Thời gian qua, vấn đề sử dụng chất cấm và kháng sinh trong chăn nuôi không chỉ gây ảnh hưởng sức khỏe của con người và bức xúc cho xã hội. Giải quyết triệt để vấn đề kháng sinh và chất cấm trong chăn nuôi là vấn đề cấp thiết hiện nay. Tuy nhiên, để loại bỏ hoàn toàn chất cấm và kháng sinh trong chăn nuôi, bên cạnh việc xử phạt cần đồng bộ nhiều giải pháp để dẹp bỏ tình trạng này.
Tăng cường thanh tra, kiểm tra đột xuất
Ông Nguyễn Văn Việt - Chánh Thanh tra Bộ NN&PTNT cho biết, với sự vào cuộc mạnh mẽ, tăng cường kiểm tra của cơ quan chức năng, thời gian qua, hành vi sử dụng chất salbutamol đã giảm và có xu hướng đẩy lùi. Bên cạnh đó, Bộ Y tế cũng đã phối hợp với cơ quan chức năng quản lý rất chặt nguồn nhập khẩu và cung cấp salbutamol nên việc các cơ sở chăn nuôi sử dụng sai mục đích đã bị triệt tiêu. Cũng theo ông Việt, việc kiểm tra sẽ được làm thường xuyên và đột xuất, không theo kế hoạch, phối hợp với các địa phương vào cuộc quyết liệt và chỉ có vào cuộc quyết liệt thì chúng ta mới có thể ngăn chặn được tình trạng trên. Theo kết quả kiểm tra từ các địa phương trong năm 2015 và 2 tháng đầu năm 2016, kiểm tra gần 2.000 cơ sở chăn nuôi, có 59 cơ sở có vi phạm sử dụng chất cấm, trong đó chủ yếu là salbutamol và chất vàng ô. Từ đó cho thấy qua các đợt kiểm tra đã có tác dụng rõ rệt đối với việc sử dụng chất cấm và kháng sinh trong chăn nuôi.
Cơ quan chức năng phát hiện và xử lý một doanh nghiệp sử dụng chất cấm trong thức ăn chăn nuôi ở Hải Dương. Ảnh: Bảo Lâm
Mới đây, sau khi tiếp nhận 4.000 kit thử nhanh salbutamol từ doanh nghiệp chăn nuôi tài trợ, Cục Thú y (Bộ NN&PTNT) vừa có văn bản yêu cầu các cơ quan thú y vùng cùng Chi cục thú y các tỉnh, TP nhận kit và tiếp tục kiểm tra chất cấm tại các cơ sở giết mổ. Theo đó, các đơn vị tiếp nhận kit thử salbutamol chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan tổ chức các đoàn kiểm tra đột xuất tại các cơ sở giết mổ lợn. Đồng thời lấy mẫu nước tiểu lợn tại các cơ sở giết mổ thuộc địa bàn quản lý để kiểm tra chất cấm salbutamol, báo cáo kết quả kiểm tra trước ngày 30/6. Theo kế hoạch dự kiến, địa bàn Hà Nội sẽ lấy khoảng 300 mẫu nước tiểu tại các cơ sở giết mổ lợn để kiểm tra, nhiều thứ hai cả nước, sau TP. Hồ Chí Minh (600 mẫu).
Chuyên gia khuyên gì?
Tại Việt Nam, clenbutarol và salbutamol cùng với ractopamine là 3 chất đứng đầu trong danh mục 18 chất kháng sinh, hóa chất bị cấm sử dụng trong chăn nuôi. Danh mục do Bộ NN&PTNT ban hành năm 2002. Các chất độc hại này rất dễ tồn dư trong thịt và có thể gây trúng độc mạn tính và cấp tính: Rối loạn nhịp tim, run cơ, co thắt phế quản, phù nề, liệt cơ, tăng huyết áp... Nó còn có thể gây ung thư hoặc gây đột biến tế bào. Theo các chuyên gia khuyến cáo, để lựa chọn thịt an toàn cần một số lưu ý, cụ thể: thịt lợn được ăn hóa chất, lớp mỡ thường rất mỏng, có khi dày chưa đến 1cm. Trong khi lớp mỡ của thịt lợn bình thường dày khoảng 1,5 - 2cm; thịt lợn có chứa độc chất ractopamin và clenbuterol thường có màu đỏ sậm khác thường, sáng và bóng, trên da có thể xuất hiện đốm đỏ. Thịt lợn bình thường thì có màu hồng tươi; đối với thịt siêu nạc có chứa hóa chất độc hại, khi sờ lên bề mặt của khối thịt có cảm giác như ứ nước ở bên trong.
Khi mua thịt cần để ý chỗ liên kết giữa phần nạc và phần mỡ, nếu thấy tách rời rõ rệt, đồng thời có dịch vàng rỉ ra thì chắc chắn đó là thịt nuôi bằng chất tạo nạc.
Ngoài ra, những thịt lợn có tẩm ướp hàn the, muối diêm, miếng thịt rất tươi, cầm thấy cứng nhưng khô, thớ thịt săn, không bị dính. Khi cắt sâu vào bên trong, thịt khá nhũn, có dịch chảy ra, có mùi và độ đàn hồi kém. Với thịt lợn sạch, khối thịt rắn chắc, có độ đàn hồi cao, các thớ thịt đều nhau, không có dịch bất thường nào chảy ra khi thái.
Cùng đó, thịt lợn siêu nạc có hóa chất khi chế biến thường ra nhiều nước, thịt hao hơn. Mùi thịt không được thơm, mùi hôi khó chịu và khác thường. Thịt lợn bình thường không bị ra nước, thậm chí có thể nở hơn, có mùi thơm đặc trưng. Để tránh nhầm lẫn việc mua thịt siêu nạc sạch và thịt siêu nạc chứa hóa chất, bạn nên chọn mua ở những cửa hàng uy tín, có đóng dấu kiểm dịch của cơ quan chức năng.