Tư vấn và xét nghiệm tận tình
Giữa một ngày mưa đầu tháng 10/2022 người phụ nữ dáng vẻ đầy lo âu, bần thần khi đến Trung tâm kiểm soát bệnh tật Khánh Hòa. Đó là T. Từ Ninh Hòa (Khánh Hòa), T phát hiện ra mình có các dấu hiệu đã nhiễm HIV. Tự ngẫm lại quá trình tiếp xúc, quan hệ của bản thân thì trước đó T từng yêu và có quan hệ với một người đàn ông và người đó đã phát hiện nhiễm bệnh HIV. Sau khi khai thác các dấu hiệu, T được tư vấn làm các xét nghiệm cần thiết để chẩn đoán bệnh. Nắm bắt vững tâm lý của những bệnh nhân đang thấp thỏm chờ kết quả, các nhân viên y tế đã chấn an kịp thời, cung cấp đầy đủ các thông tin về căn bệnh. Nếu không may mắc phải thì vẫn có thuốc ARV để điều trị hàng tháng. Nếu tuân thủ điều trị theo đúng phác đồ của bác sĩ thì người mắc bệnh vẫn duy trì sức khỏe và lao động bình thường.
Dù đã được tư vấn kỹ từ trước nhưng khi cầm kết quả mình đã dương tính với HIV, chị T vẫn bồn chồn nhiều ngày. Nhưng rồi qua quá trình sử dụng thuốc theo kê đơn của bác sĩ, thấy thể trạng bình thường nên T lấy lại sự tự tin như người bình thường.
Theo thống kê, mới tính riêng đến 30/6/2022, lũy tích số trường hợp nhiễm HIV được phát hiện ở Khánh Hòa là 2.723 trường hợp. Lũy tích số người nhiễm HIV/AIDS đã tử vong đến 30/6/2022 là 1.301. Trong đó có 1.422 trường hợp đang còn sống và được quản lý tại các địa phương. Tỷ lệ người nhiễm HIV trong tỉnh chiếm 0,22% dân số (2.723 ca HIV/AIDS so với dân số 1.254.148).
Đến 30/6/2022, tổng số người được tư vấn và xét nghiệm HIV ở Khánh Hòa là 18.781 lượt người, trong đó có 74 lượt có HIV dương tính chiếm tỷ lệ 0,39%. So với cùng kỳ năm 2021, số nhiễm mới HIV được phát hiện trong năm 2022 giảm 52,8%, và số người tử vong do AIDS giảm 16,7%.
Bên cạnh việc tư vấn xét nghiệm tận tình, cấp phát thuốc đầy đủ thì năm 2022 Khánh Hòa triển khai giám sát trọng điểm HIV trên 2 nhóm là phụ nữ bán dâm và nhóm nam quan hệ tình dục đồng giới tại các địa phương như: Nha Trang; Ninh Hòa; Cam Ranh.
Theo đánh giá của lãnh đạo Trung tâm kiểm soát bệnh tật Khánh Hòa thì, các đối tượng có nguy cơ cao với HIV như: Quan hệ tình dục với người đã nhiễm HIV; nhiều bạn tình; quan hệ tình dục bừa bãi không có biện pháp bảo vệ an toàn; mại dâm…thì nên đi xét nghiệm HIV càng sớm càng tốt. Xét nghiệm kịp thời phát hiện xem mình có bị nhiễm hay không để có biện pháp tránh lây lan cho người khác đồng thời được tư vấn, điều trị cho chính bản thân mình. Hiện, công tác xét nghiệm HIV ở Khánh Hòa rất thuận lợi nên người bệnh hoặc người có nguy cơ hoàn toàn không còn phải lo lắng.
