Anh Nguyễn Đình Tuấn, 45 tuổi, nhân viên công nghệ thông tin tại TP.HCM, làm việc trung bình 9 - 10 tiếng mỗi ngày trước máy tính. Suốt nhiều năm, anh thường xuyên đau lưng dưới, mỏi cổ vai gáy và cảm giác yếu chân khi đứng lên sau khi ngồi lâu. Nghĩ rằng đó chỉ là mệt mỏi do công việc, anh hầu như không vận động và ít chú ý đến dinh dưỡng.
Khi đi kiểm tra sức khỏe tổng quát, anh được ghi nhận khối cơ giảm so với độ tuổi, sức cơ chi dưới yếu hơn bình thường. Bác sĩ nhận định tình trạng ngồi lâu, ít vận động và chế độ ăn thiếu đạm kéo dài là nguyên nhân khiến cơ suy yếu, làm giảm khả năng nâng đỡ và bảo vệ xương khớp, từ đó làm tăng nguy cơ đau mạn tính và chấn thương về sau.
Cũng là dân văn phòng, chị Triệu Tú Lan, 48 tuổi, nhân viên kế toán thường ăn uống kiêng khem để giữ cân nặng. Công việc văn phòng khiến chị ít đi lại, chủ yếu di chuyển bằng thang máy. Một lần trượt chân nhẹ khi bước xuống bậc cửa nhà, chị bị đau nhiều vùng hông và được chẩn đoán nứt xương chậu.
Kết quả đo mật độ xương cho thấy chị đã có dấu hiệu loãng xương sớm. Bác sĩ phân tích, việc thiếu vận động, khẩu phần ăn nghèo canxi và đạm trong thời gian dài khiến cả xương và cơ đều suy yếu. Khi phản xạ và khả năng giữ thăng bằng giảm, chỉ một cú té ngã rất nhẹ cũng có thể dẫn đến tổn thương xương đáng kể.
Trường hợp của anh Tuấn, chị Lan không phải cá biệt. Trên thực tế, nhiều người trong độ tuổi lao động đang rơi vào tình trạng "xương yếu - cơ yếu tiềm ẩn" mà không hề hay biết. Nguyên nhân đến từ sự kết hợp của nhiều yếu tố: ngồi lâu, ít vận động, thiếu ánh nắng, chế độ ăn thiếu đạm và vi chất cần thiết cho xương - cơ - khớp.
Các vị trí khớp thường bị viêm, đau trong hệ vận động
Khi cơ thể ít vận động, khối cơ bắt đầu giảm dần. Cơ yếu không chỉ làm giảm sức bền mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng giữ thăng bằng và bảo vệ xương. Trong khi đó, xương cần được "kích thích" bằng vận động để duy trì mật độ.
Ngồi nhiều khiến quá trình tạo xương chậm lại, trong khi quá trình hủy xương vẫn diễn ra theo quy luật tự nhiên. Sự mất cân bằng này kéo dài sẽ làm tăng nguy cơ loãng xương, ngay cả ở người chưa bước vào tuổi cao.
Một điểm đáng lưu ý khác là chế độ ăn uống của dân văn phòng thường không đáp ứng đủ nhu cầu dinh dưỡng cho hệ vận động. Không ít người bỏ bữa sáng, ăn trưa qua loa, bữa tối thiên về tinh bột và chất béo nhưng lại thiếu đạm chất lượng cao, canxi, vitamin D hay các vi chất hỗ trợ xương khớp. Việc "ăn đủ no" nhưng không "ăn đủ chất" khiến cơ thể thiếu nguyên liệu để duy trì khối cơ và độ chắc khỏe của xương.
Hệ quả của quá trình này không chỉ là đau nhức hay mỏi mệt. Khi cơ yếu, phản xạ chậm lại, khả năng phối hợp vận động kém đi, nguy cơ vấp ngã tăng lên, kể cả trong những tình huống rất đời thường như bước xuống bậc thềm, leo cầu thang hay trượt chân trong nhà tắm. Nhiều ca gãy xương ở người trung niên được ghi nhận xuất phát từ những tai nạn rất nhẹ, nhưng hậu quả lại nặng nề do nền tảng xương đã suy yếu từ trước.
Điều đáng lo là các dấu hiệu cảnh báo thường không rõ ràng. Loãng xương và mất cơ tiến triển âm thầm, không gây đau đớn dữ dội ở giai đoạn đầu. Chỉ đến khi xảy ra chấn thương, nhiều người mới giật mình nhận ra hệ vận động của mình đã "xuống cấp" từ lâu.
Kiểm tra mật độ xương để phát hiện sớm loãng xương (nếu có)
Các chuyên gia khuyến cáo, để bảo vệ hệ vận động, dân văn phòng cần thay đổi từ những thói quen rất nhỏ. Việc đứng dậy đi lại sau mỗi 30 - 60 phút làm việc, tranh thủ vận động nhẹ tại chỗ, đi bộ thêm sau giờ làm có thể giúp duy trì khối cơ và kích thích xương. Những bài tập đơn giản như kéo giãn, tập thăng bằng, yoga nhẹ hay đạp xe đều phù hợp với người bận rộn nếu được duy trì đều đặn.
Song song đó, dinh dưỡng đóng vai trò không thể thiếu. Một chế độ ăn cân đối, đủ đạm để nuôi cơ, đủ canxi và vitamin D để hỗ trợ xương, kết hợp các vi chất cần thiết cho khớp giúp hệ vận động hoạt động hiệu quả hơn. Với những người khó đảm bảo dinh dưỡng đầy đủ từ bữa ăn hàng ngày, việc bổ sung các sản phẩm dinh dưỡng chuyên biệt cho xương - cơ - khớp cũng là giải pháp được nhiều chuyên gia khuyến nghị.
Hệ vận động không suy yếu trong một sớm một chiều, và cũng không thể phục hồi chỉ sau vài ngày. Đó là quá trình cần sự kiên trì, từ điều chỉnh lối sống, cải thiện dinh dưỡng đến duy trì vận động hợp lý. Chủ động chăm sóc xương, cơ và khớp ngay từ khi còn trẻ, còn khỏe chính là cách để dân văn phòng tránh phải trả giá bằng những cơn đau, chấn thương và sự suy giảm chất lượng sống về sau.
Anlene – với hơn 30 năm đồng hành cùng sức khỏe vận động của người Việt – đã khởi xướng chiến dịch "Nâng cấp hệ vận động cùng chuyên gia" với mong muốn mang kiến thức khoa học và lời khuyên từ chuyên gia đến gần hơn với cộng đồng. Anlene không ngừng nghiên cứu, đổi mới sản phẩm và triển khai các chương trình đồng hành cùng chuyên gia y tế với các dòng sản phẩm bổ sung nguồn dinh dưỡng hỗ trợ giảm nguy cơ lão hóa xương, hỗ trợ xương chắc khoẻ, khớp linh hoạt. Năm 2025, Anlene chính thức hợp tác với Viện Y học Ứng dụng Việt Nam trong dự án "Anlene MoveCheck – Kiểm tra sức khỏe xương", nhằm mang đến các hoạt động kiểm tra, tư vấn và tập huấn chuyên môn, góp phần xây dựng cộng đồng khỏe mạnh, bền vững.
Anlene