Lươn bổ khí huyết, mạnh gân cốt

Thịt lươn là thực phẩm có giá trị dinh dưỡng rất cao, chứa nhiều loại vitamin và chất khoáng. Trong lươn chứa nhiều protid, lipid, Ca, P, Mg, Fe, vitamin B₁, B₂, B₆, PP và vitamin D. Các món ăn từ lươn như miến lươn, súp lươn, lươn nướng, lươn nấu…ngon và bổ dưỡng, rất thích hợp trong mùa hè vì tác dụng giải nhiệt, tăng cường sinh lực và giúp người bệnh mau hồi phục.

Theo Đông y, lươn tính ôn, vị ngọt, có công hiệu bổ khí dưỡng huyết, làm mạnh gân cốt; thích hợp với các chứng lao lực, ho hen, tiêu khát, kiết lỵ, phong thấp đau nhức, gân cốt rã rời, thận hư đau lưng, liệt thần kinh mặt. Ngoài ra còn có tác dụng thanh nhiệt, nhuận tràng, an thần, mạnh gân xương. Y học hiện đại chứng minh rằng lươn vàng còn rất tốt cho người bệnh đái tháo đường và tăng cường trí nhớ. Đầu lươn tính ôn bổ não.

Sau đây là một số món ăn - bài thuốc từ lươn:

Người già khí huyết hư nhược, gân cốt rã rời, mỏi mệt vô lực, bồi bổ cho sản phụ sau sinh:

- Lươn 1 con to, đẳng sâm 25g, đương quy 15g, gân bò 30g. Lươn bỏ ruột rửa sạch, chặt thành khúc, lấy một cái nồi đất sạch cho lươn, đẳng sâm, đương quy, gân bò vào, thêm lượng nước thích hợp đun lên, sau khi chín thì bỏ ra ăn.

- Lươn to vài con, mổ bụng bỏ ruột, rút chỉ máu dọc sống lưng, dùng muối làm sạch, sau đó ướp nước tương, gừng, xì dầu, ít rượu trắng. Chờ cơm sắp cạn trải đều lươn trên mặt cơm, hấp cho chín. Ăn nóng.

- Thịt lươn (15g) thái nhỏ, nấu với nước gừng (10 - 20ml) và ít gạo thành cơm. Ăn trong ngày.

- Đầu lươn nấu om với thịt ba chỉ, chân gà, cánh vịt, nấm hương, tỏi gừng, thích hợp với người già khí huyết hư, lú lẫn.

Chữa viêm gan mạn tính: Lươn vàng (2 - 3 con) làm thịt, bỏ ruột; tầm gửi cây dâu (60g); rễ lau (30g); nước vừa đủ. Tất cả đem nấu chín, ăn cả cái lẫn nước.

Chữa bạch đới - khí hư: Lươn 1 con to, lấy phần giữa (khoảng 30cm) đốt ra tro; hồ tiêu 15 hạt tán nhỏ, trộn với rượu, uống (Nam dược thần hiệu).

Phụ nữ viêm vú căng tức đau nhức: Da lươn đốt tồn tính, tán bột uống với rượu. Phụ nữ có thai, đang cho con bú không nên dùng.

Chữa liệt mặt, méo mồm: Tiết lươn (1 phần), nhựa cây duối hoặc bột hạt thầu dầu tía (2 phần). Đánh cho nhuyễn, phết lên giấy, dán vào má (bị bên má này thì đánh bên má kia).

Chữa kiết lỵ:

Đầu lươn rang khô, tán bột, trộn với ít đường đỏ, rồi hòa rượu uống.

Chữa thần kinh suy nhược: Thịt lươn 250g thái nhỏ, hấp cách thủy với hoài sơn, bách hợp mỗi thứ 30g và nước vừa đủ. Ăn trong ngày, dùng nhiều ngày.

Món ăn cho người đái tháo đường: lươn 200g, bắc sa sâm 10g, bách hợp 10g, gừng, gia vị vừa đủ. Lươn làm sạch, bỏ ruột, bỏ xương, cắt đoạn nhỏ, cho gừng sống vào đun sôi rồi cho sa sâm, bách hợp vào, đun nhỏ lửa trong nửa giờ. Ăn trong bữa cơm. Công dụng: nhuận phế, thanh nhiệt, dưỡng âm, thích hợp với bệnh nhân đái tháo đường. Hoặc lươn sốt cà chua ăn hằng ngày cũng rất tốt.

  Lương y Đình Thuấn