Lịch sử của phương pháp bó bột, niềm hi vọng lớn đối với những bệnh nhân điều trị gãy xương

02-10-2022 16:14 | Y học 360
google news

SKĐS - Bó bột là phương pháp điều trị cố định các xương bị gãy đã được đặt lại trong một khoảng thời gian, từ đó giúp bảo vệ xương và giúp xương mau lành.

Kỹ thuật điều trị gãy xương thời cổ đại

Những ví dụ sớm nhất về việc điều trị gãy xương ở người đã được phát hiện tại Naga-ed-Der (khoảng 100 dặm về phía bắc Luxor ở Ai Cập) bởi Giáo sư G. Elliott Smith (Australia) trong chuyến thám hiểm Ai Cập của Đại học California vào năm 1903. Mẫu vật được tìm thấy là các chi bị nẹp, trong đó có xương đùi vị thành niên bị gãy, gãy xương giữa và được nẹp bằng bốn tấm gỗ dọc, mỗi tấm được quấn bằng băng vải lanh.

Một miếng băng có chứa huyết sắc tố cũng được tìm thấy ở gần vị trí gãy xương. Nạn nhân được cho là đã chết ngay sau khi bị thương, vì xương không có bất kỳ phản ứng chữa lành nào.

Lịch sử của phương pháp bó bột, niềm hi vọng lớn đối với những bệnh nhân điều trị gãy xương - Ảnh 1.

Các phương pháp điều trị gãy xương đã được người cổ đại xử dụng từ cách đây hàng ngàn năm.

Hippocrates (460 TCN - 380 TCN) một thầy thuốc người Hy Lạp cổ đại từ năm 400 trước Công nguyên, đã để lại những bài viết chi tiết thảo luận về tầm quan trọng của nẹp khi bị chấn thương, cùng với việc tập thể dục thích hợp để vết thương mau lành, “bài tập” này sau này đã được biết đến với tên gọi vật lý trị liệu. Ông tin rằng tập thể dục (để ngăn ngừa teo cơ), với băng bó cứng (làm từ sáp và nhựa), là liều thuốc thích hợp để giúp chữa lành vết gãy xương.

Một số hình thức nẹp gỗ băng bó vào chi bị thương đã được sử dụng từ thời cổ đại cho đến ngày nay. Năm 1517, vị bác sĩ có tên Gersdorf người Đức đã minh họa một cách tuyệt vời một phương pháp mới để buộc các thanh nẹp gỗ, ông sử dụng các mối ghép xung quanh thanh nẹp đã lắp ráp, siết chặt vào chân bị thương bằng cách vặn chúng bằng các nút vặn bằng gỗ. Dần dần, công nghệ này được tiếp thu và phát triển qua từng thời kì, giúp các bác sĩ có thể tìm ra phương thức nẹp gãy xương hiệu quả nhất.

Lịch sử của phương pháp bó bột, niềm hi vọng lớn đối với những bệnh nhân điều trị gãy xương - Ảnh 2.

Một số hình thức nẹp gỗ băng bó vào chi bị thương đã được sử dụng từ thời cổ đại cho đến ngày nay.

Phương pháp bó bột và những đột phá

Trong 1500 năm tiếp theo, những thay đổi duy nhất được thực hiện là phần bột dùng để băng bó. Phần bột này sẽ được làm cứng bằng bột mì, trứng và mỡ động vật. Sáng kiến này được tạo ra bởi Ambroise Pare (Paris, Pháp) vào những năm 1500 và được sử dụng cho đến những năm 1800.

Thế nhưng, quy trình chữa lành tiêu chuẩn cho gãy xương thời kỳ này là nằm trên giường và hạn chế hoạt động bằng cách bó bột toàn thân... chờ được chữa lành. Hãy tưởng tượng sự phức tạp của việc bó bột toàn thân chỉ vì một cánh tay bị gãy.

Lịch sử của phương pháp bó bột, niềm hi vọng lớn đối với những bệnh nhân điều trị gãy xương - Ảnh 3.

Bác sĩ Ambroise Pare (Paris, Pháp) người tiên phong trong việc sử dụng phương pháp bó bột.

Chính từ thời điểm này, mọi người đã bắt đầu tìm kiếm phương pháp dễ dàng và thuận tiện hơn cho việc bó bột. Thật may mắn, Dominique Jean Larrey, một bác sĩ phẫu thuật hải quân người Pháp, trong lúc bó bột tạm thời cho một sĩ quan ở chiến trường và định rằng, cánh tay của sĩ quan này phải được cắt cụt sau khi anh ta về nhà an toàn.

Thế nhưng, khi sĩ quan này về nhà, bó bột đã được tháo ra và trước sự sửng sốt của mọi người, cánh tay anh đã tự lành. Không ai nghĩ bó bột là phương pháp chữa trị thực sự cho gãy xương, điều này đã mở ra một tương lai sáng lạn cho liệu pháp bó bột.

Lịch sử của phương pháp bó bột, niềm hi vọng lớn đối với những bệnh nhân điều trị gãy xương - Ảnh 4.

Phương pháp điều trị gãy xương bằng thạch cao.

Đầu năm 1800, phôi thạch cao đã được sử dụng cho phương pháp bó bột trong các bệnh viện. Cách sử dụng thạch cao truyền thống là để bệnh nhân đặt chân gãy của họ vào một hộp gỗ dài và đổ thạch cao vào.

Mặc dù thạch cao đúc lúc này là lý tưởng cho quá trình chữa bệnh, nhưng Antonius Mathijsen, một sĩ quan y tế trong quân đội Hà Lan đã cải tiến chúng cho tiện lợi hơn. Mathijsen lấy khăn trải giường đã được tẩm thạch cao của và nhanh chóng quấn chúng quanh chỗ gãy. Điều này cung cấp một sự vừa vặn chính xác và cho phép bệnh nhân di chuyển dễ dàng hơn.

Lịch sử của phương pháp bó bột, niềm hi vọng lớn đối với những bệnh nhân điều trị gãy xương - Ảnh 5.

Bó bột hiện là biện pháp tối ưu nhất giúp những người gãy xương, trật khớp, chấn thương mau khỏi bệnh.

Trong suốt 30-40 năm qua, vật liệu tổng hợp (chẳng hạn như băng sợi thủy tinh dệt kim với polyurethane hoặc nhựa nhiệt dẻo) đã được sử dụng để chế tạo phôi nhẹ hơn và sạch hơn. Tuy nhiên, tại thời điểm này, không có khuôn đúc nào dễ dàng hơn, thoải mái hơn, trơn tru hơn chúng. Mặc dù nó có một số nhược điểm (chủ yếu là sức nặng và ngứa), nhưng vẫn là lựa chọn tối ưu nhất giúp những người gãy xương, trật khớp, chấn thương phần mềm mau khỏi bệnh.

Dừng uống thuốc bảo vệ xương, có thể làm tăng nguy cơ gãy xươngDừng uống thuốc bảo vệ xương, có thể làm tăng nguy cơ gãy xương

SKĐS - Những người đang sử dụng thuốc risedronate bảo vệ xương thường tạm ngừng sử dụng thuốc trong một vài năm. Một nghiên cứu mới phát hiện, chu kỳ ‘tạm nghỉ’ thuốc này có thể làm tăng nhẹ nguy cơ gãy xương hông.


Trung Sơn
Ý kiến của bạn