* Tránh mua những loại Đông dược đã được chế biến thành dạng viên hoặc được bán kèm với những gói thuốc bột trắng vì có thể bị pha chế thuốc tân dược không đúng quy định.
Trung tâm Dị ứng Miễn dịch lâm sàng (DƯMDLS) - Bệnh viện Bạch Mai thường xuyên tiếp nhận bệnh nhân bị dị ứng nặng sau khi sử dụng thuốc Đông y chỉ vì tin lời mách bảo là thuốc của các ông lang, bà mế có thể chữa được bách bệnh…
Bỏng rộp, bong tróc da toàn thân… vì uống thuốc Nam vô tội vạ
Tuy chưa có thống kê cụ thể nhưng thời gian gần đây, Trung tâm DƯMDLS (BV Bạch Mai) cũng tiếp nhận trường hợp bệnh nhân bị dị ứng nặng sau khi uống thuốc Đông y. Hay có trường hợp bệnh nhân nhập viện vì bị dị ứng do dùng các gói thuốc bột cam không rõ thành phần. Biểu hiện của dị ứng từ mức nhẹ như mẩn ngứa, nổi ban, mề đay đến những trường hợp nặng như nhiễm độc da gây phồng rộp, lở loét, điều trị rất khó khăn và dài ngày.
Sau đợt uống “thuốc” Nam trị bệnh, bệnh nhân nữ 53 tuổi (ở Hưng Yên) phải nhập viện trong tình trạng bề mặt da toàn thân phỏng rộp, bong tróc. Theo thông tin người nhà của bệnh nhân cho biết, bệnh nhân này bị đau nhức xương, có người quen mách đi mua thuốc nam của ông lang gần nhà. Uống mấy thang đầu thì bình thường nhưng uống đến thang thứ 5 - 6 gì đó thì nổi ngứa. Cũng theo người nhà bệnh nhân, thuốc Nam mà bệnh nhân uống là các loại cây, lá sắc lấy nước uống, mua của một ông lang trong vùng, không phải là cơ sở chính thống. Lúc đầu nổi ban đỏ nhưng sau đó thì bề mặt da phỏng rộp từng mảng lớn, phải nhập viện.
Một trường hợp khác là bệnh nhân nữ 23 tuổi với gương mặt sưng húp, tấy đỏ cho biết, do bị ốm nên chị đã đi mua thuốc lá về sắc uống. Sau khi uống được 2-3 thang thì nổi mụn, ngứa trên da. Tuy nhiên, khi bệnh nhân nói với bà lang về tình trạng này thì bà lang bảo là phải phát ra như vậy mới tốt nên chị vẫn tiếp tục uống. Đến 2 - 3 hôm sau thì quá nặng, trên người nổi ban từng mảng lớn, tróc da ở tay, lưng, sốt, mặt sưng tấy nên người nhà đưa đến Trung tâm DƯMDLS - BV Bạch Mai thăm khám.
Theo TS. Phạm Huy Thông - Phó Giám đốc Trung tâm DƯMDLS (BV Bạch Mai), sau sử dụng thuốc Đông y, bệnh nhân có biểu hiện dị ứng thuốc, có thể do trong thành phần của thuốc đó có chứa dị nguyên, khiến bệnh nhân bị dị ứng với dị nguyên đó.
“Việc điều trị những trường hợp nhiễm độc da do dị ứng nặng thì cần nhiều thời gian, rất nhiều tốn kém. Ở giai đoạn đầu gây rất nhiều phiền hà và khó chịu cho người bệnh. Ví dụ như người bệnh có thể không nằm được, lở loét, hoại tử toàn bộ thượng bì da ở lưng. Người bệnh có thể không ăn uống được, loét miệng hoặc bị ảnh hưởng rất nặng nề đối với mắt, thậm chí có thể giảm thị lực và viêm dị ứng kết mạc…”, TS. Phạm Huy Thông nói.
Một bệnh nhân bị ngộ độc thuốc Nam. Ảnh: TM
Không tự ý dùng thuốc bừa bãi, kể cả thuốc Đông y
Cũng theo TS. Phạm Huy Thông, nhiều người có quan điểm cho rằng thuốc Đông y lành hơn thuốc Tây y nên ít bị dị ứng và nếu có dị ứng thì cũng xảy ra nhẹ hơn so với thuốc Tây là sai lầm vì dị ứng thuốc Đông hay Tây y đều giống nhau. Do đó, các bác sĩ khuyến cáo, bệnh nhân khi dùng thuốc gì cũng cần tuân theo hướng dẫn của bác sĩ. Nếu dùng thuốc y học cổ truyền (thuốc Nam, thuốc Bắc), cần đến các phòng mạch của các lương y đã được cấp phép, tránh tin mua thuốc về dùng theo kiểu mách bảo và truyền miệng về công dụng bởi trên thực tế, bất cứ thuốc nào cũng có thể gây dị ứng.
Tình trạng dị ứng có thể xảy ra sớm trong vòng vài phút, vài giờ nhưng cũng có thể phản ứng muộn sau vài ngày hoặc cả đợt điều trị. Do đó, ngay khi thấy có bất thường như mệt mỏi, khó thở, đau bụng, mệt xỉu, choáng…, cần ngưng sử dụng, thông báo với bác sĩ điều trị và nên đi khám chuyên khoa sớm để được hỗ trợ.
“Dị ứng mang yếu tố cơ địa, cá thể mỗi người và các phản ứng không thể dự báo trước khi dùng thuốc. Vì vậy, cần lưu ý các triệu chứng bất thường: ban sẩn ngứa, loét ở niêm mạc (miệng, mắt, cơ quan sinh dục, sốt tăng, cảm giác khó chịu…), dù là xuất hiện muộn sau một thời gian đã dùng thuốc cũng nên tạm ngưng sử dụng và đến cơ sở y tế”, TS. Phạm Huy Thông cho biết.
Theo các bác sĩ, với các bệnh nhân dị ứng nặng, chế độ ăn uống, việc dùng thuốc cũng phải tuân thủ rất nghiêm túc, đầy đủ theo đơn của bác sĩ vì nhiều dị ứng nặng còn gây suy gan, suy thận.