Nếu biết dùng thuốc đúng cách, bạn có thể thoát khỏi những triệu chứng khó chịu của mụn rộp, thậm chí tránh tái phát.
Vì sao bị mụn rộp?
Mụn rộp gây ra bởi virut Herpes simplex (HSV), trong đó có 2 chủng chính là: HSV1 và HSV2. HSV1 thường gây ra nhiễm xung quanh hoặc trong miệng, trong khi HSV2 gây nhiễm Herpes đường sinh dục. Tuy nhiên, đôi khi tình trạng này bị đảo ngược và HSV2 gây bệnh trên mặt và HSV1 gây bệnh vùng sinh dục.
Bệnh nhân thường thấy khó chịu, đau nhói dây thần kinh hoặc bị kích ứng có thể xuất hiện trên da trong 6-24 giờ trước khi xuất hiện những vết mụn rộp. Mụn rộp miệng xuất hiện cùng với sự hình thành những nốt rộp nhỏ trên vùng da bị viêm, đỏ và nổi lên. Bên trong vết rộp có thể là các chất tiết màu trắng.Các vết rộp bị vỡ ra nhanh chóng để lại vùng da tổn thương kèm tiết dịch và kết vảy vào khoảng ngày thứ 4 kể từ ngày xuất hiện. Khoảng 1 tuần sau đó, hầu hết các tổn thương sẽ lành lại.
Rộp miệng thường xuất hiện ở môi hoặc mặt. Các tổn thương bên trong miệng hoặc ảnh hưởng lên mắt cần được tư vấn về y tế. Ánh nắng, gió, sốt (trong khi bị sốt nhiễm khuẩn như cảm và cúm), thời kỳ kinh nguyệt, cơ thể suy nhược, chấn thương tại chỗ ở da, stress thể chất và cảm xúc là các yếu tố thúc đẩy sự khởi phát các nốt rộp miệng.
Rộp miệng thường bị tái phát.Tất cả các bệnh nhân đều bị từ một đến ba đợt tái phát mỗi năm. Rộp miệng có thể bị bất kỳ thời điểm nào trong năm và tỷ lệ phát bệnh cao hơn vào mùa đông. Với những bệnh nhân bị chàm da cơ địa tình trạng nhiễm Herpes có thể trở nặng và lan rộng ra.
Bệnh mụn rộp có thể lây qua tiếp xúc trực tiếp.
Sử dụng thuốc điều trị
Một số thuốc thường được sử dụng trong điều trị mụn rộp như:
Aciclovir và penciclovir
Aciclovir dạng kem bôi và penciclovir dạng kem bôi là các thuốc kháng virut làm rút ngắn thời gian lành vết thương xuống nửa ngày đến một ngày và làm giảm cảm giác đau ở vết thương. Việc điều trị cần được bắt đầu ngay khi cảm nhận thấy các triệu chứng và trước khi các tổn thương xuất hiện. Một khi các tổn thương xuất hiện, thì hiệu quả điều trị trở nên kém hơn. Do đó, việc điều trị sẽ rất có ích với những bệnh nhân hay bị tái phát biết trước các nốt rộp miệng cũ của mình sẽ xuất hiện lúc nào. Những bệnh nhân như vậy có thể được khuyến cáo rằng họ nên sử dụng các phương pháp điều trị ngay khi họ cảm nhận được cơn đau nhói dây thần kinh hoặc biểu hiện ngứa đặc trưng báo trước sự xuất hiện của các nốt rộp miệng.
Aciclovir dạng kem bôi có thể dùng cho người lớn và trẻ nhỏ và có thể bôi vào ban ngày và tối trước khi ngủ lên vùng bị tổn thương trong khoảng 5 ngày. Nếu vết thương không lành, có thể điều trị tiếp 5 ngày nữa, sau đó nếu vết rộp miệng không lặn mất thì nên tìm sự tư vấn về y tế. Penciclovir kem bôi có thể dùng cho trẻ từ 12 tuổi trở lên và bôi vào ban ngày và tối trước khi ngủ trong vòng 4 ngày. Một vài bệnh nhân có biểu hiện như bị kim đâm thoáng qua hoặc cảm giác bỏng rát sau khi bôi kem. Vùng da được bôi kem có thể bị khô và tróc ra.
Các loại kem có tính chất dịu nhẹ
Giữ ẩm vết rộp miệng sẽ bảo vệ các nốt này khỏi bị khô và nứt dẫn đến nhiễm khuẩn thứ phát. Với những bệnh nhân thi thoảng bị rộp, loại kem dịu nhẹ có thể chứa chất khử trùng có thể giúp giảm bớt cảm giác khó chịu.
Các trị liệu bổ sung
Sản phẩm dưỡng chiết xuất bạc hà và dầu trà bôi lên các vết thương có thể có hiệu quả đối với cảm giác đau, khô và ngứa. Chưa có đầy đủ bằng chứng để đánh giá hiệu quả của những sản phẩm này trong việc làm lành vết thương, thời gian đóng vảy, mức độ nặng hoặc tỷ lệ tái phát. Ánh sáng năng lượng thấp, không nóng, bước sóng hẹp nằm trong vùng hồng ngoại có thể có tác dụng đối với rộp miệng, mặc dù chưa có đầy đủ bằng chứng.
Một số lưu ý khi điều trị mụn rộp
Bệnh nhân lưu ý, HSV1 có thể truyền nhiễm và lây qua đường tiếp xúc trực tiếp, vì vậy, cần rửa tay sau khi bôi thuốc để điều trị rộp miệng. Phụ nữ cần cẩn thận khi trang điểm mắt khi họ đã bị rộp để tránh nhiễm chéo lên mắt. Không dùng chung dao kéo, khăn tắm, bàn chải hoặc khăn mặt đến khi các vết rộp khỏi hẳn. Quan hệ tình dục bằng miệng với người mắc rộp miệng dẫn tới nguy cơ nhiễm Herpes sinh dục và cần được tránh cho đến khi bệnh khỏi hẳn.
Ngoài ra, việc dùng kem chống nắng (SPF 15 hoặc hơn) thoa quanh vùng môi khi bệnh nhân tiếp xúc với ánh nắng mặt trời (ví dụ khi đi trượt tuyết và đi biển) có thể là một biện pháp bảo vệ hữu dụng.
Bệnh nhân bị eczema cơ địa rất nhạy cảm với nhiễm trùng do Herpes và thể hiện các đáp ứng bất thường với virut kèm theo tổn thương diện rộng và thỉnh thoảng hệ thần kinh trung ương bị ảnh hưởng. Những bệnh nhân này nên tránh tiếp xúc với ai đang bị rộp miệng.
