Lời khuyên từ chuyên gia điều trị và hạn chế nấm da sau bão, lụt

Mưa to và lũ lụt kéo dài là điều kiện cực kỳ thuận lợi cho các vi sinh vật phát triển, nhất là nấm superficial,  chủ yếu là dermatophytes gây bệnh nấm kẽ chân, nấm da cơ thể, nấm vùng da nếp gấp. Sau khi mưa lũ, nhiều người bị viêm ngứa, bong vảy, viền rõ hoặc mụn nước,  nếu không phát hiện và điều trị sớm, có thể lan rộng hoặc tái phát dai dẳng.

Ẩm ướt là điều kiện của bệnh nấm da

Nguyên nhân và điều kiện thuận lợi sau mưa

• Độ ẩm và nước đọng: Da tiếp xúc lâu với nước, chăn mền, quần áo ẩm sau mưa khiến môi trường da luôn ẩm, đây là yếu tố lý tưởng để nấm phát triển.
• Nếp gấp da và kẽ chân: Vùng giữa các ngón chân, gót, kẽ chân và nếp gấp như dưới vú, nách thường xuyên bị ẩm, cọ xát dễ trở thành vùng nhiễm nấm.
• Vết trầy xước nhỏ: Những vết xước li ti do sàn nhà trơn, vật sắc ẩn trong nước lụt là "cửa" để nấm và vi khuẩn xâm nhập.
• Giày ướt bít kín: Mang giày ướt, dép ướt không khô được, chân tiếp tục bị ẩm,  môi trường lý tưởng cho nấm kẽ chân lan rộng.
• Thiếu thông gió, không thay quần áo ướt: Người dân không thể đổi quần áo khô vì mất điện hoặc điều kiện hạn chế sau bão.

Triệu chứng dễ nhận biết

• Ngứa rát: Cảm giác ngứa đầu tiên thường ở vùng kẽ chân, giữa các ngón, sau đó có thể lan rộng sang mu bàn chân.
• Bong vảy: Vùng da nhiễm nấm thường có vảy trắng, khô, bong ra khi gãi hoặc cọ sát.
• Viền rõ, viền lan tròn: Nấm da thường có viền sắc nét, ranh giới rõ rệt giữa vùng da nhiễm và da lành, hình tròn hoặc hình vòng.
• Mụn nước nhỏ: Trong trường hợp viêm cấp, có thể xuất hiện mụn nước (vesicles) nhỏ ở viền ngoài vùng nhiễm nấm, đau hoặc rát khi vỡ.
• Lan rộng nếu không điều trị: Nấm có thể lan lên cẳng chân, thân mình hoặc qua "lan cầu nối" nếu vùng da gần nhau bị ẩm ướt.

Khi bị nấm da cần điều trị sớm giúp tránh biến chứng lan rộng.

Nấm da tăng mạnh sau mưa bão

Sau những đợt mưa bão, nhiều vùng đô thị và nông thôn báo cáo số ca bệnh da như ngứa da tăng rõ rệt. Bệnh viện da liễu và phòng khám da liễu khu vực thường tiếp nhận các trường hợp:

• Nấm kẽ chân lan ra cả mu bàn chân do chân ướt trong nhiều giờ.
• Nấm ở vùng nếp da như nách, háng do mặc quần áo ướt, không thay khô kịp thời.
• Nhiều người tự dùng kem, thuốc không rõ nguồn gốc, khiến điều trị kéo dài hoặc tái phát.
• Trường hợp da nhiễm nặng phối hợp viêm da có thể cần kháng nấm đường uống để kiểm soát.

Các bác sĩ da liễu cảnh báo: thời gian bão, vùng bị ngập nên cẩn trọng mọi triệu chứng ngứa da, đặc biệt nếu kéo dài vài ngày, cần khám để phân biệt nấm với viêm da tiếp xúc hoặc viêm da tiết bã.

Lời khuyên từ chuyên gia để điều trị hiệu quả

Thuốc bôi nấm tại chỗ

Thuốc chống nấm azole (clotrimazole, miconazole) hoặc allylamine (terbinafine) bôi ngày 1–2 lần, dùng ít nhất 1–2 tuần sau khi hết triệu chứng để tránh tái phát.

Với vùng da dày hoặc lòng bàn chân, có thể dùng dạng bột để giữ khô vùng da.

Thuốc nấm đường uống

Khi nấm lan rộng, có mụn nước nhiều, hoặc nấm vùng đầu, bác sĩ có thể chỉ định itraconazole, terbinafine đường uống.

• Cần theo dõi chức năng gan, tương tác thuốc nếu dùng kèm thuốc nền (đái tháo đường, tim mạch...).
• Chăm sóc hỗ trợ giúp tiêu viêm và hạn chế tái phát
• Giữ vùng da sạch, khô thoáng. Sau khi rửa, lau khô kỹ, có thể dùng máy sấy với chế độ gió.
• Mang dép/giày thoáng khí, thay tất khô hàng ngày.
• Không dùng chung đồ cá nhân (khăn, tất, giày) vì nấm dễ lây lan.
• Quần áo, chăn ga nên giặt sạch với nước nóng hoặc phơi nắng kỹ để diệt nấm.
• Tránh gãi mạnh gây trầy xước lan rộng.

Phòng ngừa lâu dài

• Tránh để da ẩm lâu, đặc biệt sau mưa.
• Kiểm tra da thường xuyên, nếu có dấu hiệu ngứa kéo dài hoặc lan rộng cần tới khám da liễu.
• Hạn chế đi chân trần nơi ẩm ướt; mang dép cao su khi phải đi qua vùng ngập.
• Tăng cường miễn dịch cá nhân qua chế độ ăn, ngủ đủ, vận động và giảm stress để hỗ trợ phục hồi da.

Nấm da, dù thường được xem là bệnh nhẹ, nhưng sau mưa bão, nó có thể trở nên phổ biến, lan rộng và gây phiền toái nặng nếu không xử lý đúng cách. Nhận biết sớm, điều trị thích hợp và giữ da luôn khô ráo chính là "liều thuốc" đơn giản nhưng hiệu quả để vượt qua mùa mưa không bị "vật lộn" với bệnh da.

Nấm da: Biểu hiện thường gặp và sai lầm trong điều trị

SKĐS - Nấm da là bệnh lý truyền nhiễm ngoài da có thể gặp ở mọi lứa tuổi, dễ lây lan qua tiếp xúc, môi trường ẩm thấp và vệ sinh kém. Việc hiểu đúng, phát hiện sớm và điều trị kịp thời sẽ giúp ngăn ngừa bệnh lan rộng trong cộng đồng.