Lũ sông Mã lên nhanh, tiến sát mức lịch sử năm 1975
Từ đêm 31/7 đến sáng 1/8, mưa lớn kéo dài khiến nhiều địa phương ở vùng núi phía Bắc như Điện Biên, Sơn La,… ghi nhận lượng mưa vượt mức báo động, gây ra tình trạng lũ quét, sạt lở đất và ngập lụt nghiêm trọng.
Trong đó, xã Mường Luân (tỉnh Điện Biên) và các xã ven sông Mã (Sơn La) buộc phải sơ tán khẩn cấp hàng trăm hộ dân khỏi vùng nguy hiểm. Tại xã Mường Luân, tỉnh Điện Biên, nước từ thượng nguồn dâng lên rất nhanh ngay trong đêm, nhấn chìm nhiều diện tích hoa màu, nhà cửa và cuốn trôi tài sản của người dân.
Nước lũ đang lên nhanh tại Sơn La.
Chính quyền xã đã huy động toàn bộ lực lượng tại chỗ để hỗ trợ hơn 300 hộ dân sơ tán đến nơi an toàn. Riêng bản Pá Vạt – một trong những khu vực trũng thấp, gần suối đã phải di dời gần như toàn bộ hộ dân, do nguy cơ sạt lở taluy dương và nước dâng không thể kiểm soát.
Theo Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, trong 3 giờ qua (từ 11 giờ đến 14h00 ngày 1/8) trên sông Mã, mực nước lên nhanh. Mực nước tại trạm thủy văn Xã Là, tỉnh Sơn La lúc 14h0ngày 1/8, ở mức 28370cm, cao hơn cấp báo động III 220cm, thấp hơn lũ lịch sử tháng 9-1975 là 158cm.
Cảnh báo, mực nước sông lên cao có thể gây ngập lụt các vùng trũng thấp ven sông. Ngoài ra, do ảnh hưởng của mưa lớn trong nhiều ngày qua, nguy cơ cao xảy ra ngập úng tại một số khu vực xã, phường.
Nguy cơ cao xảy ra lũ ống, lũ quét trên các sông suối nhỏ, sạt lở đất tại các khu vực sườn đồi dốc, taluy các tuyến đường giao thông; sụt lún đất tại các khu vực có kết cấu đất kém trong tỉnh.
Mô hình độ ẩm đất cho thấy một số xã khu vực thuộc tỉnh Sơn La đã gần bão hòa (trên 85%) hoặc đạt trạng thái bão hòa. Dự báo trong 06 giờ tới khu vực các xã tiếp tục có mưa. Lượng mưa tích lũy tại tỉnh Sơn La 10-20mm, có nơi trên 50mm.
Dùng trực thăng cứu người mắc kẹt do mưa lũ ở Sơn La
Lúc 15 giờ ngày 1/8, Cục Cứu hộ - Cứu nạn nhận được thông tin từ Trực ban Tác chiến Bộ Tham mưu/Quân khu 2, cho biết: 14 giờ 50 phút cùng ngày, tại thôn Anh Trung, xã Mường Hung, tỉnh Sơn La, 8 người dân bị mắc kẹt, cô lập do mưa lũ.
Cục Cứu hộ - Cứu nạn đã phối hợp Quân chủng Phòng không Không quân và Binh đoàn 18 thống nhất sẵn sàng sử dụng máy bay trực thăng và lực lượng tìm kiếm cứu nạn đường không đi cứu nạn 8 người dân bị mắc kẹt, cô lập do mưa lũ.
Cục Cứu hộ - Cứu nạn đề nghị Sở Chỉ huy Bộ báo cáo Thủ trưởng Bộ Tổng Tham mưu, Thủ trưởng Bộ Quốc phòng chỉ đạo sử dụng 1 máy bay trực thăng và lực lượng tìm kiếm cứu nạn đường không phối hợp Quân khu 2, các lực lượng tại hiện trường cứu nạn 8 người dân đang mắc kẹt, cô lập.

Mưa lũ ở Sơn La diễn biến phức tạp.
Bộ Quốc phòng đã chỉ đạo Binh đoàn 18 thực hiện bay cứu hộ cứu nạn tại khu vực tỉnh Sơn La. Máy bay số hiệu VN-8624 đã cất cánh lúc 15 giờ 54 phút cùng ngày, dự kiến 16 giờ 50 phút sẽ tiếp cận hiện trường.
