số người dân địa phương khác và người dân trong xã lén lút vào rừng săn cây cảnh về bán, chúng tôi cũng nhiều lần nhắc nhở, cảnh cáo. Chính quyền địa phương còn bố trí người vào tận rừng sâu kiểm tra, thu hồi các loại dụng cụ đào bới đồng thời xử phạt hành chính. Tuy nhiên, sau một thời gian tình trạng này vẫn tái diễn, khó kiểm soát...”.
Tình trạng người dân săn cây kiểng, đặc biệt là kiểng đại thụ ở một số huyện miền núi và các thành phố của Quảng Nam có dấu hiệu ngày càng tăng. Săn cây cảnh đang góp phần vào tàn phá rừng xanh, hủy hoại môi trường. Thiết nghĩ đã đến lúc cơ quan chức năng Quảng Nam đã vào cuộc và cần có biện pháp hữu hiệu để ngăn chặn tình trạng trên để trả lại màu xanh cho những cánh rừng.
Bài và ảnh: Trương Hồng