Long nha thảo còn gọi tiên hạc thảo, cỏ răng rồng. Tiên hạc thảo là phần trên mặt đất khô của cây long nha thảo (Agrimonia nepalensis D. Don.), thuộc họ hoa hồng (Rosaceae). Tiên hạc thảo có tanin, sterol, flavonoid và dẫn chất agrimol, có tác dụng cầm máu. Tác dụng làm co cơ mạch ngoại vi, làm tăng số lượng tiểu cầu thúc đẩy quá trình đông, cầm máu, ngoài ra còn có tác dụng chống viêm, kháng khuẩn, kháng ký sinh trùng.
Theo Đông y, tiên hạc thảo vị đắng chát, tính lương; vào kinh phế, can và tỳ. Có tác dụng chỉ huyết bổ hư kiện vị. Trị xuất huyết, suy nhược cơ thể, chấn thương đụng giập; tác dụng bổ trung ích khí. Liều dùng 12 - 25g. Loại tươi có thể dùng từ 60 - 120g.
Cây long nha thảo (Agrimonia nepalensis D. Don.)
Tiên hạc thảo được dùng làm thuốc trong các trường hợp:
Thu liễm cầm máu:
Bài 1: tiên hạc thảo 12 - 20g, sắc nước, thêm đường trắng pha uống, ngày uống 2 lần. Trị các chứng chảy máu.
Bài 2: tiên hạc thảo 20g, xuyến thảo 12g, ngó sen 20g. Sắc uống. Trị nôn ra máu, đại tiện ra máu, băng huyết. Hoặc nghiền thành bột đắp chỗ đau chảy máu do chấn thương.
Bài 3: tiên hạc thảo 20g, liên bồng thán 20g, hương phụ sao 6g. Sắc uống. Trị tử cung chảy máu cơ năng.
Thanh trường, cầm tiêu chảy:
Tiên hạc thảo 20g sắc, thêm 20g đường trắng pha uống. Trị viêm ruột, lỵ.
Bổ trung ích khí:
Tiên hạc thảo tươi 120g, đại táo 63g. Sắc uống. Dùng khi trung khí bất túc, mệt mỏi; các chứng viêm nhiễm sốt có triệu chứng xuất huyết (sốt xuất huyết, xuất huyết đường tiêu hóa...).
Tẩy trùng, chống viêm:
Bài 1: rễ hoặc mầm tiên hạc thảo thu hái vào đầu xuân, cuối thu; rửa sạch, cạo bỏ vỏ ngoài khi còn tươi, phơi khô, nghiền thành bột mịn. Người lớn 50g, trẻ em 1g/kg thể trọng, uống vào sáng sớm, lúc đói. Trị giun đũa. Nếu sau 2 giờ không thấy biểu hiện đi đại tiện thì uống thêm thuốc tẩy.
Bài 2: tiên hạc thảo làm thành cao lỏng, thêm ít mật ong, bôi ngoài. Chữa mụn nhọt sưng, trị hạch bị viêm, viêm tuyến sữa.
Món ăn chữa bệnh có tiên hạc thảo:
Nước sắc tiên hạc thảo đường đỏ trứng gà: tiên hạc thảo 30g, trứng gà 10 quả, đường đỏ 30g. Sắc tiên hạc thảo lấy nước, bỏ bã; cho đường đỏ và đập trứng vào đun chín trứng là được. Dùng cho phụ nữ dọa sẩy thai, xuất huyết rỉ rả...
Nước đường tiên hạc thảo: tiên hạc thảo 18g, đường trắng 30g. Tiên hạc thảo đem sắc lấy nước bỏ bã, cho đường trắng khuấy tan và đun sôi, uống hàng ngày. Thích hợp cho bệnh nhân lao phổi khái huyết.
Tiên hạc thảo hầm gan lợn: tiên hạc thảo 15 - 20g, gan lợn 100g. Tiên hạc thảo rửa sạch, cùng gan lợn nấu nhừ, vớt bỏ bã thuốc, thêm gia vị, ăn gan và uống nước canh. Rất tốt cho trẻ còi xương suy dinh dưỡng.
Tiên hạc thảo chưng rượu: tiên hạc thảo 30g chưng với 500ml rượu. Dùng cho chị em viêm tắc sữa, áp-xe vú khởi phát.