Cục Quản lý đê điều và Phòng chống thiên tai, Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho biết, trong 3 giờ qua (từ 11 giờ đến 14 giờ ngày 1/8) mực nước trên sông Mã tăng nhanh.
Trong đó, mực nước tại trạm thủy văn Xã Là lúc 14h00 ngày 1/8 đang ở mức 28370cm, cao hơn cấp báo động 3: 220cm. Thấp hơn lũ lịch sử tháng 9/1975: 158cm.
Dự báo, khoảng 16h – 19h ngày 1/8, mực nước tại trạm thủy văn Xã Là có khả năng lên đến mức 28450cm, cao hơn cấp báo động 3: 300cm; thấp hơn lũ lịch sử tháng 9/1975: 78cm.
Cảnh báo, mực nước sông lên cao có thể gây ngập lụt các vùng trũng thấp ven sông. Ngoài ra, do ảnh hưởng của mưa lớn trong nhiều ngày qua, nguy cơ cao xảy ra ngập úng tại một số khu vực xã/ phường.
Nguy cơ cao xảy ra lũ ống, lũ quét trên các sông, suối nhỏ, sạt lở đất tại các khu vực sườn đồi dốc, taluy các tuyến đường giao thông, sụt lún đất tại các khu vực có kết cấu đất kém trong tỉnh.
Bên cạnh đó, các địa phương có cầu treo, ngầm tràn trên các sông suối nhỏ cần cảnh báo người dân chú ý khi di chuyển qua ở thời điểm có mưa lũ lớn.
Lưu ý, lũ quét, sạt lở đất có thể gây tác động rất xấu đến môi trường, uy hiếp tính mạng của người dân; gây tắc nghẽn giao thông cục bộ, làm ảnh hưởng tới quá trình di chuyển của các phương tiện; phá hủy các công trình dân sinh, kinh tế gây thiệt hại cho các hoạt động sản xuất, hoạt động kinh tế - xã hội.
Trước đó, từ đêm qua đến sáng nay 1/8, nhiều xã trên địa bàn tỉnh Sơn La có mưa lớn, nhất là các xã thuộc các huyện Sông Mã, và Sốp Cộp cũ. May mắn không ghi nhận thiệt hại về người, nhưng mưa đã khiến lũ trên các sông suối lên nhanh, gây sạt lở, ngập úng, chia cắt tại nhiều khu vực.
Đặc biệt, các bản sinh sống dọc sông Mã đã bị ngập nhà cửa, tài sản, nhiều hộ đã, đang phải di dời khẩn cấp đến nơi an toàn.
Chiều 1/8, Bộ Công Thương ban hành Công điện hỏa tốc số 5721/CĐ-BCT về việc khẩn trương khắc phục hậu quả mưa lũ tại tỉnh Điện Biên và tập trung ứng phó sạt lở, lũ quét tại các tỉnh miền núi và trung du Bắc Bộ.
Bộ trưởng Bộ Công Thương đề nghị Sở Công Thương các tỉnh, thành phố (đặc biệt đối với Điện Biên, Sơn La, Lai Châu, Thanh Hóa) theo dõi chặt chẽ diễn biến mưa lũ; thông tin kịp thời đến các cấp chính quyền và người dân để chủ động phòng, tránh; chủ động xây dựng các phương án bảo đảm an toàn dân cư để sẵn sàng triển khai khi xảy ra những tình huống xấu nhất, không để bị động bất ngờ.
Tập trung chỉ đạo các chủ sở hữu, đơn vị quản lý, vận hành công trình thủy điện trên địa bàn tỉnh tổ chức vận hành và triển khai phương án đảm bảo an toàn các đập, hồ chứa thủy điện, đặc biệt trong các tình huống bất thường, tình huống khẩn cấp theo đúng quy trình vận hành đơn hồ chứa và quy trình vận hành liên hồ chứa đã được cấp thẩm quyền phê duyệt; bố trí lực lượng thường trực để vận hành điều tiết và sẵn sàng xử lý các tình huống có thể xảy ra.
Tăng cường kiểm tra công tác vận hành đảm bảo an toàn đập, hồ chứa thủy điện, nhất là các hồ đập xung yếu, các thủy điện nhỏ hoặc đang thi công, sửa chữa, kịp thời phát hiện các điểm có nguy cơ sạt lở để cắm biển cảnh báo, phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chức năng tại địa phương thông tin kịp thời, bảo đảm an toàn cho người dân, nhất là trong tình huống xả lũ khẩn cấp...