chính mình, hồi sinh mạnh mẽ. Góp phần nâng cao ý thức người dân cùng chung tay đẩy lùi dịch bệnh, không lơ là, chủ quan là giá trị mà loa phát thanh đã thể hiện trong thời COVID-19.
Thời chiến, từ thành thị đến miền quê, những chiếc loa phát thanh mang một sứ mệnh cao cả. Với lớp người từng đi qua cuộc chiến, loa phát thanh là một người bạn hữu ích và đặc biệt có giá trị. Bởi có hệ thống loa phát thanh, công tác báo động người dân xuống hầm trú ẩn mỗi khi có máy bay ném bom được phát đi ngay tức khắc, hoặc người dân biết được tình hình chiến sự, các hoạt động lao động, sản xuất ở các địa phương khác trên cả nước. Trong những thời khắc lịch sử trọng đại của dân tộc như ngày thống nhất non sông, loa phát thanh là phương tiện đầu tiên báo tin vui tới chiến sĩ, nhân dân mọi miền Tổ quốc.
COVID-19 giúp loa phường được là... chính mình.
Xã hội ngày một phát triển, công nghệ thông tin có những bước tiến vượt bậc, mạng xã hội, truyền hình vệ tinh, kỹ thuật số...bùng nổ khiến những chiếc loa phát thanh ở thôn bản, phường xã từ miền ngược tới đô thị bị đánh giá lỗi thời, lạc hậu. Có thời điểm TP. Hà Nội lấy ý kiến người dân về việc nên giữ hay bỏ loa phát thanh ở phường, xã, khu dân cư... Một sự thật, đó là gần 90% ý kiến người dân cho biết hệ thống loa ở Thủ đô không còn phát huy tác dụng, nhiều lúc gây phiền hà cho đời sống sinh hoạt thường ngày. Thậm chí nhiều người cho rằng họ bị “tra tấn” vì loa phường phát bất chấp thời điểm với những nội dung lặp lại.
Tuy nhiên, trong bối cảnh dịch COVID-19 diễn biến phức tạp ở nước ta những tháng qua, những chiếc loa phường lại được trở lại là chính mình, tiếp tục sứ mệnh cao cả: loan tin đến mọi người mọi nhà. Đó có thể là bản tin tuyên truyền về chỉ đạo phòng chống dịch của Chính phủ, khuyến cáo của Bộ Y tế; Chính sách hỗ trợ người bị ảnh hưởng do dịch bệnh, kêu gọi người dân nếu đi qua hoặc trở về từ vùng dịch cần khai báo y tế, thực hiện cách ly theo quy định; khuyên người dân không tích trữ thực phẩm, không nên tập trung đông người ảnh hưởng đến công tác chống dịch... Cũng có những bản tin nói về sự chung tay, ủng hộ của cộng đồng tới các y bác sĩ, quân đội, công an ở tuyến đầu chống dịch. Tôi nhận thấy giữa những bản tin từ loa phường so với không ít chia sẻ trên mạng xã hội, đó là tin tức từ loa phường luôn chính thống và được kiểm chứng. Ngược lại, mạng xã hội thời gian qua đã có nhiều thông tin tức sai lệch gây hoang mang dư luận và có nhiều “anh hùng bàn phím” đã phải trả giá cho việc lợi dụng tình hình dịch COVID-19 để câu view, câu like.
Theo PGS.TS. Nguyễn Thế Kỷ, Tổng Giám đốc Đài Tiếng nói Việt Nam, loa phường, xã đã có từ lâu, phát huy tác dụng nhiều mặt. Tuy nhiên, ở mỗi thời điểm, nó có vị trí, vai trò, tác dụng, cách thức hoạt động khác nhau. Ngay cả bây giờ, khi mà các phương tiện truyền thông hiện tại phát triển mạnh: Phát thanh, truyền hình, báo in, báo điện tử, mạng xã hội... thì loa phường, xã vẫn có vai trò, có chỗ đứng riêng của nó. Vấn đề là chúng ta sử dụng nó như thế nào cho hợp lý và hiệu quả.
Đối với loa phát thanh mùa dịch, dường như ai cũng nhận ra những thông tin mới nhất, đúng nhất về COVID-19 ở Việt Nam và từng địa phương được phát đi liên tục. Điều này giúp cư dân làng, xã, thôn xóm hoặc các tổ dân phố, các khu tập thể hiểu rõ về dịch bệnh, có ý thức, trách nhiệm hơn với chính mình cũng như các cấp ngành trong cuộc chiến đánh giặc COVID-19. Tưởng lỗi thời nhưng loa phường mùa dịch hóa độc đáo khi phục vụ toàn dân, mọi đối tượng và lứa tuổi từ người già đến trẻ nhỏ - những thành phần chiếm số đông chưa thông thạo công nghệ thông tin (dùng máy tính, điện thoại thông minh...) để dõi theo dịch bệnh.
Trong lúc COVID-19 diễn biến phức tạp, mọi người đã quen với những âm thanh phát ra từ những chiếc loa mà có lúc nhiều người đánh giá là lỗi thời... Không ai còn thấy hệ thống loa phát thanh ở thôn xóm, xã phường gây phiền hà như ngày nào nữa!