Có thể nói, bức tranh tổng thể tình hình giao thông nước ta đã được tái hiện đa chiều, lắng đọng nhưng với trạng thái “dở khóc dở cười” thông qua triển lãm Biếm họa về đề tài An toàn giao thông năm 2015 vừa được Hội Mỹ thuật Việt Nam tổ chức, kéo dài đến hết 9/6 tại Nhà Triển lãm Mỹ thuật Hà Nội (16 Ngô Quyền, quận Hoàn Kiếm).
Cười mà thấy… đau
Trong hội họa, tranh biếm họa luôn là thể loại được nhiều người quan tâm. Bởi lẽ, bản chất của dòng tranh biếm họa là những tác phẩm hội họa mang tính châm biếm, đả kích, hài hước về những thói hư tật xấu của con người cũng như các hiện tượng, vấn đề thời sự... xã hội. Ở một khía cạnh nào đó, tranh biếm họa còn mang ý nghĩa phê bình và tự phê bình để hoàn thiện mình hơn. Trong nhiều năm qua, tại Việt Nam, công chúng đã được thưởng thức nhiều cuộc triển lãm tranh biếm họa về các lĩnh vực môi trường, tiết kiệm điện, tham nhũng… Hầu hết các triển lãm tranh biếm họa đều được công chúng đánh giá cao vì mỗi tác phẩm vừa mang lại tiếng cười nhưng đồng thời cũng phản ánh, tố cáo và châm biếm những điều còn tồn tại của một vấn đề, câu chuyện… nóng bỏng trong xã hội.
Đến với triển lãm Biếm họa về đề tài An toàn giao thông năm 2015, công chúng đã được tận mắt chứng kiến những khoảnh khắc độc đáo về tình trạng giao thông ở nước ta trong cuộc sống hàng ngày thông qua lăng kính của các họa sĩ. Tất cả được biếm hoạ dưới cái nhìn thông minh, hài hước, thâm thúy, sâu cay... 115 tác phẩm của gần 30 tác giả chuyên và không chuyên trên khắp cả nước, trong đó có những họa sĩ biếm nổi tiếng như: Lý Trực Dũng, Sa Tế, Bùi Thanh Tâm, Trần Nhật Giáp, Lê Phương, Nguyễn Hữu Khoa, Hà Huy Chương… với nhiều tác phẩm có chất lượng về tạo hình, sâu sắc về nội dung, qua đó cung cấp cho người xem thấy được nhiều thực trạng giao thông “chưa đẹp” trên phố phường nước ta hiện nay.
Theo đó, triển lãm có tác phẩm phản ánh tình trạng 4 người đi trên 1 chiếc xe máy đang chạy với vận tốc… 120km/giờ nhưng không một ai đội mũ bảo hiểm. Bên cạnh đó, cũng có tác phẩm cho thấy hành vi “khẩu hiệu một đường, người tham gia giao thông làm một nẻo” - đó là bức tranh phản ánh cô gái ngồi trên xe máy đang đi với tốc độ cao nhưng một tay dùng để nghe điện thoại, tuy nhiên, phía sau cô gái có tấm biển “Không sử dụng điện thoại di động trong khi đi xe máy”. Bên cạnh đó, triển lãm còn có nhiều tác phẩm châm biếm thể hiện chất lượng các công trình giao thông kém, ổ gà ổ voi nhiều nhan nhản, mặt đường trơn trượt, tai nạn giao thông ngày một tăng lấy đi sinh mạng của bao người vô tội, tình trạng xe taxi lao vào cảnh sát giao thông, xe buýt ỉ thế “to” nên cứ hùng hồn lao về phía trước làm các xe ôtô con, xe máy đi bên cạnh phải sợ hãi và nhường đường... Tất cả những bức tranh biếm ấy khiến người xem nhoẻn miệng cười, nhưng ẩn sau đó là cảm giác “đau” trước thực trạng giao thông lộn xộn, thiếu kỷ cương… của chính nhiều người dân hôm nay.
Muốn lan tỏa “văn hóa giao thông”
Theo họa sĩ Trần Khánh Chương - Chủ tịch Hội Mỹ thuật Việt Nam, triển lãm Biếm họa về đề tài An toàn giao thông năm 2015 đã tập trung vào chủ đề chính là an toàn giao thông, qua đó giúp nhân dân cả nước hiểu biết thêm về an toàn giao thông - vấn đề đang nhức nhối ở nước ta. “Triển lãm có mục đích góp phần tuyên truyền an toàn giao thông đến với người dân một cách gần gũi hơn”, ông Trần Khánh Chương bày tỏ.
Trong khi đó, họa sĩ biếm được nhiều người mến mộ Lý Trực Dũng cũng cho biết, giao thông được coi là bộ mặt của xã hội, thông qua những bức tranh biếm, các họa sĩ đều có chung mong muốn tuyên truyền để người dân tuân thủ an toàn giao thông một cách nghiêm chỉnh hơn, giảm thiểu tối đa các tai nạn xảy ra. Và sau khi triển lãm kết thúc, Ban Tổ chức sẽ tập hợp các tác phẩm trong triển lãm để làm cuốn sách tranh, đồng thời tiến hành thực hiện bộ ảnh về những bức tranh này để đi triển lãm trong các hoạt động của Ủy ban An toàn giao thông Quốc gia trên cả nước. Thông qua đó, nhân rộng việc xây dựng văn hóa giao thông an toàn hơn để mang đến tương lai tốt đẹp hơn cho mọi người dân.
Anh Nguyên
