Giải Cánh diều vàng dù là giải thường niên của Hội Điện ảnh Việt Nam, nhưng năm nào cũng vậy, gần đến ngày trao giải, thông tin lại nóng lên. Thế nhưng năm nay, lần đầu tiên Ngày điện ảnh Việt Nam chính thức được tổ chức thành một chuỗi hoạt động, Cánh diều vàng nằm trong chương trình đó nên dường như nó không còn được “chăm bẵm” như trước.
Dè dặt thông tin
Có 91 phim các thể loại và công trình nghiên cứu dự thi giải Cánh diều vàng 2009, trong đó có 8 phim truyện nhựa, 5 phim tài liệu nhựa, 36 phim tài liệu video, 11 phim khoa học video, 12 phim truyền hình dài tập, 6 phim truyền hình ngắn tập, 10 phim hoạt hình 2D, 3D và 3 công trình nghiên cứu.
Gần 90 bộ phim các thể loại chạy đua giành Cánh diều vàng, nhưng cuộc chiến khốc liệt nhất bao giờ cũng nằm trong thể loại phim truyện nhựa. Ở hạng mục mong chờ nhất của Cánh diều vàng 2009, có 8 bộ phim thì 4 phim của Nhà nước, 4 phim của tư nhân. Thế nhưng trong số đó đã có tới 4 phim là đối thủ của nhau trong Liên hoan phim quốc gia 2009 vừa qua: Đừng đốt (Hãng phim Hội Điện ảnh VN), Chơi vơi (Hãng phim truyện 1), 14 ngày phép (Hãng phim Chánh Phương), Được sống (Hãng phim truyện VN). 4 bộ phim còn lại là những phim ăn khách của mùa phim Tết 2010: Những nụ hôn rực rỡ (Công ty BHD), Công chúa teen và ngũ hổ tướng (Hãng phim Phước Sang), Bẫy rồng (Hãng phim Chánh Phương) và riêng phim Không cân sức (Hãng phim Giải phóng) vừa ra rạp đầu tháng 3/2010, nhưng với nội dung chống tham nhũng - loại đề tài khá hiếm hoi trên màn ảnh rộng cũng sẽ là bộ phim có sức nặng.
 Cảnh trong phim “Không cân sức”. |
Nếu nhìn về tương quan thì hành trang mang đến Cánh diều vàng của Đừng đốt và Chơi vơi với Bông sen vàng tại Liên hoan phim quốc gia cùng các giải thưởng quốc tế có vẻ có nhiều ưu thế hơn các bộ phim cùng bảng. Vậy thì liệu lại cứ có tiền lệ phim được giải thưởng cao ở cuộc thi này thì lại tiếp tục giành giải thưởng cao ở các cuộc thi khác?
Lại nhớ chuyện Cánh diều vàng 2008, khi trao giải Nữ diễn viên chính xuất sắc cho diễn viên Hồng Ánh trong phim Trăng nơi đáy giếng, trước đó Hồng Ánh cũng vừa giành giải Nữ diễn viên chính xuất sắc trong phim này tại một Liên hoan phim quốc tế khiến giải thưởng mất đi sự hồi hộp, bất ngờ, công chúng thì không mấy thích thú.
Mỗi cuộc thi đều có những tiêu chí riêng, nhưng người ta vẫn cứ nói ban giám khảo thế nào thì kết quả thế nấy. Có lẽ để tránh rò rỉ thông tin chăng mà cho đến ngày họp báo, chỉ còn cách ngày trao giải hơn một tuần mà Ban tổ chức vẫn bí mật về thành phần Ban giám khảo phim truyện nhựa, ngoại trừ cho biết gương mặt chủ khảo là nhà văn, nhà biên kịch Nguyễn Hồ. Thông tin mà Ban tổ chức cho biết một cách dè dặt chỉ là Ban giám khảo vẫn có 9 người.
Thay đổi cơ cấu giải
Một trong những điều khiến giới nghệ sĩ mừng nhất là giải năm nay có thêm hạng mục Diễn viên triển vọng để khuyến khích các tài năng điện ảnh trẻ, mở rộng thêm giải Diễn viên nam, nữ xuất sắc nhất cho phim truyện video và phim truyền hình dài tập (thay vì trước đây chỉ có phim truyện nhựa).
Vài năm nay, giải của báo chí cũng là một trong những giải có sức nặng của giới truyền thông, nhưng Cánh diều vàng 2009 sẽ không có giải thưởng này. Lý do được giải thích là: Liên hoan phim 2009, Giải báo chí thuộc về bộ phim Đừng đốt. Nếu Cánh diều vàng lại có Giải báo chí, sợ rằng sẽ có sự trùng lặp nên tạm dừng giải của báo chí. Xem ra những lo lắng này vô hình chung đã đặt những bộ phim giải trí và phim nghệ thuật trên chiếc cầu bập bênh!
Giải khán giả năm nay hứa hẹn sẽ sôi nổi và rộng rãi hơn khi Ban tổ chức cho chiếu miễn phí các phim nhựa (phim truyện và tài liệu) trong một tuần liền ở 3 địa điểm: rạp chiếu phim Hội Điện ảnh VN, rạp Ngọc Khánh và Trung tâm chiếu phim quốc gia. Rất có thể giải thưởng của Ban giám khảo và khán giả sẽ lệch pha nhau khi mà thị hiếu thưởng thức khác nhau và đa phần phiếu bình chon là những khán giả trẻ.
Lễ trao giải Cánh diều vàng 2009 sẽ diễn ra tối 14/3 tại Cung văn hoá Hữu nghị Hà Nội. Nằm trong khuôn khổ Ngày điện ảnh Việt Nam nên sẽ có thêm chương trình Nửa thế kỷ âm nhạc đồng hành cùng điện ảnh. Chương trình sẽ được truyền hình trực tiếp trên kênh VTV1, VTV4 từ 19 giờ 45 phút.
Lan Hương