Ong mật, bà mối xe duyên hiệu quả nhất của thực vật
Mùa xuân là khởi đầu của 1 năm; vào mùa xuân cây cối đâm chồi, nảy lộc, ra hoa và kết trái nhiều nhất. Có hai cơ quan quyết định đến việc kết trái là phấn hoa và đầu nhụy hoa. Khi hoa nở, phấn hoa trên đầu chỉ nhị nở bung ra, nhưng vẫn dính với nhau bởi lớp sáp, đầu nhụy cũng nở bung và có nhiều nhựa dính. Để kết trái được nhiều, hoa khoe sắc sặc sỡ và hũ mật bé tí thơm phức ở dưới đáy bao hoa quyến rũ những chú ong như những ông tơ, bà mối. Ong mật có thị giác và khứu giác đặc biệt để xác định màu hoa ở rất xa và mùi thơm của hoa với nồng độ cực thấp. Trong cơ thể ong có túi đựng mật bằng 1/2 khối lượng cơ thể.
Ong có đôi cánh khỏe, có thể đạt tốc độ đập cánh 400 lần/1 giây và 60 km/giờ, nên mỗi lần bay ong có thể lấy mật và thụ phấn cho hàng trăm bông hoa. Ong mật là loại côn trùng truyền thụ phấn hiệu quả nhất trong họ côn trùng truyền thụ phấn, do chân ong có cấu tạo bàn chải để lấy phấn hoa. Khi ong chui vào ống hoa để hút mật, phấn hoa sẽ bám vào chân và thân ong rồi đưa nhiều phấn hoa lên nhụy hoa, thế là phần đầu của sự thụ phấn đã hoàn thành. Thực hiện xong nhiệm vụ ông tơ bà mối, ong có được túi mật và 2 cục phấn bé xíu gắn ở kheo chân sau mang về nhà. Ong và thực vật có sự hòa hợp rất khéo léo mà các côn trùng khác không có được trong việc truyền phấn đến nhụy hoa
Mật ong, sản phẩm dinh dưỡng hoàn hảo nhất
- Mật ong chứa 80% đường, chủ yếu là glucose, levulose …; loại đường kép (saccharose, mantose…) có rất ít, thường dưới 5%, nếu có nhiều hơn là loại mật của ong nuôi bằng đường mía hoặc pha trộn đường mía – loại mật chất lượng thấp. Mật ong là loại nước đường có nồng độ cao, nhiệt lượng sản sinh ra rất cao (100 g mật cho 328 – 335 calo) nên là sản phẩm cực tốt cho bổ khí tăng lực.
- Độ thủy phần của mật ong từ 15% – 25% và tỷ trọng khoảng trên 1,4. Khi ong thợ đưa mật vào khoang chứa, chúng dùng tốc độ đập cánh để làm cho bay bớt nước trước khi đóng kín các khoang. Khi hàm lượng nước dưới 18% được gọi là mật ong chín hay mật ong đã luyện; hàm lượng nước trong mật ong càng thấp thì chất lượng mật ong càng cao.
- Mật ong là kho vitamin và khoáng chất đã hoạt hóa: Mật ong có chứa 0,4% protid và acid amin; 5,1 mg% Ca; 7,2 mg% P; 0,46 mg% Fe; 2,9 mg% Mg; 0,004 mg% B1; 0,04mg% B2; 0,2 mg% vitamin PP; 0,02 mg% B6; 70 mcg% acid panthotenic…; Các men: lipaza, galactaza, diastaza …; acid hữu cơ: acid acetic, acid malic, acid tactric, acid focmic … Ngoài các thành phần trên, có ít phấn hoa, sáp, một số chất độc nếu hút mật ở cây có độc và tinh dầu đặc trưng cho cây: mật ong bạc hà, mật ong nhãn, mật ong cafe, mật ong tràm….
