Doxycycline là thuốc kháng sinh quen thuộc trong điều trị các bệnh nhiễm khuẩn như viêm đường hô hấp, tiết niệu, viêm kết mạc hạt vùi. Thuốc còn dùng dự phòng sốt rét do P. falciparum cho người đi du lịch thời gian ngắn đến vùng có chủng ký sinh trùng kháng cloroquin và/hoặc pyrimethamin – sulfadoxin; Điều trị hỗ trợ bệnh viêm nha chu; Điều trị lậu không có biến chứng, giang mai (ở bệnh nhân dị ứng với penicilin)…
Đây là kháng sinh thuộc nhóm tetracyline, hấp thu tốt qua đường tiêu hóa (95% liều uống) và không bị ảnh hưởng bởi thức ăn (có thể dùng trong hoặc sau bữa ăn). Việc uống thuốc với thức ăn hoặc sữa còn hạn chế kích ứng đường tiêu hóa, rối loạn tiêu hóa, buồn nôn và nôn… do thuốc gây ra. Do các tetracyclin dễ phức hợp với các cation hóa trị 2 hoặc hóa trị 3 như: canxi, magnesi, nhôm, nên các thuốc kháng axit và các thuốc khác có chứa các cation nói trên ảnh hưởng đến hấp thu doxycycline (không dùng cùng).
Khi uống thuốc doxycycline viên nén phải uống với một cốc nước đầy. Ảnh minh họa
Không dùng thuốc cho người quá mẫn cảm với các tetracycline, trẻ em dưới 8 tuổi (vì ở trẻ dưới 8 tuổi, doxycycline gây biến màu răng vĩnh viễn, giảm sản men răng, và giảm tốc độ phát triển chiều dài của bộ xương. Do đó không dùng doxycycline cho người bệnh ở nhóm tuổi này trừ khi những thuốc kháng khuẩn khác không chắc có hiệu quả hoặc bị chống chỉ định), những trường hợp suy gan nặng cũng không được dùng. Đối với phụ nữ mang thai, không dùng doxycycline trong nửa cuối thai kỳ vì ngoài những nguy cơ trên, thuốc có thể tích lũy trong xương, gây rối loạn cấu trúc xương ở trẻ. Doxycyclin được bài tiết vào sữa và tạo phức hợp không hấp thu được với canxi trong sữa. Không dùng doxycycline cho người mẹ cho con bú hoặc phải thôi cho con bú khi dùng thuốc.
Không dùng doxycycline trong thời gian dài vì có thể gây bội nhiễm (nấm và vi khuẩn). Tránh phơi nắng kéo dài vì có thể mẫn cảm với ánh sáng khi dùng doxycycline (trường hợp da mẩn đỏ thì phải ngừng thuốc ngay). Khi uống thuốc viên nén với tối thiểu một cốc nước đầy và ở tư thế đứng để tránh loét thực quản, hoặc để giảm kích ứng đường tiêu hóa.
Các tác dụng phụ không mong muốn thường gặp khi dùng thuốc này như nhức đầu, hội chứng cảm cúm thông thường, đau răng; Rối loạn tiêu hóa (tiêu chảy, nôn, khó tiêu), viêm thực quản, đau khớp.
Dược sĩ Hoàng Thu Thủy
