Hàng loạt sai phạm của Công ty CP ôtô Âu Châu (Euro Auto, trụ sở tại Nguyễn Văn Linh, phường Tân Phú, quận 7, TP.HCM) - doanh nghiệp nhập khẩu chính thức BMW ở Việt Nam, gây thất thoát hàng trăm tỷ đồng của Nhà nước vừa bị cơ quan chức năng chỉ rõ. Liên quan đến vụ việc này, Tổng cục Hải quan cũng đã có quyết định tạm đình chỉ công tác đối với ông Dương Phú Đông - Cục trưởng Cục Kiểm tra sau thông quan để làm rõ trách nhiệm người đứng đầu đơn vị trong thi hành nhiệm vụ công vụ kiểm tra sau thông quan tại Công ty CP ôtô Âu Châu.
Giả mạo hợp đồng mua bán; kê khai sai giá tính thuế
Những sai phạm bắt đầu lộ diện khi Đoàn thanh tra Bộ Tài chính (Đoàn Thanh tra) đã phối hợp với Cục Thuế TP.HCM làm việc với Euro Auto và Công ty Performance Motors Việt Nam (công ty được tách ra từ Euro Auto từ tháng 12/2015) tại trụ sở cơ quan thuế. Cụ thể, Đoàn Thanh tra nhận thấy, chữ ký của đại diện bên bán hàng (BMW AG) trên các hợp đồng bán hàng và hóa đơn thương mại (hóa đơn) năm 2015 và 9 tháng đầu năm 2016 do Euro Auto cung cấp không phải chữ ký của người ký tại hợp đồng làm nhà nhập khẩu và gia hạn hợp đồng làm nhà nhập khẩu xe, phụ tùng chính hãng đã được công chứng và hợp pháp hóa lãnh sự. Công ty chưa chứng minh được tính hợp pháp của những người ký trên hợp đồng bán hàng và hóa đơn.
Kết quả giám định của Viện Khoa học hình sự (Bộ Công an) đối với 5 hợp đồng mua bán của công ty cho thấy: “Có 4 hợp đồng gửi giám định chữ ký, hình dấu không phải là chữ ký, hình dấu được ký, đóng trực tiếp mà được sao in từ cùng một chữ ký, hình dấu; một hợp đồng chữ ký, hình dấu được ký, đóng dấu trực tiếp”. Như vậy, Euro Auto có dấu hiệu giả mạo hợp đồng mua bán. Cùng đó, theo quy định tại hợp đồng mua bán, một trong các chứng từ bắt buộc kèm theo hàng hóa phải có là 2/3 bản chính của giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa (C/O), thế nhưng công ty này cũng không cung cấp được cho Đoàn Thanh tra.
Euro Auto - nhà nhập khẩu và phân phối xe BMW chính hãng tại Việt Nam đã bị chỉ ra hàng loạt sai phạm.
Xác minh hồ sơ pháp lý, Đoàn Thanh tra còn làm rõ, Euro Auto và Công ty Performance Motors Việt Nam đều cùng một chủ sở hữu. Euro Auto nhập khẩu xe BMW về, sau đó bán cho Performance Motors Việt Nam để bán ra cho người tiêu dùng tại thị trường Việt Nam. Theo kết luận của Đoàn Thanh tra, 2 công ty này có mối quan hệ liên kết, do vậy, theo quy định của Thông tư 130 Bộ Tài chính thì giá bán làm căn cứ xác định giá tính thuế tiêu thụ đặc biệt (thuế TTĐB) của Euro Auto không được thấp hơn 7% so với giá bán ra bình quân trong tháng của Performance Motors Việt Nam. Trường hợp thấp hơn, cơ quan thuế xác định lại giá tính thuế TTĐB theo quy định của pháp luật. Trên cơ sở đó, kiểm tra việc kê khai thuế TTĐB khâu tiêu thụ nội địa tháng 7, 8, 9 năm 2016 của Euro Auto, Đoàn Thanh tra xác định, trong số 340 xe công ty này xuất bán cho Công ty Performance Motors Việt Nam có 93 xe kê khai giá tính thuế TTĐB thấp hơn 7% giá bán ra bình quân, không đúng quy định tại Thông tư 130. Ngày 1/12/2016, Cục Thuế TP.HCM đã lập biên bản, xử phạt vi phạm hành chính hơn 7,5 tỷ đồng đối với Euro Auto (trong đó, truy thu thuế TTĐB 6,1 tỷ đồng, phạt 20% trên số tiền khai sai dẫn đến thiếu thuế 1,2 tỷ đồng, số tiền nộp chậm trên số khai sai dẫn đến thiếu thuế 142 triệu đồng). 97 hóa đơn mua của doanh nghiệp bỏ trốn.
Làm rõ những thiếu sót tại Cục kiểm tra sau thông quan
Đoàn Thanh tra tiếp tục xác minh việc nhập và xuất bán xe ôtô của chi nhánh phía Bắc Euro Auto tại trụ sở Chi cục Thuế quận Long Biên (Hà Nội). Ngày 1/6/2016, Chi nhánh phía Bắc của Euro Auto đã có văn bản gửi Chi cục Thuế quận Long Biên về việc chấm dứt hoạt động và đóng mã số thuế chi nhánh. Trước đó, căn cứ tài liệu chi nhánh này cung cấp cho Chi cục Thuế quận Long Biên cho thấy, từ năm 2011-2015, chi nhánh bán 2.121 ôtô BMW, giá trị hóa đơn Euro Auto xuất cho chi nhánh (chưa có thuế GTGT) là 3.325 tỷ đồng, giá trị hóa đơn chi nhánh xuất cho khách hàng (chưa có thuế GTGT) là 3.950 tỷ đồng, tổng chênh lệch giữa doanh thu bán ra chưa có thuế GTGT và trị giá vốn xe nhập từ Euro Auto chưa có thuế GTGT khoảng 624 tỷ đồng. Chi cục Thuế quận Long Biên đã lập biên bản kiểm tra, phát hiện chi nhánh này kê khai khấu trừ 97 hóa đơn mua của doanh nghiệp bỏ trốn (Đoàn Thanh tra xác định là 176 hóa đơn), tổng giá trị mua vào: 5,9 tỷ đồng, thuế GTGT đầu vào đã khấu trừ khoảng 695 triệu đồng. Trước những sai phạm trên, ngày 23/11/2016, Chi cục Thuế quận Long Biên đã xử phạt chi nhánh trên số tiền 2,4 tỷ đồng.
Từ những kết quả trên, ngày 20/12, Cục Điều tra chống buôn lậu (thuộc Tổng cục Hải quan) đã khởi tố vụ án buôn lậu để điều tra đối với Euro Auto. Trong vụ việc này, Đoàn Thanh tra cũng chỉ ra những thiếu sót, gây hậu quả nghiêm trọng của Cục Kiểm tra sau thông quan. Để làm rõ những thiếu sót này, Tổng cục Hải quan đã có Quyết định số 4356/QĐ-TCHQ về việc điều hành Cục Kiểm tra sau thông quan. Theo đó, ông Dương Phú Đông - Cục trưởng Cục Kiểm tra sau thông quan không điều hành Cục Kiểm tra sau thông quan trong thời gian 15 ngày (từ ngày 14/12/2016) để tập trung kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm người đứng đầu đơn vị trong thi hành nhiệm vụ công vụ kiểm tra sau thông quan tại Công ty Cổ phần ôtô Âu Châu. Hiện những vi phạm, khuyết điểm của các cá nhân có liên quan đang được cơ quan có thẩm quyền xem xét, làm rõ.