Lượng vitamin và khoáng chất trong mật ong tính bằng mg, nếu so với một số thực phẩm chức năng khác thì không cao nhưng là các loại vitamin và khoáng chất đã hoạt hóa để khi trứng ong nở thành nhộng chúng sử dụng đường, vitamin và khoáng chất để phát triển thành ong con trước khi cắn tổ bay đi; không có kho vitamin và khoáng chất trong thực phẩm chức năng nào có thể làm được việc đó. Mật ong là chất dẫn tốt nhất, có vitamin B6 để làm đẹp và khỏe cơ bắp; vitamin B12 kết hợp với sắt tăng cường sản xuất máu, chống thiếu máu rất hiệu quả; acid panthotenic có tác dụng thúc đẩy sự phát dục, chống lão hóa và phòng bệnh cho người lớn; B1,B2,B12 là nhóm thúc đẩy trao đổi chất, chống vữa xơ động mạch, làm giảm tích mỡ, chống béo phì. ..
Mật ong trong đời sống con người
- Ong mật có từ bao giờ?: Sử sách ghi lại thì xa lắm, có lẽ chúng xuất hiện cùng với sự xuất hiện của hệ thực vật hai lá mầm. Con người đi săn bắn thú để ăn thịt và lấy mật ong về làm thực phẩm và gia vị. Lúc đầu người ta gọi là “Thạch mật, nha mật, phong mật”,ngày nay gọi là mật ong. Đây là vật phẩm quý gía của từng vùng để tiến cống triều đình ở các nước phương đông. Ở Trung Đông, các nhà khảo cổ tìm thấy trong Kim Tự Tháp những âu chứa đầy mật ong vẫn nguyên chất chưa hề thay đổi mùi vị và công dụng; người ta còn dùng mật ong để ướp xác các quân vương nữ chúa để tồn tại cùng thời gian. Phụ nữ Hy Lạp thì dùng mật ong bôi lên mặt và da, có lẽ phụ nữ Hy Lạp có làn da mịn màng, nhan sắc kiều diễm có liên quan mật thiết với mật ong.
- Mật ong liên quan đến “Tuần trăng mật”: Người Ai Cập và Hy Lạp còn dùng mật ong cho lên men thành rượu và rượu này là đặc sản của từng địa phương. “Tuần trăng mật” hay “Tháng mật” bắt nguồn từ tập tục sống của dân tộc German: Sau ngày cưới, các cặp vợ chồng cùng nhau tận hưởng rượu mật ong và sống ngọt ngào tình cảm yêu thương trong 1 tháng.
- Mật ong vừa là thực phẩm vừa là thuốc hoàn hảo nhất:
Do mật ong là sản phẩm dinh dưỡng hoàn hảo nên được xếp vào hạng vật phẩm quý gía để tiến cống triều đình ở Trung Hoa; là thực phẩm phải có để tế thần của người Hy Lạp. Mật ong không những là sản phẩm dinh dưỡng quý báu của con người mà còn là nguyên liệu quan trọng không thể thiếu trong Y Dược. Thế kỷ thứ 2 TCN, trong “Thần nông bản thảo kinh” xếp mật ong và sáp ong là dược liệu thượng phẩm. Mật ong vị ngọt, tính bình, không độc; vào tâm, can, tỳ, vị và đại tràng, có tác dụng bổ dưỡng, dễ tiêu, kháng khuẩn, làm se nên dùng làm thuốc chữa sốt, cảm, kháng khuẩn, tiêu sưng; có tác dụng hỗ trợ chính khí trong bệnh có hệ thống và mạn tính: tiểu đường, viêm khí quản mạn tính, viêm thần kinh da, trúng gió, viêm gan, mất ngủ, suy nhược thần kinh…. Trẻ em ăn mật ong sẽ hỗ trợ sự trưởng thành, phát dục và tăng cường thể chất tốt hơn. Người già ăn mật ong có thể làm chậm quá trình lão hóa và kéo dài tuổi thọ. Với các giá trị thượng phẩm trên, mật ong được coi là linh đơn kéo dài tuổi thanh xuân và trường thọ.
