Những giai đoạn nào cần sử dụng HRT?
Trong 1 chu kỳ kinh, giai đoạn trước và trong lúc hành kinh là giai đoạn estrogen thấp nhất, lúc này phụ nữ dễ cáu gắt, nóng giận nhất. Trong cuộc đời phụ nữ, giai đoạn sau sinh con, giai đoạn tiền mãn kinh, đặc biệt là giai đoạn mãn kinh là những thời điểm nồng độ estrogen thấp nhất, gây cho phụ nữ không ít khó khăn về sức khỏe, về sắc đẹp cũng như hạnh phúc trong cuộc sống.
Sử dụng liệu pháp hormon thay thế ở phụ nữ là sử dụng bổ sung nội tiết tố nữ nhằm mục đích giảm các triệu chứng ở phụ nữ như làm chậm quá trình lão hóa da, phòng ngừa loãng xương, các triệu chứng teo khô ở sinh dục phụ nữ, cải thiện hệ tim mạch, tình trạng xơ vữa động mạch, cải thiện tuần hoàn não, giảm nguy cơ mắc bệnh Alzheimer...
Vì thế, liệu pháp này nên được cân nhắc sử dụng cho tất cả phụ nữ vào các giai đoạn tiền mãn kinh, hậu mãn kinh và nhất là những phụ nữ mãn kinh sớm.
Estrogen được sử dụng đơn độc sẽ kích thích nội mạc tử cung, có thể dẫn đến tăng sản nội mạc tử cung hoặc làm gia tăng nguy cơ ung thư thân tử cung. Do đó, trong liệu pháp thay thế hormon, người ta thường dùng estrogen kèm theo với progesteron để giảm thiểu nguy cơ trên.
Người bệnh cần đi khám và dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ.
Lựa chọn HRT sao cho phù hợp?
Thuốc có nhiều dạng: Viên uống, miếng dán trên da, hoặc dạng kem bôi ngoài da. Tùy từng trường hợp mà có thể sử dụng loại HRT phù hợp.
Với những triệu chứng rối loạn tiền mãn kinh như rối loạn vận mạch, rối loạn niệu dục hay rối loạn về tâm sinh lý ở mức độ nhẹ và ít, ngoài việc bổ sung thực phẩm gia tăng estrogen, có thể dùng thêm các thực phẩm bổ sung có phytoestrogen hoặc những sản phẩm có isoflavone, dùng ít nhất 3 tháng mới có hiệu quả.
Mất kinh sớm: Đối với phụ nữ bị mất kinh sớm hoặc phụ nữ có triệu chứng do suy giảm estrogen ảnh hưởng đến sức khỏe, đến hạnh phúc lứa đôi... nhưng không có bất kỳ chống chỉ định nào, có thể tham khảo với bác sĩ, cân nhắc sử dụng liệu pháp hormon kết hợp HRT, estrogen được dùng từ ngày đầu tiên đến ngày thứ 14 và progesterone dùng trong 10 ngày tiếp theo, 7 ngày sau cùng không dùng thuốc, khi đó kinh nguyệt sẽ ra đều đặn nếu tử cung vẫn còn nguyên vẹn. Sử dụng HRT đường uống kết hợp, có thể có các tác dụng toàn thân, cần cân nhắc kỹ trước khi sử dụng, kiểm tra sức khỏe định kỳ.
Với phụ nữ tiền mãn kinh, đồng thời cũng muốn ngừa thai, có thể sử dụng thuốc ngừa thai kết hợp estrogen và progesterone, vừa giúp ngừa thai vừa cải thiện các triệu chứng rối loạn tâm sinh lý, rối loạn vận mạch cũng như rối loạn về niệu dục trong thời kỳ tiền mãn kinh.
Với phụ nữ bị cắt tử cung, chỉ dùng liệu pháp hormon estrogen đơn thuần, không cần progesteron, được khuyến cáo sử dụng liệu pháp cho đến tuổi mãn kinh trung bình (khoảng 50 tuổi).
Liệu pháp HRT bôi hoặc dán qua da cho thấy nguy cơ tác hại toàn thân thấp hơn sử dụng đường uống (theo khuyến cáo cập nhật của Hiệp hội Mãn kinh Quốc tế (IMS) 2016. Chỉ sử dụng HRT với estrogen đơn thuần, hay cả 2 estrogen và progesterone. Bôi hay dán cũng cần chỉ định của bác sĩ, không tự ý sử dụng.
Liệu pháp HRT tại chỗ được áp dụng đối với những khó chịu như khô âm đạo, đau khi quan hệ, teo cơ quan sinh dục nữ... đồng thời cũng hạn chế được những tác hại toàn thân khác.
Làm gì để tăng cường estrogen tự nhiên?
Các chuyên gia cho hay, ngoài việc sử dụng các liệu pháp hormon thay thế, phụ nữ có thể tăng cường estrogen tự nhiên qua một số thực phẩm như: Cá hồi, các loại hạt nảy mầm như đậu nành, đậu xanh, đậu đũa, đậu phộng, đậu hũ, khoai lang, củ từ, dầu oliu, dầu mè, dầu dừa, trứng gà, rau cải xanh, súp lơ xanh, giá, dưa cải bắp, kim chi, ớt ngọt, cà chua, tỏi, trái cây khô, quả mọng nước (dâu, nho, đào....), sữa chua nguyên chất, hạt dẻ, bơ, bưởi, quả hạnh nhân, sữa bò, trà hoa cúc... Nên chế biến thực phẩm đơn giản (hấp, luộc hoặc nấu cháo) để đảm bảo được các chất dinh dưỡng trong thực phẩm.
Ngoài ra, thường xuyên vận động thể dục thể thao (>=150 phút/tuần), tinh thần luôn phấn chấn lạc quan, luôn tự tin vào chính mình, có cuộc sống lành mạnh tích cực, không thuốc lá, uống bia ở mức an toàn 350ml mỗi ngày cũng góp phần giúp phụ nữ vượt qua giai đoạn tiền kinh, mãn kinh một cách nhẹ nhàng, khỏe mạnh mà vẫn hạnh phúc lứa đôi.