Tăng cường phòng chống lây nhiễm
Theo đánh giá của các chuyên gia phòng, chống HIV: Người nghiện ma túy dùng bơm kim tiêm chung cũng là đối tượng có nguy cơ lây nhiễm. Bên cạnh đó, người chăm sóc bệnh nhân AIDS có nguy cơ bị lây nhiễm HIV qua các vết hở rỉ nước khi tiếp xúc trực tiếp với máu và dịch sinh học của người bệnh hoặc bị kim tiêm đâm phải tay, dao kéo cứa phải tay...do tai nạn rủi ro nghề nghiệp. Vậy nên, để phòng chống lây truyền HIV qua đường máu, phải thực hiện các biện pháp sau: Bảo đảm 100% các chai máu được sàng lọc HIV trước khi truyền, cũng như kiểm tra tình trạng nhiễm HIV của những người cho máu trước khi lấy máu. Khi thực hiện tiêm chích, châm cứu, các thủ thuật qua da, thực hiện thụ tinh nhân tạo...phải bảo đảm các dụng cụ được tiệt khuẩn. Tuyệt đối phòng ngừa hiện tượng lây chéo xảy ra trong chăm sóc dịch vụ y tế.
Song song với tư vấn xét nghiệm kịp thời thì các hoạt động liên quan đến tăng cường phòng, chống lây nhiễm HIV luôn được tỉnh Khánh Hòa chú trọng, đặc biệt là lây qua đường máu. Xem đó là một trong những nhiệm vụ trong tâm. Bên cạnh đó, những người đã mắc bệnh HIV được quan tâm chu đáo, giám sát chặt chẽ, động viên kịp thời để "vực" dậy tinh thần chiến đấu với bệnh tật cho họ. Bệnh nhân ngay từ tuyến huyện, xã đã được nhân viên y tế tiếp nhận tư vấn, hướng dẫn cặn kẽ khi có nhu cầu.
Nhiều năm vật lộn với bệnh HIV/AIDS do bị lây từ người thân, chị H.T.T bộc bạch: Có rất nhiều trường hợp người nhiễm HIV là nạn nhân hoặc do công việc mà họ bị nhiễm bệnh, có những trường hợp người phụ nữ bị chồng mắc bệnh truyền sang, rồi đứa trẻ bị lây nhiễm HIV từ mẹ...Do vậy, rất cần sự thấu hiểu, chia sẻ, giúp đỡ để họ tránh cái nhìn cực đoan về cuộc sống và quan trọng hơn là giúp họ đẩy lùi bệnh tật và tuyệt vọng. Mặt khác, nhận thức được thông tin đầy đủ về căn bệnh này, họ sẽ là tuyên truyền viên đắc lực về phòng chống HIV/AIDS cho cộng đồng, qua đó cũng giúp họ sống có ý nghĩa, tự tin và vui vẻ hơn.
Chị B, một bệnh nhân đã xóa bỏ được mặc cảm, chia sẻ: Lạc quan để điều trị theo đúng các phác đồ của ngành y tế nên sức khỏe được cải thiện và không còn hoang mang nữa. Đặc biệt, khi gặp những người cùng cảnh ngộ như mình tôi luôn động viên họ vượt lên nỗi chán trường, sợ hãi. Từ đó nắm chắc các biện pháp bảo vệ an toàn cho mình và người thân. Thực tế nhiều phụ nữ không may mắc HIV/AIDS không những đáp ứng tốt điều trị mà còn vươn lên làm ăn, lo liệu tốt cho bản thân và còn trợ giúp cho gia đình của mình. Việc phòng, chống lây nhiễm HIV/AIDS từ người đã nhiễm với người xung quanh không khó khăn nếu làm theo đúng các hướng dẫn và khuyến cáo của ngành y tế.
Một số bệnh nhân nhiễm HIV/AIDS ở Cam Ranh (Khánh Hòa) cũng chung dòng cảm xúc: Khi cầm kết quả xét nghiệm biết mình mắc bệnh HIV đều suy sụp, muốn sống biệt lập với mọi người. Thế nhưng nhờ các nhân viên y tế, các đồng đẳng viên tư vấn, thường xuyên nhắc nhở uống thuốc đúng giờ, đồng thời giải thích cho hiểu về lợi ích khi tuân thủ điều trị và thực hiện tốt việc phòng lây nhiễm cho người khác.