Bình thường, trẻ sơ sinh có chiều cao trung bình khoảng 50cm. Trong năm đầu tiên, trẻ sẽ tăng 25cm và trong 2 năm kế tiếp, mỗi năm trẻ sẽ tăng 10cm. Từ 3 tuổi trở lên cho đến lúc dậy thì, mỗi năm trẻ tăng thêm 5cm. Nếu trẻ không đạt được các mốc tăng trưởng về chiều cao theo từng độ tuổi thì được gọi là chậm tăng trưởng chiều cao. Hậu quả là trẻ sẽ bị lùn so với các bạn cùng lứa và nếu không đươc chẩn đoán, điều trị kịp thời, sự chênh lệch này sẽ ngày càng nhiều, gây nên tâm lý mất tự tin khi trẻ ở độ tuổi trưởng thành.
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến chậm tăng trưởng chiều cao như suy dinh dưỡng, các bệnh lý dị tật bẩm sinh, loạn sản sụn, còi xương, thiếu máu, suy thận mạn hoặc các bệnh lý nội tiết như suy giáp, thiếu hóc môn tăng trưởng,... Theo nghiên cứu trên thế giới, tỉ lệ bệnh thiếu hoóc-môn tăng trưởng là 1/4.000. Bệnh có thể do bẩm sinh hoặc mắc phải (chấn thương đầu nặng, u não, nhiễm trùng dạng viêm màng não và viêm não), một số khác không xác định được nguyên nhân.
Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM đã tiếp nhận một số trường hợp trẻ chậm tăng trưởng. Điển hình là trường hợp của bé gái N.T.P., nhà ở TPHCM. Dù đã 11 tuổi, nhưng bé cân nặng 23kg và cao 115cm, thấp hơn người em họ cùng tuổi gần 10cm. Khi đến trường, bé P. thường bị bạn bè hiếp đáp, trêu chọc bằng những biệt danh không hay vì sự thấp bé của mình. Bố mẹ bé lo lắng nên đã mua nhiều loạt sữa giàu canxi cho con mình sử dụng nhưng không thấy khả quan. Lâu dần, bé sinh ra tâm lý tự ti, mặc cảm về chiều cao của mình và khó hòa nhập tập thể. Đến khám tại BV. ĐHYD, bé được chẩn đoán lùn do suy tuyến yên và được điều trị bằng hoóc-môn tăng trưởng. Sau một thời gian, kết quả điều trị có tín hiệu khả quan, năm đầu tiên bé tăng 10cm, năm kế tiếp bé tăng thêm 7cm. Hiện tại bé vẫn đang tiếp tục điều trị nhưng đã tự tin, vui tươi hơn trước và không còn mặc cảm về chiều cao của mình.
TS.BS. Huỳnh Thị Vũ Quỳnh - Phòng khám Nhi BV. ĐHYD chia sẻ: “Các bậc phụ huynh có thể dựa vào những biểu hiện sau đây để nhận biết con em mình bị chậm tăng trưởng do thiếu hoóc-môn tăng trưởng như lùn, chậm tăng trưởng chiều cao, trẻ có cân nặng bình thường nên có dáng vẻ mập mạp, vẻ mặt “non” hơn so với tuổi, có thể có một số dấu hiệu đi kèm như sứt môi, chẻ vòm… Khi phát hiện trẻ có những dấu hiệu, chiều cao không đạt được các cột mốc theo độ tuổi hoặc chiều cao tăng trưởng chậm (<5cm/ năm đối với trẻ từ 3 tuổi trở lên) thì cha mẹ nên đưa trẻ đến bác sĩ chuyên khoa để được chẩn đoán, điều trị càng sớm càng tốt. Như vậy, trẻ có thể đạt được chiều cao bình thường khi trưởng thành”.
