Tại Hội nghị Triển khai tiêu chí đánh giá mức chất lượng phòng xét nghiệm, hướng tới liên thông kết quả xét nghiệm do Bộ Y tế tổ chức cuối tuần qua, Cục Quản lý Khám chữa bệnh (Bộ Y tế) thông tin, theo ước tính, chỉ cần giảm được 1% số xét nghiệm thì mỗi năm, chỉ tính riêng số xét nghiệm không phải thực hiện tại các bệnh viện (BV) đã là khoảng 4,75 triệu lượt. Nếu tính trung bình mỗi xét nghiệm có giá 50.000 đồng thì đã tiết kiệm được hơn 237 tỷ đồng.
Những lợi ích nhìn thấy được
Phát biểu tại hội nghị, Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Viết Tiến cho biết, theo lộ trình liên thông kết quả xét nghiệm đã được xác định trong Quyết định số 316/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án Tăng cường chất lượng xét nghiệm y học giai đoạn 2016-2025, trước ngày 1/1/2018 sẽ liên thông kết quả xét nghiệm giữa các BV hạng đặc biệt và hạng I; đến năm 2020 thực hiện liên thông xét nghiệm đối với các BV trong cùng một địa bàn tỉnh, thành phố. Đến năm 2025 liên thông xét nghiệm ở tất cả các cơ sở khám chữa bệnh trên toàn quốc.
“Hiện nay chất lượng xét nghiệm giữa các cơ sở điều trị và giữa các tuyến điều trị nhìn chung chưa đồng đều. Chất lượng xét nghiệm thường tốt hơn ở các BV tuyến Trung ương, tuyến tỉnh và còn hạn chế ở các BV tuyến dưới. Các BV tư nhân cũng phải tham gia liên thông và cũng được đánh giá chất lượng để thực hiện liên thông” - Thứ trưởng Nguyễn Viết Tiến nói.
PGS.TS. Lương Ngọc Khuê - Cục trưởng Cục Quản lý Khám chữa bệnh cho biết, “Theo đánh giá của chúng tôi, liên thông xét nghiệm mang lại nhiều lợi ích về chất lượng, tài chính cũng như giảm chờ đợi phiền hà. Khi xét nghiệm có độ tin cậy cao hơn, cơ sở khám chữa bệnh này có thể sử dụng kết quả xét nghiệm của cơ sở khám chữa bệnh khác, một số xét nghiệm không phải làm lại sẽ tránh được lãng phí. Chỉ cần giảm được 1% số xét nghiệm thì mỗi năm chỉ tính riêng số xét nghiệm không phải thực hiện tại các BV đã là khoảng 4,75 triệu lượt. Nếu tính trung bình mỗi xét nghiệm có giá 50.000 đồng thì chúng ta đã tiết kiệm được khoảng 237,5 tỷ đồng” - PGS.TS. Lương Ngọc Khuê nói.
Chất lượng xét nghiệm phải được bảo đảm độ chính xác và độ tin cậy
Hiện Việt Nam có hơn 50 phòng xét nghiệm đã đạt chứng chỉ ISO 15189, trong đó khoảng 50% thông qua sự hỗ trợ của Bộ Y tế và CDC Hoa Kỳ. Việc ban hành Tiêu chí đánh giá mức chất lượng phòng xét nghiệm được coi là một chuẩn chung của ngành y tế dành cho phòng xét nghiệm y học. Hiện nay, Việt Nam cũng đã lấy Tiêu chuẩn quốc tế ISO 15189 làm Tiêu chuẩn Việt Nam cho phòng xét nghiệm. Tuy vậy, để cho tất cả các phòng xét nghiệm đạt Tiêu chuẩn quốc tế ISO 15189 là khó khả thi.
Vì thế để liên thông được, chất lượng xét nghiệm phải được bảo đảm độ chính xác và độ tin cậy. Do đó, Bộ Y tế xây dựng tiêu chí đánh giá mức chất lượng phòng xét nghiệm y học; đánh giá mức chất lượng phòng xét nghiệm; danh mục xét nghiệm có thể liên thông.
Theo đó, tiêu chí đánh giá mức chất lượng phòng xét nghiệm được chia nhóm thành 12 thành tố liên quan đến chất lượng với 169 tiêu chí cụ thể được tính ra 268 điểm. Căn cứ vào số điểm đạt được kèm với một số tiêu chí bắt buộc sẽ xếp mức chất lượng phòng xét nghiệm. Có 5 mức chất lượng. Các phòng xét nghiệm sẽ được đánh giá từng tiêu chí và được xếp theo 5 mức này. Mức chất lượng phòng xét nghiệm càng cao thì độ chính xác, độ tin cậy càng lớn.
Theo nguyên tắc, việc liên thông kết quả xét nghiệm chỉ áp dụng cho một số xét nghiệm có thể liên thông được, khi kết quả xét nghiệm đó có giá trị trong một thời gian nhất định. BV đó chỉ sử dụng và công nhận kết quả xét nghiệm của BV khác mà phòng xét nghiệm của BV khác đó có mức chất lượng tương đương hoặc cao hơn, BV xét nghiệm cho người bệnh là nơi chịu trách về dịch vụ xét nghiệm mình thực hiện.
“Đặc biệt quan trọng là trong quá trình thực hiện, quyền chỉ định xét nghiệm vẫn là của bác sĩ nếu thấy cần thiết, tất nhiên, việc chỉ định xét nghiệm phải dựa trên tình trạng cụ thể của người bệnh”, PGS.TS. Lương Ngọc Khuê nhấn mạnh.
Được biết, bước đầu Bộ Y tế sẽ thí điểm mỗi chuyên ngành có 2-3 xét nghiệm được liên thông, sau đó từng bước mở rộng, xây dựng các danh mục các xét nghiệm có thể liên thông.