Lúng liếng quan họ

12-01-2019 10:33 | Văn hóa – Giải trí
google news

SKĐS - Ai có dịp đến làng Diềm - Viên Xá - Bắc Ninh, thủy tổ của Vua Bà quan họ mới cảm thấy cái nghĩa, cái tình của người quan họ.

Chủ ở đây thật là mến khách. Vào kỳ hội lệ bất cứ khách phương xa lạ quen đến làng đều được mời bằng được về nhà: Mấy khi khách đến chơi nhà - Lấy than quạt nước pha trà mời người xơi. Sau một tuần trà thuốc, người ở làng mời khách dự canh hát quan họ “đặc sản” đủ trình thức của văn hóa quan họ. Tôi đã từng nhập vào trong đêm trăng gió hây hẩy sông Cầu ở khúc lặng nhất mạn Quả Cảm quyện cái lúng liếng của các liền chị quan họ mà không thể cầm lòng được: Chàng buông vạt áo em ra - Để em đi chợ kẻo mà chợ trưa - Chợ trưa rau sẽ héo đi - Lấy gì nuôi mẹ, lấy gì nuôi em? Soi vào trong mắt nhau bồng bềnh câu ca quan họ như cảm được cái hồn của lời ca, cái vía của giao duyên liền anh liền chị với giọng hừ la, giọng la rằng, câu hát vặt, lối hát lề lối...

“Chữ chung tình đôi ta luống chịu hự hồi hư...”. Luyện giọng vang rền nền nảy, luyến láy nhả hơi một đời học theo các liền anh liền chị trảy hội đến khi bạc đầu sắp về cõi mới thấy hết công phu của lối chơi quan họ: Trăm (năm) em xin đợi - Nghìn (năm) em xin chờ... Có lẽ chưa ở đâu mà quan họ gắn với thiên nhiên đồng bằng Bắc Bộ như thế: Cây đa, mái đình, bến nước, đường trăng, sông đò... Giọng ca như đắm đuối hơn, tình tứ hơn, cái ngãi cái nhơn như thắm lại trong nghĩa tình muôn thuở: Người về em dặn câu này - Sông sâu chớ lội, đò đầy chớ qua... Tôi là người vùng quan họ ra đi mà dấu chân lữ thứ chẳng quên đường về, quan họ là một thứ định mệnh đời tôi đeo đuổi những lời ca đầy khắc khoải, nuối tiếc của những ước nguyện không thành: Còn duyên kẻ đón người đừa - Hết duyên đi sớm về trưa mặc lòng. “Quán quan họ” bên đường một chặng xa nghỉ lại vẫn không nguôi nhớ về cố hương, sắc nắng, màu mây, mắt nhìn đưa duyên cũng gợi về ai đó “mắt sắc dao cau” mỗi khi mình nhớ về hồn quê đất Bắc. Một tà áo, một nón đợi, một vành môi khiến tôi nao nao gợi nhớ dáng hình người quan họ vói “áo the đen”, “ô lục soạn”, “nón thúng quai thao”, “môi trầu cắn chỉ” của liền anh liền chị thuở nào.

Thế là ta lại về làng Diềm - Viên Xá - Bắc Ninh một trưa nao vốc ngụm nước đung đưa của dân ca quan họ để khơi lại mạch nguồn trong trẻo mà ca với nhau rằng: Lúng liếng là lúng liếng ơi!


THANH KIM
Ý kiến của bạn
Tags: