Phụ nữ có thai cần biết rằng sau sinh đẻ tuy cơ thể mình tạm thời kém hấp dẫn đi nhưng lại làm trưởng thành một tình yêu bền vững giữa hai vợ chồng. Bên cạnh đó sau khi sinh người vợ có thể bị đau hoặc mất cảm giác gây phiền phức không nhỏ trong quan hệ tình dục. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu thêm về vấn đề này.
Những yếu tố ảnh hưởng “chuyện ấy” sau sinh
Sau khi sinh, nhiều phụ nữ có những biến đổi về khí chất, từ nhẹ đến nặng, nhiều thì gọi là bệnh trầm cảm sau sinh con hay gặp ở một số phụ nữ lần đầu làm mẹ với những biểu hiện như đang vui vẻ nhưng chỉ vài phút sau đã buồn rầu, trầm tư hay khóc. Người mẹ có thể rơi vào trạng thái buồn chán, khó tập trung tư tưởng, mất cảm giác thèm ăn hoặc mất ngủ. Những triệu chứng như thế thường xuất hiện khoảng 3-4 ngày sau đẻ, có thể coi là bình thường ở giai đoạn đầu làm mẹ và qua đi trong vòng 10 ngày nhưng một số có những biểu hiện nghiêm trọng hơn, kéo dài hơn và gọi là trầm cảm sau đẻ. Nguyên nhân của trầm cảm sau đẻ còn chưa rõ nhưng có thể do những biến đổi về hormon khi có thai và ngay sau đẻ. Sự thay đổi về hormon này có thể tạo ra những thay đổi ở não và có vai trò gây ra tình trạng trầm cảm.
Tình thương yêu tràn ngập đối với con mới sinh là tự nhiên ở người mẹ nhưng là yếu tố tâm lý gây ức chế ham muốn tình dục, nếu con lại ở cùng phòng với mẹ thì yếu tố tâm lý càng tăng thêm do lo lắng làm con thức giấc. Mặt khác do cơ thể chưa thực sự hồi phục ảnh hưởng đến sinh hoạt tình dục. Sự hồi phục diễn ra trong vài tuần đầu: tử cung trở về vị trí cũ, cổ tử cung lành sẹo hoàn toàn; âm đạo đã giãn ra để thai đi qua nay nhỏ đi và có tính đàn hồi như cũ: các cơ tầng sinh môn tạm thời kém đàn hồi và cần được tập luyện; vết khâu tầng sinh môn thường lành sẹo hoàn toàn sau 2 - 3 tuần, các cơ và mô sau mổ vẫn có thể nhạy cảm trong nhiều tuần.
 Việc bận bịu do chăm sóc con khiến người mẹ giảm ham muốn tình dục.(Ảnh chỉ có tính chất minh họa) |
Vai trò của chồng rất quan trọng: Công việc chăm sóc con hàng ngày rất bận bịu, lại mất ngủ khi con thức giấc giữa đêm làm cho người mẹ mệt lử, ham muốn tình dục vì thế cũng bị ảnh hưởng. Người chồng cần tạo điều kiện cho vợ được nghỉ ngơi, giúp vợ trong nhiều công việc của gia đình, như vậy người vợ sẽ có tâm lý thư thái và dễ sẵn sàng hơn trong chuyện tình dục.
Cần một thời gian để người phụ nữ sau đẻ có sự tự tin trở lại về chính cơ thể mình sau những biến đổi nói trên và nên chia sẻ với chồng về cảm xúc và những điều e ngại. Vẫn có thể thay thế quan hệ tình dục bằng nhiều cách ứng xử khác (âm yếm, vuốt ve...) để cả hai được sống trong sự êm dịu khi chưa thực sự sẵn sàng.
Quan hệ tình dục sau đẻ thường, khi nào?
- Trong đại đa số trường hợp, những lần quan hệ tình dục đầu tiên sau đẻ đều chưa thể hoàn toàn dễ dàng cho người phụ nữ, vì vậy người chồng cần biết kiên nhẫn.
- Khi chưa hết hẳn sản dịch thì chưa nên có quan hệ tình dục để tránh nguy cơ bị nhiễm khuẩn.
- Cũng không nên quan hệ tình dục khi vết khâu tầng sinh môn hay mổ lấy thai chưa lành sẹo hoàn toàn và khi chưa bắt đầu uống thuốc tránh thai. Cần kiêng quan hệ tình dục một thời gian tối thiểu từ 3 - 6 tuần sau đẻ.
Những yếu tố ảnh hưởng đến cảm xúc tình dục sau đẻ? Tình trạng hormon trở về bình thường khi người phụ nữ có kinh trở lại, thường sau 6 tuần, nếu cho con bú thì có thể lâu hơn, ngoài 8 tuần. Khi quan hệ tình dục trở lại sau đẻ, có thể không thoải mái ở lần đầu, chủ yếu do lo ngại các tổn thương chưa lành nhưng cũng còn những lí do khác: Một cảm giác khác so với khi chưa đẻ do bộ phận sinh dục chưa hoàn toàn trở lại bình thường - vú căng, rắn hơn và chảy sữa cả khi đang quan hệ tình dục - hình như một số ông chồng cũng dè dặt hơn trong đời sống tình dục do đã chứng kiến cảnh vợ đẻ và những đau đớn vợ vừa trải qua nhưng tất cả chỉ là tạm thời.
Nếu đã bị cắt tầng sinh môn hay bị mổ lấy thai hay các thủ thuật khác? Tổn thương lành sẹo cũng phụ thuộc vào từng người và vào mức độ nặng nhẹ của tổn thương, có người tới 6 tuần vẫn còn cảm thấy chưa dễ chịu khi quan hệ tình dục.
BS. Đào Xuân Dũng