ThS.BS. Mai Bá Tiến Dũng - Trưởng khoa Nam học (BV. Bình Dân) cảnh báo, khoảng 30% số bệnh nhân nam đến khám vô sinh vì lý do có thể “cải biến” được như: béo phì, căng thẳng, nghiện thuốc lá.
Không con vì… yêu thưa thớt
Một cặp vợ chồng trẻ đưa nhau đến khám tại khoa Nam học (BV. Bình Dân) vì muộn con. Anh chồng là kỹ sư cơ khí của một hãng ô-tô lớn còn chị vợ là giáo viên ngoại ngữ. Hai vợ chồng lập gia đình được 3 năm nhưng chưa có con. “Năm thứ nhất”, người vợ cho biết, “Hai vợ chồng còn quan hệ chăn gối được 2 lần/tuần. Năm thứ hai, mỗi tháng một lần. Còn năm thứ ba, cả năm ba lần”.
Cách đây một năm, người chồng mới chỉ là kỹ sư, còn bây giờ anh lên chức kỹ sư trưởng. Sáng sớm, anh dậy từ lúc 5g30, chạy xe đến địa điểm tập kết của công ty đúng 6g, đón xe đưa rước lên Biên Hòa và vào ca lúc 20g. Lúc 16g30 xe đưa về lại thành phố và gần 20g anh mới về đến nhà. Người vợ đi dạy trung tâm ngoại ngữ, buổi sáng từ 8g - 11g, buổi chiều từ 13g - 18g và tối từ 19g - 21g. Hai vợ chồng chỉ gặp nhau sau 21g tối, loay hoay dọn dẹp và đi ngủ lúc 23g.
Thuốc lá bào mòn tinh trùng
Vợ chồng anh Trần V. T. (26 tuổi) lấy nhau được hai năm, dắt díu nhau từ Bình Định vào khám Nam khoa vì mãi chưa có con. Người chồng cho biết: “Do đi biển, dinh dưỡng rất tốt. Cá bắt lên tươi rói, muốn ăn con nào là bắt con đó. Mỗi chuyến đi đánh bắt cá kéo dài khoảng 15 ngày”.
BS đã hỏi bệnh nhân rằng, buổi tối mọi người trên tàu làm gì. Anh T. cho biết buồn không biết làm gì, mỗi ngư dân trước khi đi biển đều chuẩn bị cho mình hai cây thuốc lá nặng như Hero, hoặc Jet; và hút hết cho đến ngày đặt chân trở lại đất liền.
Béo phì liên quan đến vô sinh?
Câu hỏi này được nhiều bệnh nhân nam hỏi BS. Mai Bá Tiến Dũng. BS. Dũng giải thích: “Cơ chế androgen phần lớn nhờ tế bào mỡ mới chuyển hóa thành testosterol ở nam và estrogen ở nữ. Ở những bệnh nhân béo phì, androgen bị kháng ngược. Cứ thừa 10kg trọng lượng, nam giới sẽ giảm khoảng 10% khả năng sinh con. Người ta không đánh giá vòng bụng mà đánh giá tình trạng béo phì dựa vào chỉ số BMI”.
Bệnh nhân là một cảnh sát ở Q. Bình Tân, TP.HCM, được chẩn đoán bị vô sinh, kèm theo các yếu tố nguy cơ: vừa thuốc lá vừa béo phì. Theo đề nghị của BS, bệnh nhân này đã chuyển công tác lên ca sáng, tăng cường vận động để giảm cân. Nhờ vậy, tinh dịch đồ cải thiện rõ rệt.
Thay đổi vì khát vọng mong con
ThS.BS. Mai Bá Tiến Dũng cho biết: “Lần đầu tiên khám, cả hai vợ chồng anh kỹ sư đều bình thường, không có bất cứ một dấu hiệu nào gợi ý vấn đề vô sinh. Đến lần thứ hai kiểm tra lại, tôi cho rằng họ muộn con vì vấn đề lối sống. Do đó, tôi đã hỏi cặn kẽ hơn, hai vợ chồng đã dành cho nhau bao nhiêu thời gian. Họ thậm chí còn không có thời gian ngồi nói chuyện với nhau. Lịch làm việc căng thẳng của cả vợ lẫn chồng như vậy, hiếm con là chuyện không lạ. Để cải thiện tình hình, cách giải quyết tốt nhất người vợ nên bỏ bớt một ca dạy vào buổi tối”.
Còn đối với vợ chồng anh T., ao ước muốn có con giúp anh T. có nghị lực cai bỏ thuốc lá trong 4 tháng. Để cai nghiện thuốc lá thành công, anh T. quyết định thay đổi công việc bằng cách xin lên bờ. Kết quả kiểm tra tinh dịch đồ cho thấy số lượng tinh trùng tăng lên hẳn do không bị thuốc lá làm thương tổn.
Ngoài ra, chế độ dinh dưỡng cũng đóng vai trò rất quan trọng trong điều trị vô sinh. Hiện nay, phong trào thức ăn nhanh đang phát triển rầm rộ, và không tốt cho cơ thể. Trong các món ăn nhanh đó, bao nhiêu là đạm, bao nhiêu là chất béo và bao nhiêu là rau xanh trái cây tươi? Trong khi đó, rau quả xanh tươi là nơi cung cấp rất nhiều vitamin và khoáng chất. Chế độ ăn của người Á đông nói chung và người Việt Nam nói riêng nguyên bản rất cân bằng dinh dưỡng.
Tuy nhiên, BS. Dũng cũng cảnh báo: “Nhiều người đã ngộ ra được điều đó, nhưng do thời gian bận rộn không có thời gian tự nấu nướng, liền đi mua các loại nước trái cây ép đóng hộp có sẵn, thành phần tươi sống không còn lại bao nhiêu. Bữa ăn hàng ngày, chỉ cần một con cá nục tươi, cũng đã có ý nghĩa lớn đối với trọng lượng cơ thể của bạn”.
AN QUÝ
