Nhiệt kế thuỷ ngân. Ảnh:VCG
Theo quy định mới, kể từ ngày 1/1/2026, Trung Quốc sẽ chính thức cấm sản xuất nhiệt kế và máy đo huyết áp sử dụng thủy ngân, nhằm giảm thiểu các rủi ro đối với sức khỏe con người và môi trường. Chính sách này được ban hành trong bối cảnh nước này tăng cường kiểm soát các sản phẩm chứa thủy ngân độc hại.
Khi thời điểm áp dụng lệnh cấm đến gần, chủ đề này nhanh chóng thu hút sự chú ý lớn trên mạng xã hội. Trên nền tảng Weibo, các bài đăng liên quan đã ghi nhận hơn 100 triệu lượt xem, phản ánh mức độ quan tâm và chia rẽ trong dư luận.
Nhiều ý kiến ủng hộ cho rằng nhiệt kế thủy ngân tuy rẻ và cho kết quả đo ổn định, nhưng tiềm ẩn nguy cơ cao do dễ vỡ. Việc phải lắc mạnh để hạ cột thủy ngân xuống dưới mức thân nhiệt khiến nguy cơ rơi vỡ càng lớn. Khi bị vỡ, thủy ngân có thể phát tán ra môi trường, gây ngộ độc nghiêm trọng với các triệu chứng như nôn mửa, khó thở, thậm chí co giật.
Theo trang tin Sixth Tone, gần một nửa trong tổng số 278 ca ngộ độc thủy ngân được điều trị tại Bệnh viện Đại học Y khoa Hiệp Hòa Bắc Kinh trong năm ngoái có liên quan đến việc nhiệt kế thủy ngân bị vỡ trong hộ gia đình.
Tuy vậy, không ít người dân vẫn bày tỏ sự phản đối hoặc tiếc nuối trước quyết định này. Họ cho rằng nhiệt kế thủy ngân có độ chính xác cao hơn nhiều loại nhiệt kế điện tử giá rẻ, trong khi chi phí lại thấp. Một bộ phận cư dân mạng còn chia sẻ cảm giác hoài niệm, coi đây là vật dụng gắn liền với ký ức tuổi thơ. Một người dùng mạng xã hội viết: “Tạm biệt nhiệt kế thủy ngân - đó là hơi ấm từ bàn tay của mẹ, là sự chăm sóc dịu dàng nhất mỗi khi chúng ta ốm đau”.
Tranh luận sôi nổi cũng kéo theo làn sóng mua tích trữ trước thời điểm cấm. Nhiều cơ quan báo chí địa phương cho biết nhiệt kế thủy ngân - vốn chỉ có giá vài nhân dân tệ - đã nhanh chóng cháy hàng tại nhiều hiệu thuốc và cửa hàng thiết bị y tế. Một số người sẵn sàng trả mức giá cao gấp hai đến ba lần để mua dự trữ.
Số liệu ngành cho thấy Trung Quốc đã sản xuất khoảng 180 triệu chiếc nhiệt kế thủy ngân trong năm 2024, với hơn 20 triệu sản phẩm được tiêu thụ mỗi năm thông qua các nền tảng thương mại điện tử. Trong khi đó, thị trường nhiệt kế điện tử toàn cầu được dự báo sẽ đạt quy mô 1,5 tỷ USD vào năm 2031, trong đó Trung Quốc chiếm khoảng 25% nhu cầu.
Việc cấm nhiệt kế thủy ngân là một phần trong chiến lược rộng lớn hơn của Trung Quốc nhằm hạn chế sử dụng thủy ngân. Trước đó, vào tháng 6 năm nay, nhà chức trách đã cấm sử dụng vật liệu trám răng chứa thủy ngân - loại vật liệu từng được dùng phổ biến trong nha khoa suốt gần 200 năm.
Theo đại diện Bộ Sinh thái và Môi trường Trung Quốc, nước này hiện đã cấm sản xuất, nhập khẩu và xuất khẩu 14 loại sản phẩm chứa thủy ngân, bao gồm một số loại pin, thuốc trừ sâu và thuốc diệt côn trùng. Dự kiến đến cuối năm 2025, Trung Quốc sẽ tiếp tục loại bỏ thêm 8 nhóm sản phẩm khác có chứa thủy ngân khỏi chuỗi cung ứng.
Lệnh cấm dự kiến áp dụng từ năm 2026 cũng phù hợp với các cam kết quốc tế của Trung Quốc trong khuôn khổ Công ước Minamata về thủy ngân - hiệp ước toàn cầu được thông qua năm 2013 nhằm giảm ô nhiễm thủy ngân và bảo vệ sức khỏe con người cũng như môi trường.
