Những cảnh báo về tác hại của Amiang đến sức khỏe người lao động đang là mối lo ngại của nhiều người, đặc biệt là tại Việt Nam khi những sản phẩm từ amiang đang chiếm thị phần khá lớn và phù hợp với người thu nhập thấp. Việc nên cấm hay tiếp tục cho sử dụng amiang trắng trong sản xuất tấm lợp ở VN là chủ đề của Hội thảo về quản lý sử dụng Amiăng trắng trong sản xuất tấm lợp ở Việt Nam do Bộ Xây dựng và Ủy ban khoa học công nghệ về môi trường của Quốc hội vừa tổ chức mới đây tại Hà Nội.
Tại hội thảo, đại diện WHO và Bộ Y tế cho rằng không nên tiếp tục sử dụng vật liệu xây dựng có chứa Amiang trắng vì lo ngại đến sức khỏe người lao động.
Báo cáo của WHO hàng năm cho thấy, số người chết do các bệnh liên quan đến amiang là hơn 100.000 người, số liệu thống kê năm 2004, gánh nặng bệnh tật toàn cầu do amiang đã làm 107.000 người thiệt mạng và 1.523.000 năm phải sống chung với khuyết tật.
Hiện trên thế giới vẫn còn 149 nước sử dụng amiăng trắng nói riêng và amiăng nói chung.. TS. Nasir Hasan, đại điện WHO khẳng định, tất cả các dạng amiang gây ra u trung biểu mô, ung thư phổi, ung thư thanh quản và buồng trứng… Mặc dù khả năng tiềm tàng gây ung thư có sự khác nhau giữa các loại amiang (amiang trắng và amiang amphibol) nhưng điều này không làm thay đổi kết luận cơ bản là tất cả các dạng amiang là chất gây ung thư cho con người. Mặt khác, không một quốc gia nào kể cả các quốc gia phát triển mạnh nhất về kinh tế xã hội lại thành công trong việc sử dụng an toàn amiang trắng. Theo đó, vị đại diện của WHO cũng cảnh báo, nếu Việt Nam tiếp tục sử dụng amiang nhập khẩu tại thị trường trong nước sẽ có một đợt bùng phát bệnh ung thư trong những thập kỷ tới. Ngoài ra, không có bằng chứng cho rằng Việt Nam sẽ là một ngoại lệ đối với liên hệ nhân quả giữa tiếp xúc với amiang và nguy cơ ung thư.
Cũng cùng quan điểm về bảo vệ sức khỏe con người, Cục quản lý Môi trường y tế, Bộ Y tế viện dẫn kết quả nghiên cứu về ATVSLĐ tại các nhà máy sản xuất tấm lợp Amiang năm 2013 cho thấy, môi trường lao động tại một số nhà máy này không đảm bảo ATVSLĐ. Đại diện Bộ Y tế dẫn chứng, kết quả nghiên cứu tại một số nhà máy cho thấy ở khu vực khoan khai thác nồng độ sợi amiang trong không khí cao nhất lên đến 0,2 – 0,7 sợi/ml không khí, vượt tiêu chuẩn vệ sinh cho phép từ 2 – 7 lần... tương tự kết quả nghiên cứu của Trung tâm kiểm soát môi trường lao động Cần Thơ năm 2013 về nồng độ bụi amiang trong môi trường tại nông trường Hậu Giang vượt giới hạn cho phép nhiều lần.
Việc tiếp tục sử dụng amiăng trắng trong sản xuất tấm lợp phải dựa trên lợi ích bảo vệ sức khỏe cộng đồng và môi trường
Cũng theo đánh giá của Bộ Y tế, công nhân sản xuất tấm lợp AC tại một số nhà máy trang thiết bị bảo vệ cá nhân không đúng tiêu chuẩn quy định. Vẫn ghi nhận trường hợp công nhân dùng tay không bốc amiang, đi chân trần trên nền đất rơi vãi nhiều ami ăng và có 90% công nhân lao động dây chuyền tấm lợp không đeo khẩu trang bảo hộ.…
Trước những lo ngại trên, Bộ Y tế khuyến nghị, nên đưa nội dung “không tiếp tục sử dụng vật liệu xây dựng có chứa amiang trắng vào Quy hoạch phát triển ngành vật liệu xây dựng Việt Nam đến năm 2020 và định hướng đến năm 2030”. Bên cạnh đó là cấm nhập khẩu amiang nguyên liệu và cấm sử dụng Amiang trắng trong sản xuất tấm lợp Amiang – xi măng. Đưa amiang trắng vào danh mục hóa chất kiểm soát nghiêm ngặt theo Luật Hóa chất năm 2007. Mặt khác, trước những nhận thức và sự chủ quan của công nhân về tác hại của Amiang, Bộ Y tế cũng đề nghị cần tăng cường các hoạt động truyền thông về tác hại của Aimang và khuyến khích sản xuất vật liệu thay thế...
Tuy nhiên, tại hội thảo, giám đốc Bệnh viện Xây dựng lại đưa ra kết quả nghiên cứu của mình và cho rằng chưa có bằng chứng chứng minh amiăng trắng gây bệnh cho người lao động. Bên cạnh đó, nhiều ý kiến của doanh nghiệp, hiệp hội tấm lợp Việt Nam cũng cho rằng bằng chứng amiang trắng gây ung thư chưa rõ ràng, chưa thuyết phục.,.Vì vậy, nên tiếp tục cho phép sử dụng amiang trắng trong sản xuất tấm lợp trên cơ sở kiểm soát chặt chẽ và bảo vệ môi trường nghiêm ngặt.
Kết luận hội nghị, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Trần Nam cho biết, trước khi cơ quan chức năng có thẩm quyền ra quyết định cấm hay không cấm thì vấn đề này cần phải được nghiên cứu sâu hơn, thuyết phục hơn của các nhà khoa học, các cơ quan chức năng… Tuy nhiên, Thứ trưởng Bộ Xây dựng cũng khẳng định khi xem xét và cân nhắc có nên tiếp tục sử dụng amiăng trắng trong sản xuất tấm lợp tiếp hay không thì vẫn phải đặt lợi ích bảo vệ sức khỏe của cộng đồng và môi trường lên hàng đầu.
Tuệ Nguyễn
