Liệu có thể phát hiện tan máu bẩm sinh qua việc hiến máu?

22-02-2020 20:59 | Tin nóng y tế
google news

SKĐS - “Trước đây tôi đã từng nghe đến bệnh tan máu bẩm sinh nhưng chưa có điều kiện để đi xét nghiệm xem mình có mang gen hay không, vậy khi tham gia hiến máu tình nguyện tôi có thể dùng mẫu máu này để sàng lọc bệnh tan máu bẩm sinh được không?”. Đó là băn khoăn của anh Nguyễn Hải Hùng - một người hiến máu tại Hà Nội.

 

Cùng chủ đề này chị Hà Vân, sinh năm 1992 chia sẻ: “Tôi mới lập gia đình và có kế hoạch sinh con, mỗi năm tôi tham gia hiến máu vài lần nhưng rất ngại đến Viện để xét nghiệm sàng lọc bệnh di truyền tan máu bẩm sinh, vậy Viện Huyết học – Truyền máu Trung ương có giải pháp gì để giúp tôi tầm soát bệnh máu di truyền này thông qua việc hiến máu được không?”

Mọi người đến tham gia hiến máu tình nguyện tại Viện Huyết học – Truyền máu Trung ương đều có thể tham gia gói quà tặng xét nghiệm tầm soát gen bệnh tan máu bẩm sinh

Trước những băn khoăn của người hiến máu, ThS.BS. Vũ Hải Toàn, Phó Giám đốc Trung tâm Thalassemia – Viện Huyết học – Truyền máu Trung ương có những chia sẻ như sau: “Khi tham gia hiến máu mọi người đều có thể phát hiện mình có mang gen tan máu bẩm sinh (còn gọi là thalassemia) hay không bằng cách lựa chọn gói quà tặng xét nghiệm cho người hiến máu”.

ThS.BS. Vũ Hải Toàn cho biết thêm: “Người hiến máu sau khi tham gia gói xét nghiệm tổng phân tích tế bào máu, Ferritin sắt huyết thanh và nếu có kết quả bất thường về bệnh lý thalassemia thì các bác sĩ của Viện sẽ tư vấn trực tiếp và chỉ định thêm các xét nghiệm cần thiết để sàng lọc gen bệnh tan máu bẩm sinh đồng thời hướng dẫn phương án phòng bệnh một cách hiệu quả nhất nhằm tránh sinh ra những đứa trẻ bị bệnh”.

ThS.BS. Vũ Hải Toàn đang khám cho bệnh nhân điều trị tại Viện Huyết học – Truyền máu Trung ương (ảnh: Công Thắng)

Từ tháng 11/2018, Viện Huyết học – Truyền máu Trung ương đã hoàn thiện và triển khai chương trình “Gói quà tặng xét nghiệm cho người hiến máu”. Người hiến máu tình nguyện ngoài việc nhận quà tặng bằng hiện vật như trước đây có thêm lựa chọn là nhận quà tặng bằng dịch vụ kiểm tra sức khỏe thông thường như các chỉ định xét nghiệm lượng đường, lượng mỡ, hay sàng lọc bệnh tan máu bẩm sinh, một căn bệnh di truyền và phổ biến hiện nay ở nước ta.

Chính vì vậy, khi tham gia hiến máu tình nguyện, việc nhận gói xét nghiệm theo phần quà tương đương sẽ giúp người hiến máu có thể biết được mình có mang gen thalassemia hay không mà không phải mất công đi làm xét nghiệm và lấy máu thêm một lần nữa.

Để đảm bảo một cuộc sống gia đình hạnh phúc, các cặp vợ chồng có kế hoạch sinh con hoặc các bạn trẻ chuẩn bị kết hôn nên có ý thức đi xét nghiệm sàng lọc gen bệnh tan máu bẩm sinh.

Cơ chế di truyền của hai bố mẹ mang gen tan máu bẩm sinh (còn gọi là thalassemia)

 

Bệnh tan máu bẩm sinh (còn gọi là thalassemia) là bệnh máu di truyền – bẩm sinh phổ biến trên thế giới và ở Việt Nam. Ở bệnh nhân mắc thalassemia, các hồng cầu bị phá hủy quá mức dẫn đến tình trạng thiếu máu.

Hiện nay, theo ước tính Việt Nam có khoảng trên 12 triệu người mang gen bệnh  máu bẩm sinh và trên 20.000 bệnh nhân bị tan máu bẩm sinh thể nặng phải điều trị thường xuyên tại tất cả các tỉnh, thành phố trên toàn quốc và mỗi năm có thêm khoảng 2.000 trẻ sinh ra bị bệnh thể nặng.

Điều đó sẽ gây ra nhiều hệ lụy cho gia đình người bệnh và cộng đồng. Người bệnh điều trị cả đời nên rất tốn kém chi phí, kéo theo đó là phải nghỉ việc, nghỉ học, đồng nghĩa đi kèm với các khó khăn về kinh tế...

Bệnh gặp ở tất cả các dân tộc, vùng miền trong cả nước. Tuy là bệnh mạn tính khó chữa nhưng lại là bệnh có thể chủ động phòng tránh bằng cách tham gia các xét nghiệm cơ bản nhất.

Vương Tuấn
Ý kiến của bạn