Truyền truyết người Dao kể rẳng, Bàn Vương vốn là Long Khuyển Bàn Hồ, nhờ lập được công lao to lớn giết được Cao Vương (xâm lược nước Bình Vương) nên được vua Bình Vương trọng thưởng và gả công chúa cho. Bàn Vương và công chúa sinh được 6 trai 6 gái, Bình vương ban cho mỗi người một họ, trở thành 12 họ sớm nhất của người Dao.
Tái hiện lễ hội Bàn Vương của người Dao
Tái hiện Lễ hội Bàn Vương của người Dao (Hoàng Su Phì - Hà Giang). Thực hiện: Tuấn Tuấn - Việt Hồng
Trong tất cả các ngành Dao đều có một điểm chung trong tín ngưỡng, đó là tục thờ cúng Bàn Vương.
Người Dao coi việc thờ cúng Bàn vương là một việc làm có liên quan đến vận mệnh của mỗi người, mỗi dòng họ.
Lễ hội cũng là dịp người Dao tỏ lòng bày tỏ lòng biết ơn Sư tổ Bàn Vương đồng thời cầu nguyện cho mưa thuận, gió hòa, hoa màu tươi tốt cho con cháu đời đời ấm no, hạnh phúc.
Nhạc cụ cần thiết là tù và, chuông, hai mảnh tre làm phép âm dương và một nan tre mỏng để các thầy mo cầm trong buổi lễ.
Để lưu truyền cho đời sau, họ đã viết sách “Quá Sơn Bảng Văn” kể lại quá trình thiên di đầy gian khổ, ca ngợi Bàn Vương, đồng thời tổ chức làm lễ trả ơn, trả nguyện Bàn Cổ Đại Vương.
Đây là nghi thức sinh hoạt tâm linh mang đậm tính nhân văn, giáo dục người Dao hướng về nguồn cội, lễ cúng Bàn Vương còn liên kết, gắn bó mọi người tạo nên sức mạnh cộng đồng.
