Luyện tập phục hồi chức năng cho người bệnh COPD

Kiểm tra chức năng thở cho người bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính.

Những biện pháp tập luyện thể lực cơ bản

Các biện pháp tập luyện thể lực và PHCN cho người BPTNMT bao gồm: các biện pháp tăng sức bền của cơ thể như đi bộ, chạy thảm lăn, bơi, đạp xe... Các biện pháp tăng sức mạnh của cơ: tập nâng tạ, kháng lực..., trong đó các biện pháp quan trọng đối với bệnh nhân BPTNMT là tăng cường sức bền do tính chất bài tập thường nhẹ nhàng, phù hợp với người bệnh bởi người bệnh chủ yếu là người cao tuổi. Tập vận động chi dưới sẽ cải thiện khả năng gắng sức, vận động chi trên giúp cải thiện sức cơ và giảm nhu cầu thông khí. Trong quá trình tập thể lực, khi bắt đầu xuất hiện cảm giác khó thở, người bệnh có thể dừng lại, thực hiện các thao tác tập thở.

Tập thở rất cần thiết đối với người BPTNMT

Có 2 phương pháp tập thở chính hiện nay:

Thở chúm môi: là cách thở khi hít vào qua mũi đồng thời kết hợp ngậm kín miệng, khi thở ra chú ý môi chúm lại như đang huýt gió, thời gian thở ra nên dài gấp đôi thời gian hít vào.

Thở bụng: là cách thở có tác dụng làm mạnh cơ hoành. Để thực hiện thao tác này nên nằm ngửa, hai chân co lại, một tay đặt ở phần trên của ngực, một tay đặt ở bụng. Khi hít vào ngực không cử động, bụng phình lên. Khi thở ra chúm môi và thóp bụng lại.

Tập tạ tăng sức khỏe của cơ.

Một số lưu ý khi luyện tập thể lực

 

Người bệnh cần tập sao cho phù hợp là hết sức quan trọng, sẽ không có một chế độ tập luyện chung cho tất cả mọi người. Tốt nhất nên tập tối thiểu 3 buổi/tuần, mỗi buổi khoảng 30 phút.Trong thời gian tập có thể xen kẽ những khoảng nghỉ. Thường tập đều đặn hằng tuần, hằng tháng thì hiệu quả sẽ càng kéo dài. Khi tập, người bệnh nên vận dụng nhiều hình thức tập khác nhau để tránh nhàm chán và nên chọn những hình thức tập đòi hỏi ít trang bị, tránh tốn kém.

 

Một số lưu ý khi tham gia luyện tập thể lực PHCN: phải có một chế độ dinh dưỡng hợp lý và nên tập sau khi ăn ít nhất 1-2 giờ; trước khi tập luyện cần làm nóng cơ thể bằng những thao tác nhẹ nhàng, tránh gắng sức đột ngột; nếu có các triệu chứng xây xẩm, chóng mặt, khó thở, nhịp tim nhanh... nên ngừng ngay việc tập luyện và cần liên lạc ngay với thầy thuốc; không nên tập trong thời tiết nóng quá hay lạnh quá, sau khi tập không tắm nước nóng quá cũng như lạnh quá. Tùy theo tình trạng sức khỏe, thể lực và thói quen của người bệnh, thầy thuốc sẽ tư vấn để người bệnh lựa chọn biện pháp, cường độ và thời gian tập luyện thể lực và PHCN cho thích hợp.

Ở bệnh nhân BPTNMT, song song với việc thực hiện hướng dẫn về điều trị và dự phòng thì chế độ dinh dưỡng, tập luyện thể lực có vai trò rất quan trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến kết quả điều trị, dự phòng bệnh và ngăn bệnh tiến triển nặng. Người bệnh có thể tự mình hoặc kết hợp với sự tư vấn của thầy thuốc để xây dựng một chế độ ăn, uống, tập luyện và PHCN thích hợp góp phần cải thiện tình trạng bệnh, nâng cao khả năng hoạt động thể lực và cải thiện chất lượng cuộc sống cho chính bản thân mình.

PGS.TS.Tạ Bá Thắng -BS. Trương Thanh Tùng (BV 103)